Zryczałtowane formy opodatkowania

5/5 - (4 votes)

Zryczałtowane formy opodatkowania występują obecnie wy­łącznie w podatku dochodowym od osób fizycznych. W polskim systemie podatkowym mamy do czynienia z czterema zryczałtowanymi formami opłacania podatku dochodowego:

  1. kartą podatkową,
  2. ryczałtem od przychodów z wytwórczości ludowej i artystycz­nej oraz prowadzenia hoteli,
  3. ryczałtem ewidencjonowanym,
  4. ryczałtem, od dochodów księży.

Zryczałtowanych form opodatkowania nie należy mylić z funkcjonującymi w podatkach dochodowych, zarówno od osób fizycznych, jak i od osób prawnych, procentowymi proporcjonal­nymi stawkami podatkowymi stosowanymi do niektórych rodza­jów przychodów osiąganych przez osoby fizyczne i prawne (np. do przychodów z dywidend).

KARTA PODATKOWA

Karta podatkowa jest historycznie najstarszą z występujących obecnie zryczałtowanych form opodatkowania. Do 5 lipca 1993 r., a więc do wejścia w życie ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, karta podatkowa była zryczałtowanym podatkiem obrotowym i do­chodowym opłacanym przez niektóre grupy podatników. Po lik­widacji podatku obrotowego i wprowadzeniu podatku od towa­rów i usług karta podatkowa jest wyłącznie zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Od l stycznia 1995 r. zasady opłacania karty podatkowej reguluje rozporządzenie ministra finansów z dnia 23 1994 r. w sprawie karty podatkowej. Zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej  mogą opłacać podatnicy prowadzący działalność:
1)  usługową lub wytwórczo-usługową,
2) w zakresie   detalicznego   handlu   artykułami   spożywczymi i ogrodniczymi, z wyjątkiem napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu,
3)  w zakresie obnośnego i obwoźnego handlu artykułami myślowymi, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, ciągnikami rolniczymi, motocyklami oraz handlu artykułami przemysłowymi obje go koncesjonowaniem,
4) gastronomiczną, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu,
5)  w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu  jednego pojazdu,
6) w zakresie usług rozrywkowych,
7) w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszka jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawarto powyżej 1,5% alkoholu,
8) w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w; kresie służby zdrowia,
9)  w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług weterynaryjnych,
10) w zakresie opieki nad dziećmi i osobami chorymi,
11) w  zakresie  nauczania,  polegającą  na udzielaniu lekcji na godziny.

Warunkiem opodatkowania w formie karty podatkowej jest

  1. złożenie wniosku o zastosowanie opodatkowania w tej formie] (karta podatkowa nie jest przyznawana z urzędu),
  2. przy prowadzeniu działalności nie korzystanie z usług osób nie zatrudnionych przez podatnika  na podstawie umowy o pracę,
  3. nie korzystanie z usług innych zakładów lub przedsiębiorstw,
  4. nie prowadzenie innej pozarolniczej działalności gospodarczej,
  5. niewykonywanie przez małżonka podatnika działalności gos­podarczej w tym samym zakresie.

Podatnicy opodatkowani w formie karty podatkowej obowią­zani są:

  • na żądanie klienta wydawać rachunki stwierdzające sprzedaż wyrobu,  towaru lub wykonanie usługi,
  • w przypadku zatrudniania pracowników oraz członków ro­dziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym prowadzić książkę ewidencji zatrudnienia,
  • prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niemate­rialnych i prawnych używanych w działalności gospodarczej.

Przedmiotem opodatkowania kartą podatkową jest w zasa­dzie działalność wykonywana przez podatnika, gdyż wysokość zryczałtowanego  podatku nie zależy od wielkości  faktycznych przychodów lub dochodów podmiotu gospodarczego. Liczy się sam fakt wykonywania działalności, liczba zatrudnionych pracow­ników oraz liczba mieszkańców miejscowości, w które wykony­wana jest działalność. Od tych trzech czynników uzależniona jest stawka karty podatkowej. Stawka ta jest stawką kwotową miesię­czną.

Zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku do­chodowym opłacanym w formie karty podatkowej powstaje w drodze decyzji organu podatkowego. Podatek jest płatny za okresy miesięczne w terminie do dnia siódmego następnego mie­siąca za miesiąc poprzedni. Organami podatkowymi właściwymi do wymiaru tego podatku są urzędy skarbowe. Podatek ten w 100% jest przekazywany do budżetów gminnych.

