Zbiorcze portfele papierów wartościowych (zwane również funduszami inwestycyjnymi) to forma inwestowania, w której pieniądze wielu inwestorów są zgromadzone i inwestowane w różne instrumenty finansowe, takie jak akcje, obligacje, instrumenty pochodne czy nieruchomości. Celem zbiorczych portfeli papierów wartościowych jest uzyskanie wyższej stopy zwrotu niż przeciętnej dla danego rynku, a także ochrona przed ryzykiem poprzez dywersyfikację.
Fundusze inwestycyjne są zarządzane przez specjalistyczne instytucje zarządzające (np. towarzystwa funduszy inwestycyjnych), które dbają o właściwą alokację środków i monitorują sytuację na rynku. Inwestorzy w fundusze inwestycyjne kupują jednostki uczestnictwa, a ich własność jest proporcjonalna do ilości posiadanych jednostek. Wysokość zysku lub straty z inwestycji zależy od wyniku inwestycji funduszu.
Przepisy dotyczące funduszy inwestycyjnych, znowelizowane w 2001 roku, umożliwiają tworzenie i zarządzanie przez towarzystwa funduszy zbiorczymi portfelami papierów wartościowych. W tym celu, towarzystwo nabywa papiery wartościowe na swój rachunek i następnie przydziela jednostki uczestnictwa, które reprezentują prawo właściciela do żądania zbycia przez towarzystwo proporcjonalnej części aktywów portfela i wypłaty uzyskanego środka pieniężnego.
Regulamin określa zasady zarządzania portfelem przez towarzystwo, w tym udział procentowy papierów wartościowych w portfelu, który może ulec zmianie tylko w wyjątkowych sytuacjach. Ilość jednostek uczestnictwa jest z góry określona i nie można zbywać nowych jednostek zamiast umorzonych.[1]
Zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych polega na dokonywaniu inwestycji w papiery wartościowe, takie jak akcje, obligacje i instrumenty pieniężne, w imieniu posiadaczy jednostek uczestnictwa. Zarządzający towarzystwo funduszu odpowiada za podejmowanie decyzji inwestycyjnych i monitorowanie wyniku inwestycji, zgodnie z polityką inwestycyjną określoną w regulaminie funduszu. Celem zarządzania zbiorczym portfelem jest osiągnięcie jak najlepszego zysku dla posiadaczy jednostek uczestnictwa, przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa inwestycji.
Zarządzające towarzystwo funduszu powinno stale monitorować rynki finansowe i wykonywać analizy, aby mieć pewność, że inwestycje są zgodne z polityką inwestycyjną i osiągają zamierzone cele. To bardzo ważne, aby towarzystwo inwestycyjne było w stanie reagować na zmiany na rynku i podejmować decyzje inwestycyjne, które będą korzystne dla posiadaczy jednostek uczestnictwa.
Ostatecznie, zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych jest odpowiedzialne za utrzymanie i zwiększanie wartości aktywów zgromadzonych w funduszu, aby zapewnić najlepszy zysk dla posiadaczy jednostek uczestnictwa.
[1] Stowarzyszenie Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, Raport 2001, por. także Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 lipca 2001r. w sprawie sprawozdań finansowych zbiorczego portfela papierów wartościowych oraz w sprawie warunków zarządzania zbiorczymi portfelami papierów wartościowych