Zasady ewidencjonowania podatku VAT

5/5 - (2 votes)

W przypadku podatku VAT postąpimy podobnie jak w przypadku podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zajmiemy się jedynie technicznym sposobem prowadzenia ewidencji zakupów i sprzedaży VAT.

Podatek od towarów i usług został wprowadzony w Polsce ustawą z dnia 8 stycznia o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 1993 r. Nr 11 poz.50). Podatek ten jest typowym podatkiem od wartości dodanej zwanym w skrócie VAT. Zastąpił on istniejący wcześniej w Polsce podatek obrotowy.

Przedmiotem opodatkowania tego podatku jest sprzedaż towarów oraz płatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej[10]

Ustawodawca w podatku VAT wprowadził kilka stawek. Podstawową stawką jest 22%. Jest także stawka obniżona 7% oraz stawka dla eksportu – 0%. Część towarów może być także zwolniona z VATu.[11]Ustawodawca dopuścił także możliwość wprowadzania także nowych stawek VAT.

28 maja 1993 roku Minister Finansów wydał wytyczne w sprawie ewidencji podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego i obrotowego. Regulują one zasady ewidencji podatku VAT.
W wytycznych Minister Finansów wyróżnił następujące rodzaje sprzedaży udokumentowanej:

  • sprzedaż dokonana przy pomocy faktur oraz faktur korygujących ,
  • sprzedaż dokonana przy pomocy rachunków uproszczonych i korygujących,
  • sprzedaż według prowadzonych na bieżąco raportów sklepowych lub innych zestawień zainkasowanych utargów od osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej,
  • sprzedaż według taśm odczytów kas rejestrujących.[12]

Podatnik jest zobowiązany do prowadzenia odpowiednich rejestrów sprzedaży i zakupów:

  • rejestr wystawionych faktur i rachunków uproszczonych
  • rejestr wystawionych faktur i rachunków korygujących
  • rejestr zakupu
  • rejestr kosztów
  • rejestr korekt zakupów
  • rejestr korekt kosztów.

Rejestry sprzedaży powinny spełniać następujące wymagania:

  • należy sporządzać je co najmniej za okresy miesięczne,
  • w poszczególnych miesiącach ujmować w nich chronologicznie oraz wg kolejnej numeracji wszystkie wystawione w danym miesiącu faktury i rachunki uproszczone, bez względu na okres, w jakim dokonano sprzedaży,
  • stosować tyle rejestrów, ile jest stanowisk wystawiających faktury lub rachunki uproszczone, aby możliwe było zachowanie kolejności numeracji faktur lub rachunków uproszczonych.[13]

Natomiast rejestry zakupu i kosztów powinny spełniać poniższe wymagania:

  • powinny być sporządzane co najmniej za okresy miesięczne,
  • powinno być stosowane tyle rejestrów, ile wymagają tego potrzeby właściwej organizacji pracy.[14]

Rejestr sprzedaży powinien zawierać następujące dane dotyczące faktur VAT:
1.      numer kolejny w rejestrze,
2.      numer kolejnej faktury
3.      datę dokonania sprzedaży zgodnie z zawartą umową kupna-sprzedaży, a przy eksporcie datę przekroczenia granicy,
4.      datę wystawienia faktury,
5.      numer identyfikacyjny nabywcy (NIP),
6.      imię i nazwisko osoby oraz adres (siedzibę) nabywcy,
7.      podstawę opodatkowania wg stawek VAT,
8.      VAT należny według grup podatkowych (22%, 7%, 0%),
9.      sprzedaż zwolnioną z VAT,
10.  kwotę należności,
11.  ogólną sumę danych dotyczących pkt. 7-10.[15]

Natomiast przy rejestracji rachunków uproszczonych rejestr powinien zawierać następujące dane:
1.      numer kolejny w rejestrze,
2.      numer kolejnej faktury
3.      datę dokonania sprzedaży zgodnie z zawartą umową kupna-sprzedaży, a przy eksporcie datę przekroczenia granicy,
4.      datę wystawienia faktury,
5.      numer identyfikacyjny nabywcy (NIP),
6.      imię i nazwisko osoby oraz adres (siedzibę) nabywcy,
7.      wartość dokonanej sprzedaży według stawek podatkowych łącznie z VAT,
8.      VAT należny według grup podatkowych,
9.      sprzedaż zwolnioną z VAT,
10.  ogólną sumę danych dotyczących pkt. 7-9.[16]

Rejestry faktur otrzymanych od kontrahentów powinny zawierać przynajmniej następujące dane:
1.      numer kolejny pozycji w rejestrze,
2.      datę wpływu faktury,
3.      datę wystawienia faktury,
4.      numer faktury,
5.      numer identyfikacyjny sprzedawcy (NIP),
6.      nazwę i siedzibę sprzedawcy,
7.      kwotę zobowiązania,
8.      podstawę opodatkowania wg stawek VAT,
9.      VAT naliczony według grup podatkowych
10.  Wartość zakupów nie opodatkowanych (w tym również wg stawki „0”),
11.  Ogólną sumę danych wartościowych dotyczących pkt. 7-10.[17]

Jako podstawę rejestracji sprzedaży służy raport z kasy fiskalnej, faktura VAT oraz rachunek uproszczony. Faktura VAT oraz rachunek uproszczony powinien zawierać minimum:

  • sprzedaż towarów,
  • datę sprzedaży,
  • cenę jednostkową bez podatku,
  • wartość sprzedaży,
  • kwotę podatku,
  • kwotę należności,
  • dane podatnika i nabywcy.[18]

Na podstawie danych otrzymanych z rejestrów co miesiąc należy obliczyć wysokość zobowiązania podatkowego z tytułu podatku VAT. Zobowiązanie to stanowi różnicę pomiędzy podatkiem naliczonym, a podatkiem należnym.