RYCZAŁT OD  PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH

Ryczałt  mogą opłacać wyłącznie firmy małe, jedno lub dwuosobowe, których przychody w roku poprzednim nie przekroczyły określonej w ustawie kwoty .Ryczałt  w pierwszym swym okresie obowiązywania, był obowiązkowy, natomiast od 1995 r. jest już dobrowolny  przy czym, aby go opłacać, nie trzeba składać żadnych wniosków. Wniosek należy złożyć rezygnując z tej formy opodatkowania.

Podatnicy opodatkowani w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych obowiązani są:

  • prowadzić ewidencję przychodów,
  • prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
  • prowadzić indywidualne  (imienne) karty przychodów pracowników,
  • sporządzać na koniec każdego roku podatkowego spis z natury towarów.

Przedmiotem opodatkowania jest uzyskany (zaewidencjonowany w ewidencji sprzedaży) przychód. Stawki podatkowe są procentowe proporcjonalne, a ich wielkość zależy od rodzaju wykonywanej działalności. Zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy rozporządzenia, a więc bez konieczności wydawania przez organ podatkowy decyzji administracyjnej (podatkowej). Podatek płatny jest za okresy miesięczne w terminie do dwudziestego dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni, z tym że za okresy półroczne podatnik obowiązany jest złożyć do urzędu skarbowego rozliczenie osiągniętych przychodów, dokona­nych odliczeń oraz zapłaconego podatku.

Podatki i opłaty publiczne

5/5 - (1 vote)

Wprowadzenie do pracy

Pierwsza kadencja odrodzonego samorządu gminnego w 1990 r. odsunęła od władzy dotychczasowy terenowy organ, sprawujący władzę. Kiedy mówi się dziś, że wprowadzenie samorządu gminnego było najbardziej udaną reformą po roku 1989, to chwali się jednak tę reformę nie tylko za osiągnięcia gospodarcze i za gospodarność. Ustrój samorządu gminnego daje społecznościom lokalnym duży stopień samodzielności, niezależność decyzji w dysponowaniu mieniem oraz tą częścią budżetu gmin, która zależy tylko od nich samych (tzw. dochody własne gmin). Transformacja polskiej gospodarki powoduje coraz większe zainteresowanie zjawiskami finansowymi, również finansami publicznymi i samorządowymi.

W polskim systemie finansów publicznych, a co za tym idzie samorządowym zachodzą wciąż idące zmiany, wynikające z przemian ustrojowych. Konieczne jest zatem ciągłe i wnikliwe śledzenie zmian, a zwłaszcza nieustannie zmieniających się przepisów prawnych, które wyznaczają ramy systemu finansowego.

Zasady ustrojowe i finansowe samorządu terytorialnego powołanego w Polsce w 1990 roku określiła ustawa z 8 marca 1990 r. o zmianie konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 16, poz. 94). Odnośnie dochodów samorządu ustawa ta stanowiła, że gmina posiada dochody własne i inne o charakterze uzupełniającym. Głównymi elementami dochodów własnych były podatki przekazane gminom.

Pojęcie dochodów własnych nie jest jednoznaczne. Niekiedy pojęcie te traktuje się bardzo wąsko, obejmując inne dochody pochodzące ze źródeł, na które organy samorządowe mogą wywierać wpływ, decydując o ich wprowadzeniu lub co najmniej określając konstrukcję prawną tych dochodów. W szerszym ujęciu w skład dochodów własnych włącza się dochody pobieranych ze źródeł znajdujących się na terenie działania danego samorządu, przekazywanych do jego dyspozycji w całości i bezterminowo z mocą prawa.

To, że  dochody własne pochodzą ze źródeł znajdujących się na terenie działania danego samorządu terytorialnego stwarza warunki do oddziaływania przez organy samorządowe na wydajność tych źródeł a w efekcie można oczekiwać odpowiedniego wzrostu dochodów budżetowych. Z tą cechą dochodów własnych wiąże się jednak dalsze konsekwencje: wysokość tych dochodów jest uzależniona od stanu zagospodarowania terenu – im teren jest mniej gospodarczo rozwinięty, tym mniejsza możliwość uzyskania dochodów własnych i odwrotnie.

