Fundusze akcyjne

5/5 - (3 votes)

Fundusze akcyjne to jedna z form inwestowania w akcje. Są to fundusze inwestycyjne, które inwestują swoje środki głównie w akcje spółek. Celem funduszy akcyjnych jest uzyskanie wysokiej stopy zwrotu, a jednocześnie zminimalizowanie ryzyka poprzez dywersyfikację portfela.

Inwestor, który zdecyduje się na zakup jednostek uczestnictwa funduszu akcyjnego, staje się jego udziałowcem i uczestniczy w jego zyskach i stratach proporcjonalnie do wielkości swojego udziału. W funduszu akcyjnym decyzje inwestycyjne podejmuje zatrudniony specjalistyczny zarządzający, który dokonuje analizy i wyboru spółek, w które fundusz powinien inwestować.

Należy pamiętać, że fundusze akcyjne są inwestycją zagregowaną i zmienną, a ich wartość jednostek uczestnictwa może się zmieniać w zależności od sytuacji na rynku akcji. W związku z tym, fundusze akcyjne są bardziej ryzykowne niż fundusze obligacji, jednak oferują potencjalnie wyższą stopę zwrotu w dłuższej perspektywie czasowej.

W 2002 roku, 25 funduszy akcyjnych odnotowało średni spadek wartości jednostek uczestnictwa o 7,5%. Średnia ważona stopa zwrotu wyniosła -2,2%. Mimo że było to lepsze wynik niż rok wcześniej (-18,2%), nie pozwoliło ono na odrobinę strat poniesionych w 2001 roku. Fundusze akcyjne inwestujące w Polsce uzyskały lepsze wyniki niż te inwestujące za granicą. Średnia arytmetyczna strata 18 funduszy inwestujących na giełdzie w Warszawie wyniosła tylko 0,1%, natomiast 7 funduszy inwestujących w akcje zagranicznych firm straciło średnio 26,7%. Różnica ta była spowodowana głównie różnicami w skali spadków na warszawskiej giełdzie i giełdach zagranicznych w 2002 roku. Wartość jednostek uczestnictwa 10 funduszy wzrosła, a 15 funduszy odnotowało spadek. Najlepsze wyniki uzyskał fundusz, który zarobił 8,2%, a najgorsze -41,7%. W porównaniu z portfelem wzorcowym składającym się z 90% indeksu WIG i 10% 52-tygodniowych bonów skarbowych, który zyskał 4,1%, tylko sześć funduszy uzyskało lepsze wyniki.

Ostatnie pięć lat w dziedzinie funduszy akcyjnych charakteryzowało się dużą niestabilnością, co potwierdza ich średnia ważona aktywami roczna stopa zwrotu, która zawierała się w przedziale między -18,5% a 33,6%. Skumulowana stopa zwrotu dla funduszy akcyjnych w latach 1998-2002 wyniosła -8,1%, co odpowiada średniej rocznej stopie zwrotu na poziomie -1,7%.

Takie wyniki potwierdzają, że inwestowanie w jednostki uczestnictwa funduszy akcyjnych nadal niosą ze sobą wysokie ryzyko. Wraz z poprawą sytuacji gospodarczej, powinno ono zmniejszać się, co przełoży się na lepsze wyniki i notowania zarówno polskich, jak i zagranicznych spółek.

Tabela 14. Średnie ważone stopy zwrotu funduszy akcyjnych w latach 1998-2002.

Źródło: Stowarzyszenie Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, Raport 2002; Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie

Czynniki wpływające na wyniki funduszy inwestycyjnych

5/5 - (2 votes)

Wyniki funduszy inwestycyjnych zależą od wielu czynników, w tym:

  1. Rynków kapitałowych: Wzrosty i spadki na giełdach akcji, rentowności obligacji, kursów walut, a także zmiany stop procentowych i globalne nastroje inwestycyjne wpływają na wyniki funduszy inwestycyjnych.
  2. Strategii inwestycyjnej: Rodzaj i skład aktywów, w jakie inwestuje fundusz, ma wpływ na jego wyniki. Fundusze akcji, na przykład, są bardziej narażone na ryzyko, ale też mogą przynieść większe zyski niż fundusze obligacji.
  3. Zdolności zarządzającego: Kwalifikacje i doświadczenie zarządzającego funduszem, a także jego umiejętność podejmowania trafnych decyzji inwestycyjnych, wpływają na wyniki funduszu.
  4. Konkurencja: Konkurencja na rynku funduszy inwestycyjnych może wpłynąć na wyniki funduszu poprzez wprowadzanie nowych produktów i usług, a także zmiany w cenach i kosztach zarządzania.
  5. Zmiany prawne i regulacje: Zmiany w prawie i regulacjach, dotyczące funduszy inwestycyjnych, wpływają na wyniki funduszu poprzez wprowadzanie nowych ograniczeń lub obowiązków, a także zmiany w kosztach zarządzania.
  6. Zmienność i ryzyko: Fundusze inwestycyjne narażone są na ryzyko związane z niepewnością co do wyników inwestycji, a także na zmienność wartości aktywów.

