Miesiąc: wrzesień 2018

Stosownie do art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy PIT dochodem (przychodem) z udzia­łu w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z lego udziału, w tym także dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji). Na Ile lej regulacji powsta­ły liczne problemy związane z umarzaniem akcji za pośrednictwem giełdy. W przypadku skupowania akcji przez spółkę giełdową w celu ich umorzenia po­wstaje pytanie, czy spółka występuje tu w roli płatnika i powinna pobrać poda­tek, w sytuacji kiedy nie jest w sianie ustalić, kto le akcje w celu umorzenia sprze­daje, jaki jest dokładny dochód do opodatkowania, jakie są koszty uzyskania przychodu.

Wychodząc naprzeciw postulatom uregulowania tej materii, ustawo­dawca zdecydowanie uprości! rozwiązania legislacyjne i po prostu uchylił oma­wiany przepis. Tym samym przyjęto, że dochód uzyskany ze zbycia udziałów/akcji w celu umorzenia będzie traktowany jako dochód ze zbycia udziałów/akcji. Taki dochód rozliczany będzie podobnie tak jak inne dochody uzyskiwane z ty­tułu opłacalnego zbycia papierów wartościowych (19% podatek) i będzie deklarowany przez podatnika samodzielnie w zeznaniu rocznym PIT-38.

Wymiana udziałów

Kwestie wymiany udziałów regulują przepisy Unii Europejskiej (UE) w for­mie Dyrektywy 2009/133/WE. W skrócie idea wymiany udziałów polega na uniknięciu opodatkowania w sytuacji zbycia udziałów lub akcji jednej spółki na rzecz innej spółki, która ma siedzibę w UE lub na Europejskim Obszarze Gospodarczym, w zamian za udziały/akcje lej innej spółki.

Odpowiednie przepisy w tym zakresie zostały już wcześniej wprowadzone do naszej ustawy CIT, czyli kwestia ta jest już uregulowana dla udziałowców będą­cych osobami prawnymi. Pojawiły się wątpliwości co do możliwości stosowania postanowień dyrektywy w stosunku do osób fizycznych. Z uwagi na fakt, że przy­wołana dyrektywa nie definiuje pojęcia „akcjonariusz”, a także biorąc pod uwa­gę, że pojawiały się korzystne dla podatników wyroki ETS i WSA, podjęto słusz­ną decyzję o wprowadzeniu do ustawy PIT podobnych rozwiązań, jakie funkcjo­nują od 2007 roku w ustawie CIT. Polska tym samym dołączyla do wielu innych krajów UE, gdzie przywileje zawarte w dyrektywie są także stosowane wobec osób fizycznych. I tak w ustawie PIT wprowadzono nowe przepisy art. 24 ust. 8 i 8a. Na podstawie tych regulacji osoba fizyczna nie zapłaci podatku, do­konując transakcji wymiany udziałów czy akcji. Metoda ta może być w ciekawy sposób wykorzystywana do optymalizacji podatkowych.

Pracownicze programy motywacyjne – akcje

Dotychczasowy przepis art. 24 ust. 11 ustawy PIT zwalniał z opodatkowania dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wy­datkami poniesionymi na ich objęcie. Regulacja ta zwalniała z opodatkowania wartość akcji w momencie i objęcia i odnosiła się do akcji nowej emisji. Zmiana na 2011 rok polega na rozszerzeniu lego zwolnienia także na akcje ist­niejące już w obrocie (zniesienie ograniczenia zwolnienia wyłącznie do akcji nowej emisji).

Dlatego też dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Poza tą korzystną dla podatników zmianą dodano nowy artykuł (art. 24 ust. I2a ustawy PIT), mówią­cy, iż przytoczone przepisy mają zastosowanie do dochodu, uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia (nabycia) akcji spółek, których siedziba znaj­duje się na terytorium państw Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Go­spodarczego: Ograniczenie stosowaniu tej regulacji do akcji spółek z przytoczo­nego obszaru należy uznać za nieuzasadnione. Dlaczego plany akcyjne np. spół­ek amerykańskich czy też szwajcarskich skierowane do polskich pracowników mają być w odmienny sposób traktowane?

