Komentarz do ustawy Podatek dochodowy od osób fizycznych 2012

5/5 - (2 votes)

Z pewnością przyzwyczailiśmy się już do ciągłych zmian w podatkach. Ustawodawca co roku serwuje nam nowości i, chcąc lub nie chcąc, mu­simy przyjąć, że jest to nieodłączna cecha prawa podatkowego – zmiany, zmiany, zmiany…

Nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa PIT) należy ocenić pozytywnie, bowiem większość zmian jest korzystna dla podatni­ków. Dostosowuje nasze ustawodawstwo do regulacji unijnych (np. w zakresie wy­miany udziałów w spółkach), a także eliminuje nierówne traktowanie podmiotów działających w Polsce i na terenie Unii Europejskiej (np. w zakresie pracowniczych programów emerytalnych, z których wypłaty objęte są zwolnieniem podatkowym).

Nowelizacja upraszcza regulacje podatkowe, doprecyzowuje przepisy budzące liczne wątpliwości interpretacyjne i usuwa rozbieżności wynikające z orzecznic­twa organów podatkowych i sądów administracyjnych. Nowości, także tych w aspekcie technicznym, jest stosunkowo dużo. Poniżej przedstawiono podsta­wowe zmiany w zakresie opodatkowania dochodów osobistych na 2011 rok.

Pominięto dosyć rozbudowane i skomplikowane zmiany w zakresie skutków po­datkowych wnoszenia wkładów do spółek osobowych, ich likwidacji czy też zagad­nień związanych z amortyzacją wkładów i ustalaniem kosztów przy ich zbyciu.

Jeden podpis na wspólnym zeznaniu

Dotychczas jednym z warunków zastosowania wspólnego opodatkowania mał­żonków był wspólny wniosek wyrażony do 30 kwietnia w zeznaniu podatkowym. Ustawa wymagała złożenia podpisów obojga małżonków. Nowelizacja wprowadza zmianę tej reguły. Wniosek może być podpisany tylko przez jedno z małżonków.

Wyrażenie wniosku przez jedno z małżonków traktuje się na równi ze złoże­niem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez współmałżonka do zło­żenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (art. 6 ust. 2a usta­wy PIT). Zmiana ta dotyczyć będzie rozliczeń podatkowych dokonywanych już za 2010 rok i z pewnością uprości małżeńskie rozliczenia podatkowe.

Rozliczenia osób samotnie wychowujących dzieci

Istniały rozbieżności w podejściu organów podatkowych i w orzecznictwie są­dowym dotyczące zasad, na jakich osoby samotnie wychowujące dzieci mogą rozliczać się wspólnie z dziećmi. Kontrowersja sprowadzała się do pytania, czy wspólne rozliczenie przysługuje osobie, która ma tylko status „osoby samotnie wychowującej dzieci” (a taką jest m.in. panna, kawaler, wdowa, wdowiec, roz­wódka, rozwodnik), czy też trzeba faktycznie samotnie to dziecko wychowywać. Nowelizacja nie jest przychylna w tym zakresie dla konkubentów, stwierdza wy­raźnie, że preferencyjna zasada nie przysługuje jakiejkolwiek osobie stanu wolne­go posiadającej dzieci, ale osobie, oczywiście po spełnieniu pozostałych warun­ków, która faktycznie w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci (art. 6 ust. 4 ustawy PIT). Reguła ta znajdzie zastosowanie do dochodów i rozliczeń za 2011 rok (rozliczenia roczne składane w 2012 roku).

Położono więc nacisk na samotne wychowywanie, a nie-na definicję osoby samotnie wychowującej. W praktyce jednak będzie trudno organom podatko­wym kwestionować takie wspólne rozliczenia – bo jak to weryfikować? Po­przez wywiad środowiskowy, przesłuchania sąsiadów? Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że nie trzeba samotnie wychowywać dziecko przez cały rok po­datkowy – wystarczy miesiąc, tydzień czy też nawet jeden dzień samotnego wy­chowywania, aby spełnić przesłankę ustawową (… „w roku podatkowym samot­nie wychowuje dziecko”). A o takie samotne wychowywanie z pewnością bę­dzie dużo łatwiej.