Wydaje się, że dochody gminy można podzielić na trzy główne grupy: dochody publiczno- prawne, dochody prywatno-prawne i dochody o charakterze zwrotnym.[1]

Dochody publiczno-prawne przypadają gminom lub innym związkom samorządu terytorialnego na podstawie stosunku prawnego o charakterze publicznym. Prawo do wykorzystania tych uzyskają gminy bezpośrednio z ustawy przydzielającej gminom określone podatki, udziały w podatkach, opłaty, dotacje, subwencje. Jednakże uzyskanie przez gminę niektórych dochodów publiczno-prawnych (np. dotacji, subwencji) uzależnione jest od tego, czy spełnione zostały określone warunki wyznaczone przez ustawę (np. czy zachodzą warunki odnoszące się do potencjału podatkowego gminy, czy gmina przekazała na rzecz realizowane inwestycji wymaganą ustawowo część dochodów własnych, itp.).

Dochody prywatno-prawne osiąga gmina wykorzystując – jako właściciel – należące do niej mienie komunalne. Gmina jako właściciel może poszczególne składniki swego majątku wynająć, wydzierżawić, oddać w użytkowanie wieczyste, wnieść jako udział lub wkład do spółki lub spółdzielni, może powołać przedsiębiorstwo lub zakład, może też sprzedać odpowiedni składnik mienia komunalnego. Dochody owe gmina uzyskuje na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych lub innych czynności prywatno-prawnych określonych przepisami prawa cywilnego lub handlowego.

Zestawienie dochodów gmin przewidzianych przez ustawę z 10 grudnia 1993 r. o finansowaniu gmin – oraz przez powiązane z nimi inne ustawy (zwłaszcza ustawy podatkowe) – przedstawia się następująco:

Do dochodów publiczno-prawnych należą:

1.    Podatki pobierane przez organy gminy:
a)    podatek od nieruchomości położonych na terenie gminy,
b)    podatek rolny,
c)    podatek leśny,
d)    podatek od środków transportowych,
e)    podatek od posiadania psów,
f)    opłata targowa,
g)    opłata miejscowa,
h)    samopodatkowanie mieszkańców.

2.    Podatki stanowiące dochody gminy pobierane przez organy finansowe państwa – urzędy skarbowe:
a)    podatek opłacony w formie karty podatkowej od działalności gospodarczej osób fizycznych,
b)    podatek od spadku i darowizn,
c)    opłata skarbowa.

3.    Udziały gmin w podatkach i opłatach:
a)    udział w powszechnym podatku dochodowym od osób fizycznych, (od 1 stycznia 1997 r. udział ten wynosi 10 %),
b)    udział 5 % w podatku od osób prawnych,
c)    udział 60 % w opłacie eksploatacyjnej pobieranej w związku z wydobywaniem kopalin, surowców mineralnych i od innej działalności. Opłata ta przewidziana jest w przepisach prawa geologicznego i górniczego.

4.    Opłaty, ceny, kary pobierane przez urząd gminy oraz komunalne organy i jednostki organizacyjne:
a)    opłata administracyjna,
b)    różne opłaty,
c)    ceny związku z działalnością gospodarczą komunalnych jednostek organizacyjnych (np. zakładów budżetowych),
d)    opłaty za korzystanie z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej,
e)    kary, grzywny.

5.    Subwencja ogólna na finansowanie zadań własnych gminy przekazywana gminom przez Ministra Finansów w ratach miesięcznych, złożona z:
a)    subwencji wyrównawczej, przekazywanej gminom słabszym finansowo,
b)    subwencji ogólnej, przekazywanej każdej gminie w Polsce (a więc nie tylko słabej finansowo), której wysokość uzależniona jest od przeliczeniowej liczby mieszkańców tej gminy,
c)    subwencje na zadania oświatowe skierowanej na finansowanie szkół podstawowych przekazanych gminom jako zadania własne.
6.    Dotacje celowe z budżetu państwa lub środki z państwowego funduszu celowego:
a)    dotacje celowe z budżetu państwa na realizację zadań zleconych z zakresu administracji rządowej,
b)    dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych gmin,
c)    środki przekazywane gminie z państwowych funduszy celowych (np. z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej).