Ogólnie rzecz biorąc, wyniki funduszy inwestycyjnych są trudne do przewidzenia i zależą od wielu czynników, w tym od sytuacji na rynkach finansowych, strategii inwestycyjnej i zarządzania.

Wyniki funduszy inwestycyjnych są uwarunkowane wieloma różnorodnymi czynnikami. Zależność między zyskiem a poziomem ryzyka zależy przede wszystkim od stosowanej przez dany fundusz strategii inwestycyjnej i rodzaju lokat. Kontekst giełdowy, odzwierciedlający stan gospodarki, jest kluczowy dla wyników funduszy akcyjnych i częściowo funduszy hybrydowych. Natomiast wyniki funduszy obligacji i rynku pieniężnego są najsilniej powiązane z poziomem stóp procentowych i ich fluktuacjami. Zmienność kursu walutowego może również mieć znaczący wpływ na fundusze inwestujące w instrumenty denominowane w obcych walutach, zarówno dłużnych, jak i udziałowych. Ostateczna wysokość zwrotu z poszczególnych funduszy zależy od skuteczności zarządzających nimi specjalistów oraz wysokości kosztów ponoszonych przez uczestników.

Lata 1998-2002 cechowały się wysoką zmiennością na polskim rynku akcji, co odbijało się na niestabilności wyników funduszy akcyjnych i zrównoważonych. Roczne zmiany wartości indeksu WIG wahały się w tym okresie od -22% w 2001 do 41,3% w 1999 r. Poprawa sytuacji gospodarczej i wprowadzenie standardów ładu korporacyjnego może jednak zwiększyć stabilność rynku akcji w przyszłości.

Rok 2002 był szczególnie dobry dla funduszy inwestujących w papiery wierzycielskie, ze względu na spadek stóp procentowych i wzrost cen papierów dłużnych, a także oczekiwania na akcesję Polski do UE i konwergencję polskiej gospodarki. W tym samym czasie, oprocentowanie depozytów bankowych obniżało się, co wzmagało atrakcyjność funduszy obligacji i rynku pieniężnego.

Wykres 14. Wartość indeksu WIG oraz wielkość obrotów na rynku podstawowym GPW w Warszawie w latach 1998 – 2002

Źródło: Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie

Rok 2002 nie przyniósł spodziewanej poprawy na rynku akcji, po trudnym roku 2001. Gospodarka polska i innych krajów (Europa i Stany Zjednoczone) wychodziła powoli z okresu stagnacji, a brak sygnałów ożywienia gospodarczego oraz problem kreatywnej księgowości wpłynęły negatywnie na wycenę spółek. Fundusze akcyjne i hybrydowe, które miały spore udziały papierów udziałowych, nie spełniły oczekiwań inwestorów i nie umożliwiły odrobienia strat z 2001 roku.

Średni wzrost wartości jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych wyniósł w 2002 roku 4,5%, co oznacza wzrost o 6,5 punktów procentowych w stosunku do roku poprzedniego. Średnia ważona aktywami stopa zwrotu wyniosła 10,4%, co stanowi wzrost o 11,1 punktów procentowych w stosunku do 2001 roku. Taka duża różnica między średnią arytmetyczną a średnią ważoną wynikała z bardzo dobrych wyników największych funduszy obligacji. W ciągu ostatnich 5 lat średnia roczna stopa zwrotu ze wszystkich funduszy inwestycyjnych otwartych wynosiła od -9,9% do 26,1%. Skumulowana 5-letnia stopa zwrotu wynosiła 37,1%, co odpowiada średniemu rocznemu dochodowi w wysokości 6,5%.

Tabela 12. Średnie stopy zwrotu otwartych funduszy inwestycyjnych oraz funduszy powierniczych w latach 1998 – 2002.

Źródło: Stowarzyszenie Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, Raport 2002

Ograniczenia lokat funduszy zamkniętych

5/5 - (2 votes)

Lokaty w zamkniętych funduszach inwestycyjnych są formą inwestowania w papiery wartościowe, takie jak akcje, obligacje czy nieruchomości. Są one zamknięte, co oznacza, że emitowanie nowych jednostek uczestnictwa jest ograniczone. Inwestorzy zakupują jednostki uczestnictwa, które reprezentują ich udział w aktywach funduszu.

Lokaty w zamkniętych funduszach inwestycyjnych są uważane za bardziej ryzykowne niż lokaty w funduszach otwartych, ponieważ ich wartość może się znacznie zmieniać w czasie. Mogą być jednak bardziej atrakcyjne dla inwestorów poszukujących większych zysków.

Warto zauważyć, że lokaty w zamkniętych funduszach inwestycyjnych mogą być ograniczone w czasie, co oznacza, że inwestor nie będzie mógł wycofać swoich pieniędzy przez określony czas. Ponadto, warto zwrócić uwagę na opłaty związane z lokowaniem pieniędzy w tego typu funduszach, takie jak opłaty za zarządzanie czy opłaty za wyjście.

W każdym przypadku, przed podjęciem decyzji o lokacie w zamkniętym funduszu inwestycyjnym, należy dokładnie zapoznać się z jego regulaminem i wszelkimi związanymi z nim ograniczeniami i opłatami, aby uniknąć niepotrzebnych ryzyk.