Przy okazji tej zmiany mała dygresja. Plany akcyjne powinny stać się coraz popularniejszym instrumentem motywowania i wynagradzania pracowników. Metoda ta przynosi bowiem wymierne oszczędności podatkowe. Po pierwsze, preferencyjne obejmowanie/nabywanie akcji nawet za przysłowiową złotówkę jest zwolnione z opodatkowania. Po drugie, późniejsza sprzedaż/zbycie tych ak­cji podlega 19% liniowemu opodatkowaniu deklarowanemu rocznie (a nie pro­gresji podatkowej 18% i 32%). Poza tym tworzy akcjonariat pracowniczy i świet­nie motywuje pracowników do jeszcze bardziej wytężonej pracy na rzecz praco­dawcy. Zachęcam zatem do myślenia o tym sposobie doceniania pracowników.

Internet

Stosownie do brzmienia przepisu art. 26 ust. I pkt 6a ustawy PIT obowiązują­cego do końca 2010 roku, od dochodu przed opodatkowaniem można było odli­czyć wydatki ponoszone przez podatnika z tytułu użytkowania sieci Internet w lokalu (budynku) będącym miejscem zamieszkania podatnika w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 760 z.1. Nowelizacja ustawy PIT wresz­cie uwolniła Internet z aresztu domowego i zlikwidowała przesłankę użytkowa­nia Internetu tylko w miejscu zamieszkania, pozostawiając kwotę odliczenia na tym samym poziomie: 760 zł od dochodu, co daje oszczędność podatkową rzę­du 136,80 zł przy 18% podatku i 243,20 zł przy 32% podatku.

Można będzie więc odliczać wydatki na Internet bezprzewodowy, czyli mobilny (np. korzystanie z Internetu za pomocą telefonu komórkowego) czy też w kawiarenkach interne­towych. Dodatkowo zniesiono wymóg posiadania faktury VAT niezbędnej do do­konania odliczenia. Teraz wystarczy jakikolwiek dokument stwierdzający ponie­sienie wydatku, zawierający jednak w szczególności dane indentyfikacyjne kupu­jącego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty. W praktyce pewnie faktura VAT i tak będzie podstawowym dowodem zakupu usług internetowych, jednak do łask wróci np. dokument przelewu bankowego, jako wystarczające potwier­dzenie dokonania odliczenia. Ulga internetowa jest jedną z najczęściej stosowa­nych ulg i liberalizacja zasad jej odliczania z pewnością jeszcze bardziej przyczy­ni się do wzrostu jej popularności.

Ulga rehabilitacyjna

Możemy odliczać od dochodu wiele wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, ponie­sione w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. Ta tzw. ulga re­habilitacyjna obwarowana jest wieloma warunkami.

Na 2011 rok wprowadzono, pewne zmiany w zasadach jej funkcjonowania, m.in. w zakresie sposobu ustalania wysokości poniesionych wydatków, które nie są ograniczone limitem kwotowym. Zmiany te wynikają z dostosowania przepi­sów ustawy PIT do przepisów dotyczących rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, oraz do brzmienia art. 38 ust. 2 piet 2 ustawy w zakresie przekazywania zaliczek od wynagrodzeń pracowników na zakładowy fundusz aktywności.

Dotychczas nie trzeba było mieć dokumentów potwierdzających poniesienie wydatku w kwocie nieprzekracząjącej w roku podatkowym 2280 zl (odrębny li­mit dla każdego z poniższych odliczeń) na:

1) opłacanie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa,

2) utrzymania przez osoby niewidome psa przewodnika,

3) używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność osoby niepełno­sprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa na potrzeby związane z ko­niecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Od początku 2011 roku podatnicy, którzy chcą zastosować przywołane odli­czenia, nie muszą posiadać dokumentów stwierdzających ich wysokość (tak jak dotychczas), jednakże na żądanie organów podatkowych podatnik będzie zobo­wiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności (czyli nie jest to katalog zamknięty):

wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika (tutaj należy pamiętać, iż dla takiej osoby nasze płatności stanowić będą opodatkowany przychód), ii okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego (odniesienie się do definicji psa asystującego ma wyeliminować pewne wątpliwości.i potwierdzić, że ulga przysługuje tylko w związku z utrzymywaniem psa odpowiednio przeszkolonego, który posiada certyfikat wydany przez uprawniony do lego pod­miot, prowadzący szkolenie psów asystujących – podmiot ten ma być wpisany do rejestru podmiotów uprawnionych do wydawania certyfikatów), i okazać dokument potwierdzający zlecenie odbycia niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych.