Do dochodów prywatno-prawnych uzyskiwanych przez gminęlub działającą w strukturze samorządu komunalną jednostkę organizacyjną należą:
1.    Czynsze z najmu i dzierżawy,
2.    Opłaty z tytułu oddania gruntu stanowiącego własność gminy w użytkowanie wieczyste lub w zarząd,
3.    Wpływy ze sprzedaży nieruchomości gminnych,
4.    Opłaty adiacenckie i opłaty za niezabudowanie lub niezagospodarowanie gruntów w określonym terminie,
5.    Zyski z gminnych zakładów i spółek,
6.    Dochody z prywatyzacji przedsiębiorstw komunalnych,
7.    Odsetki od środków na rachunkach bankowych,
8.    Inne dochody o charakterze majątkowym.

Dochody budżetów samorządowych charakteryzują się pewnymi cechami, które różnią je od dochodów budżetu państwa. Dochody te nie maja jednolitego charakteru, najogólniej można wyodrębnić wg innego kryterium dwie ich grupy: dochody własne i dochody uzupełniające.[2]

Schemat nr 1. Systematyka dochodów gmin.

Źródło: Elżbieta Chojna-Duch „Dochody gmin z podatków i opłat” Wyd. „ECOSTAR” i TWIGGER  S.A. Warszawa 1998 r.


[1]  Andrzej Bordo op. cit. str. 48
[2] „Finanse publiczne”, praca zbiorowa, op. cit. str. 138

Odzwierciedlenie podatków w rachunkowości

5/5 - (1 vote)

Podatki w rachunkowości należy odzwierciedlić zgodnie z metodą bilansową, której najistotniejszym elementem jest rzeczowo-finansowe ujmowanie majątku, podwójna charakterystyka każdej operacji gospodarczej, prowadzenie rachunku (kont) zmian każdego składnika majątkowego. Jeżeli każdy podatek stanowi z jednej strony zwiększenie zobowiązania lub zwiększenie należności, to nastąpi równocześnie zwiększenie lub zmniejszenie innej kategorii bilansowej. Umiejscowienie podatków w rachunkowości przedstawiono poniżej.

Rysunek 1. Ujecie podatków w rachunkowości

Pod pojęciem rozrachunków publicznoprawnych rozumie się należności i zobowiązania z tytułu podatków, ceł, opłat, składek ubezpieczeniowych i obciążeń z innych tytułów, do których mają zastosowanie przepisy ustawy – Ordynacja podatkowa. Rozrachunki te obejmują należności i zobowiązania dotyczące podatków, opłat oraz innych niepodatkowych rozrachunków budżetowych, które wynikają ze stosunków prawnych. Do rozrachunków publicznoprawnych zalicza się w szczególności należności i zobowiązania dotyczące:

  1. wszelkich tytułów podatkowych, bez względu na to czy podatki te stanowią dochód budżetu centralnego, jak np. podatki dochodowe od osób prawnych i fizycznych, VAT i podatek akcyzowy, czy jednostek samorządu terytorialnego, jak np. podatek od nieruchomości, od środków transportowych itp.,
  2. ceł,
  3. składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, składek na Fundusz Pracy (FP) oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP),
  4. innych świadczeń o charakterze publicznoprawnym, np. wpłat z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, opłat na PERON.

Instytucjami publicznoprawnymi zobowiązanymi do pobierania podatków oraz innych opłat o charakterze publicznoprawnym są urzędy skarbowe, urzędy celne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, gminy, itp.

Wśród ogółu rozrachunków publicznoprawnych istotną kategorią ekonomiczną w każdej jednostce gospodarczej są rozrachunki z tytułu podatków.

W związku z powyższym rozrachunki publicznoprawne wystąpią w księgach rachunkowych podatnika, płatnika i inkasenta. Jednakże treść ekonomiczna operacji związanej z powstaniem zobowiązania z tytułu podatku jest inna u podatnika, płatnika i inkasenta.

Mając na uwadze podatki jako kategorię księgową istotnemu zawężeniu ulega zarówno grupa rozrachunków publicznoprawnych ujmowanych w księgach rachunkowych, jak i krąg podatników zobowiązanych do stosowania prawa bilansowego[1].

W księgach rachunkowych nie są ujmowane podatki nakładane na podatników nieprowadzących działalności gospodarczej (np. podatek od spadków i darowizn obciążający osoby fizyczne, podatek od nieruchomości będącej własnością osoby fizycznej i przeznaczonej na potrzeby osobiste podatnika, podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wynagrodzeń).