Lokaty w funduszach zamkniętych są regulowane przepisami prawnymi i są objęte kilkoma ograniczeniami. Oto kilka najważniejszych ograniczeń dotyczących lokat w funduszach zamkniętych:

  1. Długość trwania lokaty: Lokaty w funduszach zamkniętych często mają określony czas trwania i nie są dostępne do wcześniejszego wycofania.
  2. Minimalna wysokość lokaty: Fundusze zamknięte często wymagają minimalnej kwoty, jaką można zainwestować.
  3. Brak gwarancji: Z powodu nieregulowanego charakteru funduszy zamkniętych, nie gwarantują one zysków i nie są objęte gwarancjami banków.
  4. Ograniczenia w zbywaniu udziałów: W przypadku funduszy zamkniętych, zbywanie udziałów może być ograniczone i nie jest tak łatwe, jak w przypadku funduszy otwartych.
  5. Ryzyko: Inwestowanie w fundusze zamknięte niesie ze sobą ryzyko, takie jak straty, niestabilność cen i niezgodność z oczekiwaniami inwestora.

Warto pamiętać, że każdy fundusz zamknięty jest inny i może mieć inne ograniczenia i warunki. Przed zainwestowaniem w fundusz zamknięty, ważne jest, aby dokładnie zrozumieć jego strukturę, ograniczenia i ryzyko.

Fundusz inwestycyjny zamknięty, zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych, może lokować swoje aktywa w następujące rodzaje instrumentów finansowych:

  1. Papiery wartościowe,
  2. Wierzytelności, z wyjątkiem wierzytelności wobec osób fizycznych,
  3. Udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością,
  4. Waluty,
  5. Prawa pochodne od praw majątkowych będących przedmiotem lokat,
  6. Transakcje terminowe,
  7. Towary giełdowe, które są zbywalne.

Są jednak następujące ograniczenia dotyczące proporcji, w jakiej te różne rodzaje instrumentów finansowych mogą być lokowane w funduszu:

  1. Papiery wartościowe, wierzytelności i udziały w jednym podmiocie nie mogą razem stanowić więcej niż 10% wartości aktywów funduszu (z wyjątkiem list zastawnych wyemitowanych przez jeden bank hipoteczny, które nie mogą stanowić więcej niż 25% wartości aktywów funduszu).
  2. Waluta obcego państwa nie może stanowić więcej niż 10% wartości aktywów funduszu (w tym również euro).

Ograniczenia te nie dotyczą papierów wartościowych emitowanych lub gwarantowanych przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, państwa należące do OECD lub międzynarodowe instytucje finansowe, w których Rzeczpospolita Polska jest członkiem albo co najmniej jedno z państw należących do OECD.[1]


[1]  M. Dyl, Fundusze inwestycyjne. Zasady funkcjonowania, Warszawa 2001, s. 163-166

Rynek pracy a bezrobocie

5/5 - (5 votes)

praca mgr z roku 2005

Kształtowanie się poziomu polskiego bezrobocia w latach 1990-2004 przedstawia tab. 2.1., a stopy bezrobocia w przekroju poszczególnych miesięcy na rok 2001-2004 rys. 2.1.

Tab. 2.1. Bezrobocie w Polsce w latach 1990-2004 (stan na koniec roku).

Lata
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997
Bezrobotni 11261 2155,6 25093 2889,6 2838,0 2628,8 2359,5 18284
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Bezrobotni 1831,4 2349,8 2702,6 3115,1 3217,0 3175,7 2999,6

Źródło: Roczniki statystyczne GUS, Warszawa 1995, 1999, 2001; Statystyka rynku pracy „Rynek Pracy” 2004, nr 1-2, s 83

Rys. 2.1. Stopa bezrobocia w Polsce w przekroju miesięcznym lat 2001 – 2005.

Źródło: www.stat.gove.pl

W ciągu pierwszych lat 94 reformy 94 1999, 2004; systemowej (1990-1991) liczba zarejestrowanych w urzędach pracy przyrastała w tempie przekraczającym średnio l min osób rocznie, osiągając w końcu 1991 r. poziom 2155,6 tyś. osób. Stopa bezrobocia wyniosła wówczas 12,2%, co niestety dawało Polsce przodujące miejsce w Europie pod względem rozmiarów bezrobocia (por.[21). Kolejne dwa lata zapisały się jako okres dalszego wzrostu bezrobocia, chociaż w zdecydowanie wolniejszym tempie. W latach 1992-1993 liczba bezrobotnych zwiększyła się o dalsze 734 tyś. Pod koniec 1993r. poziom bezrobocia zbliżył się do niebezpiecznej granicy 3 min osób (stopa bezrobocia 16,4%).

