Polska zostając członkiem Wspólnoty musi przyjąć cały dorobek prawny Unii Europejskiej. Wspólnotowy dorobek prawny w sektorze rolnym stanowi około 40% czyli około 3 tys. aktów prawnych. W związku z ogromnymi kosztami związanymi z przejmowaniem prawa wspólnotowego udało nam się wynegocjować liczne okresy przejściowe pozwalające na rozłożenie w czasie niezbędnych dostosowań i wydatków. Okresy przejściowe ułatwią polskim rolnikom oraz zakładom przetwórstwa żywności włączenie się do mechanizmów funkcjonujących w ramach Jednolitego Rynku Unii Europejskiej, jak i osiągnięcie jak najlepszej harmonizacji z prawem wspólnotowym.
Bardzo istotnym było uzyskanie przez Polskę okresów przejściowych na dostosowanie w ramach niektórych rynkach rolnych. Ostatecznie wynegocjowano następujące okresy przejściowe:
– 5-letni okres przejściowy w zakresie spełnienia wymogów tworzenia organizacji producentów,
– 1-roczny okres przejściowy na ustalenie indywidualnych kwot dla producentów surowca mlecznego,
– do 31 marca 2005 okres przejściowy dotyczący przestrzegania mechanizmów zarządzania kwotą mleczną,
– 3-letni okres przejściowy na określenie minimalnej partii towaru podlegającej skupowi interwencyjnemu,
– 5-letni okres przejściowy na zawartość tłuszczu w mleku pitnym,
– 5-letni okres przejściowy na minimalną wielkość produkowanego surowca tytoniowego wymaganego dla uznania grup producentów,
– 5- letni okres przejściowy na spełnienie wymogów uznania grup producentów,
– 3- letni okres przejściowy na kwalifikowanie ras mających prawo do premii dla krów mamek,
– do 31 grudnia 2009 r. na dostosowanie parametrów baterii dla kur niosek,
– dochodzenie do pełnej stawki dopłat bezpośrednich stopniowo do 2012 roku,
– do 31 grudnia 2006 roku dla możliwości skupu i przerabiania mleka nie spełniającego standardów UE, mleko będzie kierowane wyłącznie na rynek krajowy i nie będzie mogło być sprzedawane do krajów UE,
– do 31 grudnia 2006 roku na dostosowanie strukturalne dla 113 mleczarni jak i gospodarstw mleczarskich,
– do 31 grudnia 2007 roku dla dostosowania 332 zakładów przetwórstwa mięsnego ,
– do 31 grudnia 2006 roku dla dostosowania 40 zakładów przetwórstwa rybnego,
– do 31 grudnia 2009 roku na dostosowanie warunków bytowych zwierząt,
– 3-letni okres czasu dla spełnienia minimalnych wymogów wstępnego uznania organizacji producentów owoców i warzyw,
– do końca 2006 roku na wydłużenie terminu dostosowania dokumentacji rejestracyjnej 4 subwencji używanych w produkcji środków ochrony roślin,
– 10-letni okres przejściowy, podczas którego możliwa będzie uprawa w Polsce wyłącznie odmian ziemniaków odpornych na raka ziemniaka,
– 12-letni okres przejściowy na zakup nieruchomości rolnych i leśnych przez obywateli UE oraz 5-letni okres na nabycie tzw. drugiego domu.[1]
Kolejny okres przejściowy dotyczy zachowania obniżonej stawki VAT w rolnictwie. Do 30 kwietnia 2008 roku do opodatkowania wszelkich czynności związanych z rolnictwem oraz produkcją rolną będzie mogła być stosowana dotychczasowa stawka 3%. Jest ona niższa od minimalnej stawki unijnej, która wynosi 5%. Stawka 3% nie będzie obejmować we wewnątrz wspólnotowej dostawy tych towarów oraz ich eksportu. Tutaj zgodnie z ogólnymi zasadami będzie zazwyczaj obowiązywać stawka 0%.
,,W sumie Polska uzyskała kilkadziesiąt okresów przejściowych. Ten wynik z jednej strony odzwierciedla fakt, iż Polska, kraj o największej gospodarce, miała siłą rzeczy najwięcej przesłanek do ubiegania się o odstępstwa od acquis. Z drugiej strony trzeba pamiętać, że okresy przejściowe są potrzebne, gdy kandydat ,,nie pasuje” do reguł integracji, a zatem duża ich liczba może być dowodem, że proces restrukturyzacji gospodarki i zmian ustrojowych opóźnia się w porównaniu do postępu poczynionego w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej.”[2]
[1] Raport na temat rezultatów negocjacji o członkostwie Rzeczy pospolitej Polskiej w UE, Rada Ministrów, Warszawa 2002.
[2] A. Marszałek, Integracja Europejska, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004, rozdz. 30, str. 505.