[1] Por. art. 2 ustawy o rachunkowości

Inne podatki

5/5 - (1 vote)

PODATEK IMPORTOWY

Obowiązek podatkowy w podatku importowym został nałożo­ny przepisami ustawy z dnia 25 listopada  1993 r.  o podatku importowym od towarów sprowadzanych lub nadesłanych z zagranicy. Opodatkowaniu tym podatkiem podlegają towary sprowadzone lub nadesłane z zagranicy, niezależnie od:

  • sposobu ich wprowadzenia na polski obszar celny,
  • zachowania warunków i form określonych przepisami prawa.

Obowiązek  podatkowy w podatku  importowym  powstaje z chwilą dopuszczenia towaru do obrotu na polskim obszarze celnym. Stawka podatku wynosi 5%. Podstawę opodatkowania stanowi wartość celna towaru powiększona o należne cło.
Podatnikami podatku importowego są:

  • osoby prawne,
  • jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej,
  • osoby fizyczne ,na których ciąży obowiązek zapłaty cła na podstawie odrębnych przepisów, niezależnie od tego, czy towar jest zwolniony w całości części od cła albo cło zostało zawieszone, albo zastosowano preferencyjną stawkę celną.

Podatek importowy pobierają, jako płatnicy, urzędy celne .Płacony jest on do kasy lub na rachunek urzędu celnego, który prowadził odprawę celną, w terminie określonym do uiszczenia cła.

PODATEK OD GIER

Podatek od gier pobierany jest od gier losowych oraz zakładów wzajemnych.
Do gier losowych zalicza się:

  • gry liczbowe, w których wygraną uzyskuje się przez prawidłowe wytypowanie liczb, znaków lub innych wyróżników, a wysokość wygranych zależy od łącznej kwoty wpłaconych stawek,
  • loterie pieniężne, w których uczestniczy się przez nabycie losu lub innego dowodu udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane pieniężne,
  • loterie fantowe, w których uczestniczy się przez nabywanie losu lub innego udziału w grze, a podmiot urządzający loterią  oferuje wyłącznie wygrane rzeczowe,
  • gry cylindryczne, w których uczestniczy się przez wytypowa­nie liczb, znaków lub innych wyróżników, a wysokość wy­granej zależy od z góry określonego stosunku wpłaty do wygranej,  wynik  gry  natomiast jest  ustalany za pomocą! urządzenia obrotowego,
  • gry w karty: black jack, poker, baccarat,
  • gry w automatach losowych, prowadzone w urządzeniach, które rozstrzygają o wygranej lub przegranej,
  • grę bingo pieniężne, w której uczestniczy się przez nabycie przypadkowych zestawów liczb z ustalonego z góry zbioru liczb, a podmiot urządzający grę oferuje wyłącznie wygrane pieniężne, których wysokość zależy od łącznej kwoty wpłaco­nych stawek,
  • grę bingo fantowe, w której uczestniczy się przez nabycie przypadkowych zestawów liczb z ustalonego z góry zbioru liczb, a podmiot urządzający grę oferuje wyłącznie wygrane rzeczowe.
    Zakładami wzajemnymi są zakłady o wygrane pieniężne, pole­gające na odgadywaniu:
  • wyników sportowego współzawodnictwa ludzi lub zwierząt, w których uczestnicy wpłacają stawki, a wysokość wygranej zależy od łącznej kwoty wpłaconych stawek; są to totaliza­tory,
  • zaistnienia różnych zdarzeń, w których uczestnicy wpłacają stawki, a wysokość wygranych zależy od umówionego mię­dzy przyjmującym zakład a wypłacającym stawkę stosunku wpłaty do wygranej jest to bukmacherstwo.

OBOWIĄZEK PODATKOWY

Obowiązek podatkowy w podatku od gier został nałożony ustawą z dnia 29 lipca 1992 r. o grach losowych i zakładach wzajemnych. Powstaje on z chwilą rozpoczęcia wykonywania działalności, a kończy się z chwilą zaprzestania jej wykonywania.

STAWKI PODATKOWE

Podatek od gier pobierany jest od podstawy opodatkowania w wysokości:
–  10% przy loteriach fantowych,  grze  bingo fantowe  oraz zakładach wzajemnych,
–   15% przy loteriach pieniężnych, grze bingo pieniężne,
–  45% przy grach prowadzonych w kasynach gry oraz w salo­nach gier w automatach losowych,
–   20% przy grach liczbowych.