Generalnie, poziom bezrobocia wykazywał tendencję jednokierunkową – ciągłego wzrostu. Dopiero od trzeciego kwartału 1994 r. roku do trzeciego kwartału 1998 r. obserwowana była korzystna zmiana w postaci spadku rozmiarów tego zjawiska. Był to w dużym stopniu rezultatem poprawy koniunktury gospodarczej, zaostrzenia kryteriów rejestracji bezrobotnych przez urzędy pracy, wzrostu liczby ofert pracy, malejącej liczbie zwolnień grupowych oraz unormowań prawnych. Nowe regulacje prawne (oprócz wspomnianego wyżej zaostrzenia kryteriów rejestracji bezrobotnych) uściśliły bowiem pojęcie „bezrobotnego” oraz wprowadziły dla bezrobotnych absolwentów stypendia zamiast zasiłku. To z kolei spowodowało wzrost wyłączeń z ewidencji urzędów pracy osób tam zarejestrowanych. Tę korzystną zmianę zapoczątkował niewielki ilościowo spadek (o 51,6 tyś. osób) liczby bezrobotnych w drugiej połowie 1994 r. Następne trzy lata przyniosły najbardziej spektakularną poprawę sytuacji na rynku pracy w zakresie bezrobocia. W 1995 r. bezrobocia rejestrowane zmniejszyło się w porównaniu z 1994 r. o 209,2 tyś. osób, a stopa bezrobocia spadła z 16,0% do 14,9%. W 1996r. liczba bezrobotnych w Polsce zmniejszyła się stosunku do poprzedniego roku o 269,3 tyś. osób, a w 1997 r. w stosunku do 1996 r. spadek wynosił 533,1 tyś. osób. Z kolei stopa bezrobocia spadła do poziomu 10,3%. Tendencję spadku bezrobocia obserwuje się jeszcze do trzeciego kwartału 1998 r. Na koniec tego kwartału (por.[24]) w urzędach pracy zarejestrowanych było 1676,7 tyś. osób, a stopa bezrobocia wyniosła 9,6%.

Od czwartego kwartału tt98 r. obserwowana jest znowu niekorzystna tendencja na rynku pracy w zakresie bezrobocia. W końcu 1998 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych stosunku do roku poprzedniego zwiększyła się o 5 tyś. osób (z 1826,4 do 1831,4), stopa bezrobocia zaś wzrosła z 10,3% do 10,4%. Wzrost ten aczkolwiek ilościowo niewielki, był zapowiedzią drastycznych zmian w latach następnych, bowiem już od początku 1999 r. do końca 2001r. bezrobocie w Polsce wzrasta w szybkim tempie. W 1999 r. liczba bezrobotnych zwiększyła się w stosunku do 1998 r. o 518,4 tyś. osób, osiągając na koniec roku poziom 2349,8 tyś. osób. Z kolei stopa bezrobocia wzrosła o 2,7 punktu procentowego i wyniosła wówczas 13,1%. W roku 2000 liczba bezrobotnych zwiększyła się o dalsze 352,8 tyś. i zbliżyła się do poziomu 2,7 min bezrobotnych (stopa bezrobocia – 15,1%). Zaś w 2001 r. bezrobocie rejestrowane zwiększyło się w stosunku do poprzedniego roku o 412,5 tyś. osób i wyniosło 3115,1 tyś. osób, co stanowiło 17,4% ludności aktywnej zawodowo. Powodem ponownego wzrostu bezrobocia w Polsce są między innymi (por.[26]): osłabienie tempa wzrostu gospodarczego, restrukturyzacja przemysłu węglowego, hutniczego i zbrojeniowego, wdrażanie reformy emerytalnej (legalizacja zatrudnionych w „szarej strefie”) i zdrowia (uzyskanie uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego przez bezrobotnych).

Bezrobocie to pojęcie niejednowymiarowe, jest pod wieloma względami zróżnicowane. Jest różne w poszczególnych regionach kraju, w poszczególnych przedziałach wieku, wśród ludzi o różnym poziomie wykształcenia, wśród mężczyzn i kobiet itp. Stopień zagrożenia utratą pracy jest zależny m.in. od płci, wieku, miejsca zamieszkania. Na tym tle ujawniają się specyficzne cechy polskiego bezrobocia i na niektóre z nich należy zwrócić szczególną uwagę.

Przestrzenne zróżnicowanie bezrobocia (por.[10]). Dane dotyczące całego kraju charakteryzują ogólny poziom bezrobocia i nie stwarzają możliwości woskowania o lokalnych rynkach pracy. W Polsce nie ma swobodnego przepływu pracowników między regionami (bariera mieszkaniowa, zlikwidowanie hoteli robotniczych, wysokie koszty dojazdów do pracy), a więc także nie istnieje jeden rynek pracy. Występuje wiele bardzo zróżnicowanych rynków pracy. Pewna ilustrację tej wielkości rynków daje tabela 2.3. (obejmuje ona lata 1999-2001 z uwagi na wcześniejsze zmiany podziału administracyjnego). Uwzględnia ona regiony (województwa) o najniższym i najwyższym bezrobociu, ze względu na stopę bezrobocia. Przy ocenie przestrzennego zróżnicowania bezrobocia należy brać pod uwagę nie tylko stopę bezrobocia, ale także liczbę bezrobotnych Charakterystyczne, bowiem dla polskiego bezrobocia jest między innymi to, iż w rejonach o jego stosunkowo niskim natężeniu, występuje duża liczba bezrobotnych. Przykładem jest województwo mazowieckie o największej liczbie bezrobotnych w Polsce a najniższej stopie bezrobocia. W podobnej sytuacji jest także województwo śląskie.

