Wprowadzono wiele modyfikacji w zakresie zwolnień przedmiotowych określonych w art. 21 ustawy PIT. Oto najważniejsze z nich:
Zakwaterowanie pracowników
W brzmieniu ustawy do końca 2010 roku, zwolniona z opodatkowania była wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników w hotelach pracowniczych (bez limitu) lub w kwaterach prywatnych wynajmowanych na cele zbiorowego zakwaterowania do wysokości 500 zł miesięcznie.
Z uwagi na brak ustawowej definicji pojęcia „kwatera prywatna wynajmowana na cele zbiorowego zakwaterowania” sformułowanie to budziło wątpliwości interpretacyjne i trzeba przyznać – „trąciło myszką”.
Od 2011 roku uproszczono sytuację i wyeliminowano przywołane rozróżnienie, wprowadzając tylko jeden limit dla zakwaterowania pracowników (art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy PIT) w wysokości do 500 zł miesięcznie. Zwolnienie to będzie można stosować niezależnie od tego, gdzie pracownicy są zakwaterowani (w hotelach, na kwaterach, w willach itp.), kto jest stroną umowy najmu (pracodawca czy pracownik otrzymujący zwrot kosztów). Oczywiście tak jak dotychczas pracownik musi mieszkać poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i nie może korzystać z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy.
Opodatkowana będzie kwota powyżej 500 zł miesięcznie.
Świadczenia na rzecz emerytów i rencistów
W stanie prawnym obowiązującym w 2010 roku, zwolnione z opodatkowania były świadczenia rzeczowe lub ekwiwalenty pieniężne w zamian tych świadczeń otrzymywane przez emerytów i rencistów w związku z łączącym ich poprzednio stosunkiem pracy do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.
Zmiana tej regulacji polega na rozszerzeniu zwolnienia na wszelkiego rodzaju świadczenia, a nie tylko na świadczenia rzeczowe (art. 21 ust. 1 pkt 38). I bardzo dobrze, ponieważ w praktyce przepis ten stwarzał trudności interpretacyjne, tzn. czy przez pojęcie „świadczenie rzeczowe” należy rozumieć wszelkie świadczenia o charakterze niepieniężnym, czy wyłącznie takie, które dotyczą rzeczy.
Podobne uzasadnienie i zmiana dotyczy wypłat świadczeń na rzecz członków rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów i rencistów. Rozszerzono tutaj zwolnienie na wszelkie świadczenia, pozostawiając limit na niezmienionym poziomie – do 2280 zł rocznie (art. 21 ust. 1 pkt 92 ustawy PIT).
Stypendia dla uczniów
Dotychczasowe zwolnienie z opodatkowania stypendiów dla uczniów i studentów przyznawane na podstawie stosownych uchwal i ustaw opiewało na kwotę do 380 zł miesięcznie (art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy PIT). Zmiana polega na określeniu limitu nie miesięcznego, ale rocznego i w kwocie niższej niż przemnożenie miesięcznego limitu 380 zł razy 12 miesięcy. Limit zwolnienia od 2011 roku wyniesie bowiem do 3800 zl rocznie. Nie jest to pocieszająca wiadomość dla stypendystów, jednak w pewnych sytuacjach, kiedy stypendium jest wyższe miesięcznie niż 380 zł, a rocznie niższe niż 3800 zl, zmiana ta może okazać się korzystna. Ustawodawca uchylił ustęp 10 art. 21 ustawy PIT i w celu zastosowania omawianego zwolnienia podatnicy nie będą już musieli składać oświadczeń, że nie uzyskują równocześnie innych dochodów podlegających opodatkowaniu, z pewnymi wyjątkami.
Pracownicze programy emerytalne (PPE)
Stan prawny wynika z art. 21 ust. I pkt 58 i stanowił, że wolne od podatku dochodowego były wypłaty:
a) transferowe środków zgromadzonych w ramach pracowniczego programu emerytalnego do innego pracowniczego programu emerytalnego lub na indywidualne konto emerytalne w rozumieniu przepisów o indywidualnych koniach emerytalnych,
b) środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym doko- – nane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika,
c) środków zgromadzonych w grupowej formie ubezpieczenia na życie związanej z funduszem inwestycyjnym lub w innej formie grupowego gromadzenia środków na cele emerytalne dla pracowników – do pracowniczego programu emerytalnego, zgodnie z przepisami o pracowniczych programach emerytalnych.
Powyższy przepis pozostaje na 2011 r. bez zmian, natomiast w art. 21 dodany zostaje ust. 33 w brzmieniu: „Przez, pracownicze programy emerytalne rozumie się pracownicze programy emerytalne utworzone i działające w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w pań- slwach członkowskich Unii Europejskiej lub w innych państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej”.
Z jednej strony to dobrze, że ustawodawca rozwiewa1 pewne wątpliwości, czy powyższe zwolnienie możemy zastosować wobec wypłat z zagranicznych planów emerytalnych, z drugiej zaś ogranicza je niestety tylko do pewnych krajów europejskich, tym samym eliminując wypłaty z planów ulokowanych poza Europą.
Dawcy krwi
Do końca 2010 roku zwolnione z opodatkowania były przychody uzyskane przez krwiodawców ze sprzedaży pobranych od nich: krwi-lub osocza. Zmiana rozszerza to zwolnienie na wszelkie składniki krwi, jak np. płytki krwi.
Wysokość wypłaty za tego typu świadczenia uregulowana jest w specjalnym rozporządzeniu ministra zdrowia i na dzień pisania niniejszego komentarza wynosi 130 zl za 1 litr pobranej krwi, 170 zł za 1 litr pobranego osocza.