Te wymogi to z pewnością kłopot dla osób niepełnosprawnych i można zadać pytanie, czy trzeba było wprowadzać takie dodatkowe obostrzenia wobec osób tak dotkliwie doświadczonych przez życie?

Odsetki dla nierezydentów

Nierezydentem jest osoba fizyczna, jeżeli nie ma na terytorium Rzeczypospo­litej Polskiej miejsca zamieszkania, tzn. nie posiada na terytorium Polski swoje­go centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życio­wych) i przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mniej niż 183 dni w roku kalendarzowym. Osoby takie podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski (ograniczony obo­wiązek podatkowy) i pewne kategorie ich dochodów/przychodów są opodatko­wane w sposób zryczałtowany, tak jak odsetki.

Artykuł 29 ust. 1 pkt. I ustawy PIT stanowi, że odsetki dla nierezydentów • opodatkowane są w wysokości 20%. Jednakże art. 30a ust. 1 ustawy PIT regulu­je, że bez względu na status podatnika (rezydent czy nierezydent) odsetki od pożyczek, od papierów wartościowych, z lokal bankowych są opodatkowane w wysokości 19%. Powstawały zatem wątpliwości, który z przywołanych przepi­sów, a więc którą stawkę podatku powinniśmy stosować wobec odsetek dla nie­rezydentów: czy 20% czy też 19%. Rozstrzygając te niejasności, ustawodawca zmieni! art. 29 i określił, że odsetki, o których mowa w tym artykule, to są od­setki inne niż te wymienione w art. 30a ust. 1. Zmiana zatem ma charakter uści­ślający i porządkujący.

Drobne umowy cywilnoprawne

W dotychczasowym brzmieniu przepisów, płatnicy pobierali 18% zryczałto­wany podatek od dochodów z tytułu m.in. umów zleceń, umów o dzieło, jeże­li suma należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza mie­sięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł. Limit 200 zł przy zryczałtowa­nym opodatkowaniu drobnych umów zlecenia i o dzieło był do końca 2010 ro­ku limitem miesięcznym odnoszącym się do sumy należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z płatnikiem. Pojawiały się przy tym wąt­pliwości dotyczące obowiązku płatnika w zakresie poboru zaliczki lub zryczał­towanego podatku, ponieważ płatnik nie jest w stanie przewidzieć, czy nie za­wrze z danym podatnikiem kolejnej umowy i w związku z tym pojawiły się pro­blemy płatników, czy pobierać zaliczkę na podatek (potrącając koszty uzyska­nia przychodu) czy też zryczałtowany 18% podatek. Uchwalone zmiany na 2011 rok wprowadzają zasadę, że limit 200 zl dotyczyć będzie każdej pojedyn­czej umowy, a nie – jak dotychczas – sumy poszczególnych umów (art. 30 ust. I pkt 5a ustawy PIT).

Nie ma limitu ilości takich umów zawieranych w danym miesiącu z jednym podmiotem. Z pewnością uprości to życie płatnikom, którzy w łatwiejszy sposób będą dokonywać rozliczeń.
Doliczenia uprzednio odliczonych kwot.

Stosownie do art. 45 ust. 3a w przypadku otrzymania zwrotu uprzednio zapła­conych i odliczonych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, odli­czonej darowizny, zapłaconego za granicą i odliczonego podatku, w zeznaniu po­datkowym składanym za rok podatkowy, w którym wystąpiły te okoliczności, po­datnik jest obowiązany doliczyć odpowiednio do dochodu lub podatku kwoty uprzednio odliczone. Przepis ten obejmował ściśle wymienione kategorie odli­czonych kwot i nie dotyczył wszystkich sytuacji, np. zwrotu ulgi rehabilitacyjnej czy też części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych. Dla­tego też zmieniono brzmienie art. 45 ust. 3a w taki sposób, aby przepis ten swo­im zakresem obejmował w szeroki sposób wszelkie sytuacje otrzymywania zwro­tów uprzednio odliczonych kwot.