Wskaźniki stopy bezrobocia nie wykazują równoległości proporcji. Stopa ogółem wahała się na koniec 2001 roku od 12,9% w woj. mazowieckim do 28,7% w woj. warmińsko-mazurskim, czyli kształtowała się jak 1:2. Do grupy województw o najniższej stopie bezrobocia należą województwa: mazowieckie, małopolskie, wielkopolskie i śląskie. Na przeciwległym biegunie, skupiającym regiony o najwyższej stopie 9% bezrobocia, powtarzają się województwa: warmińsko-mazurskie, zachodniopomorskie, lubelskie, kujawsko-pomorskie. Jak można stwierdzić, regionami o najniższej stopie bezrobocia są województwa wysoko uprzemysłowione, położone w centralnej części Polski (mazowieckie, śląskie). Najbardziej obciążony bezrobociem jest natomiast pas słabo rozwiniętych województw zachodnich i północnych (od lubuskiego przez zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie aż po warmińsko-mazurskie), głównie o charakterze rolniczym.

W latach 2001 – 20004 wskaźniki bezrobocia w Polsce kształtuje się następująco.

Rys.  2.2. Liczba osób bezrobotnych w Polsce w latach 2001, 2002, 2003 i 2004r

Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów pomocniczych z rocznika statystycznego z sprawozdanie o rynku pracy z roku 2001, 2002, 2003 i 2004.

Z analizy powyższego wykresu wynika, że w latach 2001 – 2002, był znaczny wzrost bezrobocia. W roku 2001 bezrobocie wzrosło o 518,4tyś osób w 2001 wzrost wynosił 352,8 a następnie w 2002r 412.5 tyś. Proporcje zostały odwrócone dopiero w roku 2003, w okresie kiedy wyhamowane zostały tendencje wzrostu liczby bezrobotnych, wzrost bezrobocia wynosił wtedy 101.9 tyś. W roku 2004 poziom bezrobocia spał o 41.3 tyś osób. Zmiany relacji powyższego wskaźników w 2004r korelują ze spadkiem bezrobocia jaki zanotowano w tym okresie na Dolnym Śląsku, a spadek bezrobocia wynosi zaledwie 1.0 tyś.

W 2004 r. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 4557,8 tys. osób i było o 0,7% niższe niż przed rokiem. Spadek zatrudnienia wystąpił w 9 województwach, najgłębszy – w woj. łódzkim (o 4,9%), śląskim (o 4,5%) i zachodniopomorskim (o 4,0%). Największy wzrost odnotowano w woj. dolnośląskim (o 2,6%).

Przeciętne zatrudnienie w przemyśle w 2004 r. wyniosło 2399,4 tys. osób i w skali roku zmniejszyło się o 0,4%. Spadek zatrudnienia odnotowano w 9 województwach, w tym najgłębszy w woj. łódzkim (o 3,6%) i opolskim (o 3,4%). Wzrost przeciętnego zatrudnienia w przemyśle wystąpił od 0,7% w woj. warmińsko-mazurskim do 3,3% w woj. wielkopolskim.

Przeciętne zatrudnienie w budownictwie w 2004 r. było niższe niż przed rokiem o 10,2% i wyniosło 317,6 tys. osób. Spadek wystąpił we wszystkich województwach, najgłębszy w woj. dolnośląskim (o 15,9%), łódzkim (o 15,4%), a najmniejszy w woj. podlaskim i lubelskim (po 5,5%) (por. [27])

Przeciętne zatrudnienie w handlu i naprawach w 2004 r. wyniosło 811,7 tys. osób i w skali roku zwiększyło się o 0,9%. Wzrost wystąpił w 12 województwach, największy w woj. dolnośląskim (o 8,0%) i podkarpackim (o 5,6%). Spadek odnotowano w woj. śląskim (o 9,2%), łódzkim (o 7,3%), zachodniopomorskim (o 2,5%) i świętokrzyskim (o 0,7%).

Przeciętne zatrudnienie w hotelach i restauracjach w 2004 r. wzrosło w skali roku o 1,3% i wyniosło 78,9 tys. osób. Liczba zatrudnionych w hotelach i restauracjach najbardziej zwiększyła się w woj. świętokrzyskim, dolnośląskim i pomorskim. W 7 województwach odnotowano spadek zatrudnienia, najgłębszy w województwie śląskim.

Przeciętne zatrudnienie w obsłudze nieruchomości i firm w 2004 r. było wyższe niż przed rokiem o 2,3% i wyniosło 431,0 tys. osób. Wzrost wystąpił w 8 województwach (największy w woj. dolnośląskim, mazowieckim i małopolskim). W pozostałych województwach odnotowano spadek zatrudnienia, najgłębszy w woj. zachodniopomorskim i świętokrzyskim.

W końcu grudnia 2004 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 2999,6 tys. osób bezrobotnych, tj. o 176,1 tys. (o 5,5%) mniej niż przed rokiem, a o 28,7 tys. (o 1,0%) więcej niż w końcu września 2004 r.

W 2004 r. liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 2684,1 tys. osób i była o 41,9 tys. większa niż w 2003 r. Z rejestru skreślono 2860,2 tys. osób (o 176,7 tys. więcej niż w 2003 r.), w tym w związku z podjęciem pracy 1364,6 tys. (o 67,3 tys. osób więcej niż przed rokiem).