Podatek naliczonyto podatek, który został zapłacony przy zakupie towarów i usług i jest on wyodrębniany na otrzymanej fakturze.
Natomiast podatek należny jest podatkiem, który trzeba zapłacić od wykonanej sprzedaży towarów i usług. Podatek należny można obliczyć jedną z trzech metod:

  • mnożąc wartość sprzedaży netto przez stawkę VAT,
  • sumując podatek VAT wyodrębniony w wystawionych fakturach,
  • mnożąc wartość brutto sprzedaży detalicznej przez przeliczoną stawkę VAT.[19]

Obliczone w ten sposób zobowiązanie podatkowe należy odprowadzić do właściwego Urzędu Skarbowego.

Podatnik będący płatnikiem VAT powinien do 25 następnego miesiąca złożyć deklarację VAT-7 we właściwym Urzędzie Skarbowym. Wzór tej deklaracji znajduje się w załącznikach do pracy pod pozycją 7.

Podsumowując zebrane informacje o VATie dochodzimy do wniosku, że nasza aplikacja powinna realizować następujące funkcje z zakresu tego podatku:

  • prowadzić wszystkie potrzebne rejestry,
  • dokonywać do nich wpisów wraz z wszystkimi niezbędnymi informacjami,
  • zapewniać nieograniczony dostęp do zapisanych informacji,
  • generować odpowiednie wydruku rejestrów,
  • obliczać wielkość podatku należnego i naliczonego oraz ustalać wysokość zobowiązania podatkowego,
  • wystawiać i odpowiednio księgować faktury VAT oraz rachunki uproszczone,
  • wybierać wszystkie informacje potrzebne do deklaracji VAT-7.

Podsumowując nasze rozważania z pierwszego rozdziału ustalmy jakie zadania powinna realizować nasza aplikacja ze względu na potrzeby firmy wynikające z podatku od osób fizycznych, podatku VAT oraz rozliczeń z ZUS.

Te zadania to:
1.      prowadzenie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów,
2.      przygotowanie wszystkich niezbędnych podsumowań i zestawień,
3.      generowanie wydruków z ewidencji,
4.      przygotowanie danych dla deklaracji PIT- 5,
5.      prowadzenie rejestrów VATowskich,
6.      dokonanie wszystkich podsumowań,
7.      przygotowanie danych dla deklaracji VAT-7,
8.      drukowanie faktur VAT i rachunków uproszczonych, oraz ich prawidłowe rejestrowanie w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz w ewidencji VAT,
9.      zapewnienie swobodnego dostępu do wszystkich danych zawartych w aplikacji.

Celem następnego rozdziału będzie stworzenie projektu aplikacji, która będzie mogła spełniać wszystkie te zadania tak, aby właściciel firmy nie musiał marnować cennego czasu na ręczne prowadzenie ewidencji, wypełnianie ogromnej ilości dokumentów oraz dokonywanie obliczeń, tylko ograniczyłby się do jednorazowego wprowadzenia wszystkich danych, a następnie one zostałyby przetworzone przez aplikację i wydrukowane w formie wydruków z ewidencji oraz deklaracji podatkowych.


[10] Dz.U. nr 11 poz. 50 z 8 stycznia 1993 roku Ustawa o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, art. 2

[11] Dz.U. nr 11 poz. 50 z 8 stycznia 1993 roku Ustawa o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, art. 18

[12] Dz. Urz. Min. Fin. nr 9 poz.41 z 26 maja 1993 roku, Wytyczne Ministra Finansów w sprawie ewidencji podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego i obrotowego, rozdz. II punkt 1

[13] Dz. Urz. Min. Fin. nr 9 poz.41 z 26 maja 1993 roku, Wytyczne Ministra Finansów w sprawie ewidencji podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego i obrotowego, rozdz. II, pkt. 4

[14] Dz. Urz. Min. Fin. nr 9 poz.41 z 26 maja 1993 roku, Wytyczne Ministra Finansów w sprawie ewidencji podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego i obrotowego, rozdz. IV pkt. 3

[15] Dz. Urz. Min. Fin. nr 9 poz.41 z 26 maja 1993 roku, Wytyczne Ministra Finansów w sprawie ewidencji podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego i obrotowego, rozdz. II pkt. 2

[16] Dz. Urz. Min. Fin. nr 9 poz.41 z 26 maja 1993 roku, Wytyczne Ministra Finansów w sprawie ewidencji podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego i obrotowego, rozdz. II, pkt. 3

[17] Dz. Urz. Min. Fin. nr 9 poz.41 z 26 maja 1993 roku, Wytyczne Ministra Finansów w sprawie ewidencji podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego i obrotowego, rozdz. IV pkt. 1

[18] Dz.U. nr 11 poz. 50 z 8 stycznia 1993 roku Ustawa o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, art. 32, pkt. 1

[19] Włodzimierz J. Markowski, ABC small business’u, wydawnictwo Marcus s.c., Łódź 1999, str. 145

Dodaj komentarz