Rys. 2.3. Bezrobotni zarejestrowani w 2004 roku.

Źródło: Roczniki statystyczne GUS, Warszawa 2005 r; Statystyka rynku pracy „Rynek Pracy” 2004.

W skali roku spadek liczby bezrobotnych odnotowano we wszystkich województwach, najgłębszy w woj. opolskim, lubuskim i dolnośląskim (odpowiednio o 8,7%, 8,0% i 7,6%) (por. [29])

W końcu grudnia 2004 r. najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych (ponad połowa liczby bezrobotnych ogółem) koncentrowało się na obszarze następujących województw:

Tab. 2.2. Bezrobocie w Polsce w 2004 roku.

WOJEWÓDZTWA W tys. Polska =100 Stopa bezrobocia w %
mazowieckie 352,9 11,8 15,0
śląskie 309,7 10,3 16,8
dolnośląskie 257,1 8,6 22,3
wielkopolskie 232,3 7,7 16,2
łódzkie 218,3 7,3 19,6
kujawsko-pomorskie 199,6 6,7 23,5

Źródło: Roczniki statystyczne GUS, Warszawa 2005; Statystyka rynku pracy „Rynek Pracy” 2004

Stopa bezrobocia rejestrowanego w końcu grudnia 2004 r. wyniosła przeciętnie w kraju 19,1% i była o 0,9 pkt niższa niż przed rokiem. Spadek stopy bezrobocia w skali roku zanotowano we wszystkich województwach, najgłębszy w woj. lubuskim (o 1,7 pkt) oraz dolnośląskim i opolskim (po 1,5 pkt).

Przestrzenne zróżnicowanie stopy bezrobocia w grudniu 2004 r. kształtowało się od 15,0% w woj. małopolskim i mazowieckim do 29,2% w woj. warmińsko-mazurskim.
Do województw o najwyższej stopie bezrobocia należały także: zachodniopomorskie (27,4%) oraz lubuskie (25,8%). Średniej dla kraju nie przekroczyły natomiast, poza woj. małopolskim i mazowieckim, województwa: podlaskie (15,9%), wielkopolskie (16,2%), śląskie (16,8%), lubelskie (17,8%).

W końcu grudnia 2004 r. najwyższą stopę napływu bezrobotnych zarejestrowano w woj. zachodniopomorskim (2,5%), lubuskim (2,4%) i warmińsko-mazurskim (2,3%). Najniższą stopą napływu charakteryzowały się woj. mazowieckie (1,0%) i małopolskie (1,2%).

Populacja zarejestrowanych bezrobotnych kobiet w kraju wyniosła w końcu grudnia 2004 r. 1568,5 tys. osób i w skali roku zmniejszyła się o 66,2 tys. osób, tj. o 4,0%. Spadek liczby bezrobotnych kobiet zanotowano w 15 województwach, w granicach od 6,6% w woj. opolskim do 2,6% w woj. zachodniopomorskim. W województwie świętokrzyskim w skali roku nastąpił wzrost tej grupy bezrobotnych o 1,8%.

Udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł w końcu grudnia 2004 r. 52,3% (wzrost w stosunku do grudnia 2003 r. o 0,8 pkt) i był największy w woj. śląskim (55,4%), wielkopolskim (55,1%) i opolskim (55,0%), a najmniejszy w woj. lubelskim, łódzkim i mazowieckim (po 49,4%).

Długotrwałe bezrobocie w grudniu 2004 r. dotyczyło 1565,3 tys. osób (w grudniu 2003 r. 1666,9 tys. osób). Najliczniejsza grupa długotrwale bezrobotnych zamieszkiwała woj. mazowieckie (197,8 tys. osób), śląskie (155,1 tys.), dolnośląskie (127,6 tys.) i łódzkie (119,5 tys.).

W stosunku do ogólnej liczby bezrobotnych, długotrwale bezrobotni stanowili przeciętnie w kraju 52,2% wobec 52,5% przed rokiem. Najwyższy udział tej grupy bezrobotnych zanotowano w woj. mazowieckim (56,0%), podkarpackim (55,3%) oraz lubelskim i łódzkim (po 54,7%), a najniższy – w woj. lubuskim (47,7%).

W porównaniu do grudnia 2003 r. liczba osób długotrwale bezrobotnych zmniejszyła się we wszystkich województwach (średnio w kraju o 6,1%). Największy spadek zanotowano w woj. podlaskim (o 10,6%), opolskim (o 10,0%) i wielkopolskim (o 9,1%), najmniejszy  w woj. mazowieckim (o 1,7%).

W końcu grudnia 2004 r. zarejestrowanych było 708,2 tys. osób bezrobotnych dotychczas niepracujących, tj. o 7,3% mniej niż przed rokiem. Spadek zanotowano w 15 województwach, najgłębszy w woj. opolskim (o 14,9%) i dolnośląskim (o 12,4%). W skali roku w województwie świętokrzyskim nastąpił wzrost tej grupy bezrobotnych o 2,6%.

Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w grudniu 2004 r. dotychczas niepracujący stanowili 23,6%, a największy udział tej grupy bezrobotnych zanotowano w woj. lubelskim (33,3%). Średnią dla kraju przekroczyły także województwa: świętokrzyskie, podkarpackie, śląskie, podlaskie, mazowieckie i małopolskie.

Na wsi zamieszkiwało w końcu grudnia 2004 r. 1261,6 tys. zarejestrowanych bezrobotnych, tj. o 4,8% mniej niż przed rokiem. Wzrósł udział tej grupy bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych w skali roku z 41,7% do 42,1%, a w układzie województw największy był w woj. podkarpackim (63,4%), świętokrzyskim (54,8%) i małopolskim (54,1%).

Najliczniejszą grupę bezrobotnych mieszkających na wsi zarejestrowano w woj. mazowieckim (149,5 tys. osób), podkarpackim (107,9 tys.), wielkopolskim (105,8 tys.) i małopolskim (104,7 tys.).

Spadek tej grupy bezrobotnych w skali roku zanotowano w 15 województwach, najgłębszy w woj. opolskim (o 8,6%) i małopolskim (o 6,7%). Wzrost wystąpił w woj. świętokrzyskim (o 0,2%).

W strukturze bezrobotnych według grup wieku w 2004 r. ludzie młodzi (poniżej 25 lat) stanowili w kraju 24,3% ogółu bezrobotnych (26,0% w 2003 r.). Największy udział tej grupy bezrobotnych zanotowano w woj. małopolskim (28,8%), lubelskim (28,0%), wielkopolskim (27,4%) i podkarpackim (26,3%), najmniejszy – w woj. zachodniopomorskim (21,0%).

W porównaniu do grudnia 2003 r. we wszystkich województwach wystąpił spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych wśród młodzieży, średnio dla kraju o 11,8%, najgłębszy w woj. opolskim (o 17,9%), dolnośląskim (15,4%) i lubuskim (14,7%).

W skali roku we wszystkich województwach zanotowano wzrost liczby bezrobotnych w grupie wieku 55 lat i więcej, średnio w kraju o 21,7%, w tym najwyższy w woj. wielkopolskim (o 32,7%) i małopolskim (o 26,4%).

W strukturze bezrobotnych według poziomu wykształcenia w końcu grudnia 2004 r. osoby posiadające wykształcenie gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe stanowiły 32,4% ogółu bezrobotnych w kraju, w tym największe problemy ze znalezieniem pracy miały w woj. zachodniopomorskim i warmińsko-mazurskim (gdzie stanowiły odpowiednio 38,6% i 38,3% ogółu bezrobotnych). (por. [29])

W 2004 r. osoby bezrobotne posiadające wykształcenie zasadnicze (zawodowe) stanowiły w kraju 33,8% ogółu bezrobotnych. Największy udział tej grupy zanotowano w woj. małopolskim (37,4%), wielkopolskim (36,7%), kujawsko-pomorskim (36,6%) i podkarpackim (36,4%).

W porównaniu do grudnia 2003 r. w 14 województwach odnotowano wzrost bezrobocia rejestrowanego wśród osób z wykształceniem wyższym (średnio w kraju o 6,5%), w tym najwyższy w woj. świętokrzyskim (o 17,2%), wielkopolskim (o 12,8%)  i podlaskim (o 10,0%). Spadek tej grupy bezrobotnych wystąpił w woj. opolskim i zachodniopomorskim odpowiednio o 4,8% i 0,5%. (por [29])

Do urzędów pracy w 2004 r. zgłoszono 794,0 tys. ofert zatrudnienia, tj. o 54,6 tys. więcej niż przed rokiem. Na 1 ofertę pracy przypadało 227 osób (przed rokiem 307), a skrajne pozycje pod tym względem zajmowały województwa:

Tab. 2.3. Ilość ofert zatrudnienia z urzędów pracy w roku 2004

świętokrzyskie 877 śląskie 94
lubuskie 629 dolnośląskie 171
podlaskie 568 łódzkie 176
lubelskie 558 wielkopolskie 186

Źródło: Roczniki statystyczne GUS, Warszawa 2005; Statystyka rynku pracy „Rynek Pracy” 2004.

W skali roku liczba zarejestrowanych bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy zmniejszyła się w 15 województwach, w tym najbardziej w woj. warmińsko-mazurskim, świętokrzyskim i podlaskim. W tym samym okresie w woj. małopolskim zanotowano wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy.

Tendencję spadku poziomu bezrobocia w skali roku potwierdzają wyniki kwartalnego badania aktywności ekonomicznej ludności. W IV kwartale 2004 r. liczba bezrobotnych według BAEL wyniosła 3081 tys. osób i była niższa w porównaniu do IV kwartału 2003 r. o 192 tys. osób, tj. o 5,9%. Najwięcej bezrobotnych zamieszkiwało województwa: śląskie (379 tys. osób), mazowieckie (297 tys. osób), dolnośląskie (286 tys. osób) i wielkopolskie (274 tys. osób).

W IV kwartale 2004 r. stopa bezrobocia wyniosła średnio w kraju 18,0% (19,3% w IV kwartale 2003 r.). Do województw o najniższej stopie bezrobocia należały: mazowieckie (12,7%), opolskie (15,2%) i podlaskie (16,4%), a najwyższą stopą bezrobocia charakteryzowały się woj. zachodniopomorskie (22,7%), dolnośląskie (22,6%) kujawsko-pomorskie (20,4%) i lubuskie (20,1%). Stopa bezrobocia dla kobiet w IV kwartale 2004 r. wyniosła 19,5% i kształtowała się na poziomie od 12,7% w woj. mazowieckim do 24,5% w woj. zachodniopomorskim.

Stopa bezrobocia w miastach wyniosła przeciętnie w kraju 19,1%. Najwyższą stopą bezrobocia dla miast charakteryzowały się woj. świętokrzyskie (23,9%) i lubelskie (23,4%), a najniższą – woj. mazowieckie (13,4%) i opolskie (16,2%).

Duże zróżnicowanie występowało wśród bezrobotnych zamieszkałych na wsi, gdzie stopa bezrobocia wyniosła od 11,5% w woj. mazowieckim do 25,6% w woj. zachodniopomorskim, przy średniej dla kraju 16,2%.

Utrzymywała się trudna sytuacja młodzieży na rynku pracy. Stopa bezrobocia w grupie osób w wieku 15–24 (średnio w kraju – 37,3%) była ponad dwukrotnie wyższa niż dla całej populacji. W 9 województwach przekroczyła średnią dla kraju, a największą stopę bezrobocia w tej grupie osób zanotowano w woj. warmińsko-mazurskim (46,7%), zachodniopomorskim (45,7%) i dolnośląskim (43,9%) (por. [28])

Rys. 2.4. Stopa bezrobocia według Bael w IV kwartale 2004r

Źródło: Roczniki statystyczne GUS, Warszawa 2005r; Statystyka rynku pracy „Rynek Pracy” 2004.


[10] Funkcjonowanie lokalnych rynków pracy w aspekcie badań nad bezrobociem. Studium teoretyczno-empiryczne. Red. Milian L. Wydawnictwo Politechniki Częstochwskiej, Częstochowa 1998.

[24] Rocznik statystyczny. GUS, Warszawa 1995.

[26] Rocznik statystyczny. GUS, Warszawa 2003

[27] Rocznik statystyczny. GUS, Warszawa 2004

[28] Rocznik statystyczny województwa śląskiego. Urząd Statystyczny, Katowice

[29] Roczniki statystyczne GUS, Warszawa 2005r; Statystyka rynku pracy „Rynek Pracy” 2004.

Fundusze inwestycyjne mieszane

5/5 - (5 votes)

Fundusze inwestycyjne mieszane to rodzaj funduszy, które zarządzają portfolio składającym się z różnego rodzaju instrumentów finansowych, takich jak akcje, obligacje, nieruchomości, produkty dłużne oraz inne aktywa. Celem tych funduszy jest osiągnięcie zrównoważonej stopy zwrotu i dywersyfikacja ryzyka inwestycyjnego poprzez inwestowanie w różne sektory i rynki.

Inwestowanie w fundusze mieszane może być dobrym wyborem dla osób, które chcą zdywersyfikować swoje portfele i nie chcą poświęcać zbyt dużo czasu na zarządzanie swoimi inwestycjami. Fundusze mieszane są zarządzane przez profesjonalnych zarządzających, którzy dokonują wyboru aktywów i monitorują ryzyko. W ten sposób, inwestorzy mogą osiągać stopy zwrotu zgodne z ich celami inwestycyjnymi, bez konieczności angażowania się w szczegóły zarządzania swoimi aktywami.

Ostateczne wyniki inwestycyjne funduszy mieszanych zależą od wyniku rynków, na których fundusze inwestują. W niektórych okresach fundusze te mogą osiągać wysokie stopy zwrotu, podczas gdy w innych okresach można odnotować spadki. Z tego powodu, fundusze mieszane z reguły są uważane za inwestycję o średnim do średnio-wysokim poziomie ryzyka.

Fundusze mieszane są formą inwestycji, która łączy cechy funduszy otwartych i zamkniętych. Ustawa o funduszach inwestycyjnych z 1997 roku umożliwia ich tworzenie w Polsce, jednak dotychczas żaden taki fundusz nie powstał. Uczestnicy funduszy mieszanych otrzymują certyfikaty inwestycyjne, które fundusz może odkupywać na ich żądanie. Odkupywanie certyfikatów powinno być wykonywane co najmniej raz w roku. Certyfikaty te są dopuszczane do publicznego obrotu i notowane na rynku regulowanym, podobnie jak w przypadku funduszy zamkniętych.

Fundusze mieszane posiadają szerszy katalog lokat niż fundusze otwarte, ale mniej szeroki niż w przypadku funduszy zamkniętych. Rzadkie terminy odkupu certyfikatów inwestycyjnych pozwalają funduszom mieszanym na inwestowanie w mniej płynne aktywa, jednak muszą być przygotowane do sprzedaży aktywów w terminach odkupu. Fundusze mieszane mają też możliwość korzystania z kredytów i pożyczek bankowych, jednak limit wynosi 30% wartości aktywów netto funduszu.[1]


[1] por. ustawa z dnia 28 sierpnia 1997r. o funduszach inwestycyjnych