PODSTAWA OPODATKOWANIA

Podstawę opodatkowania stanowi:

  • w loteriach suma wpływów uzyskanych ze sprzedaży losów lub innych dochodów z udziału w grze,
  • w grach liczbowych suma wypłaconych stawek,
  • w grze bingo pieniężne wartość nominalna kartonów zaku­pionych przez spółkę,
  • w grze bingo fantowe wartość nominalna kartonów czystych do gry,
  • w grach cylindrycznych, grach w karty black jack, baccarat kwota stanowiąca różnicę między sumą wpłat gotówkowych z tytułu wymiany żetonów użytych do gry a sumą wygranych uzyskanych przez uczestników gier,
  • w automatach losowych kwota stanowiąca różnicę mię kwotą uzyskaną z wymiany żetonów użytych do gry a wygranych uzyskanych przez uczestników gier,
  • w pokerze, w którym uczestnicy grają między sobą, a kasy urządza grę, sumy wpływów kasyna z tego tytułu,
  • w zakładach wzajemnych suma wypłaconych stawek.

TERMINY PŁATNOŚCI

Podatek od gier jest płacony w przypadku:

  • gier liczbowych w terminie dziesięciu dni od dnia losowania,
  • pozostałych gier za okresy dekadowe, w terminie trzynastu dni po upływie dekady,
  • sprzedaży kartonów do gry bingo pieniężne, za pośrednictwem płatnika, którym jest podmiot gospodarczy sprzedający te kartony, upoważniony przez ministra finansów, w terminie dwudziestu trzech dni po upływie miesiąca, w których go pobrano.

PODATEK OD SPRZEDAŻY AKCJI W PUBLICZNYM OBROCIE

Obowiązek podatkowy w podatku od sprzedaży akcji w publicznym obrocie został nałożony przepisami ustawy z dnia 21 października 1994 r. o podatku od sprzedaży akcji w obrocie publicznym. Podatek ten stanowi dochód budżetu państwa.
Opodatkowaniu na mocy tej ustawy podlega sprzedaż a w publicznym obrocie wtórnym, z wyjątkiem sprzedaży w pierwszej ofercie publicznej.
Publiczny obrót wtórny akcjami można podzielić na obrót giełdowy i pozagiełdowy. Obrót giełdowy odbywa się na giełdach papierów wartościowych, a obrót pozagiełdowy może odbywać się za  pośrednictwem  podmiotów  prowadzących  przedsiębiorstwa
maklerskie. Nie podlega opodatkowaniu natomiast sprzedaż papierów wartościowych innych niż akcje, praw wynika­ch z akcji i będących przedmiotem samodzielnego obrotu oraz instrumentów finansowych. Nie jest opodatkowana również sprzedaż akcji w pierwszej ofercie publicznej, Podmiotami podatku są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, sprzedające  w obrocie publicznym. Obowiązek podatkowy dotyczy zatem  nie tylko podmiotów gospodarczych, lecz także nieprofesjonalnych uczestników obrotu.
Obowiązek podatkowy w podatku od sprzedaży akcji w publicznym obrocie powstaje:

  • w obrocie giełdowym z chwilą zapłacenia ceny,
  • w pozostałych przypadkach z chwilą zawarcia umowy.

Przedmiotem opodatkowania jest przychód z tytułu sprzedaży akcji. Oznacza to, że obowiązek podatkowy powstaje niezależnie faktu, czy podatnik w momencie sprzedaży akcji uzyskuje zysk, czy ponosi stratę. Przy ustalaniu podstawy opodatkowania bierze się pod uwagę łączną cenę zapłaconą przez nabywcę akcji. Generalną zasadą, jaką przyjmuje się przy określaniu podstawy opodatkowania, jest kierowanie się ceną rynkową akcji, czyli ceną wynikającą z kursu giełdowego.
Podstawą opodatkowania przy sprzedaży akcji notowany na giełdzie:

  • w dniu, w którym odbywa się sesja giełdy, jest łączna wynikająca z zastosowania giełdowego kursu sprzedawany akcji z tego dnia,
  • w dniu, w którym nie odbywa się sesja giełdy, jest łączna i wynikająca z zastosowania giełdowego kursu sprzedawany akcji z ostatniej sesji giełdy przed dniem zawarcia umowy.

Przy sprzedaży akcji nie notowanych na giełdzie podstawą opodatkowania jest łączna cena wynikająca z umowy.
Stawka podatku od sprzedaży akcji w publicznym obrocie,  zapisana w ustawie, wynosić ma nie więcej niż 0,3% podstawy opodatkowania. Jej konkretną wysokość ma ustalać, w drodze rozporządzenia, minister finansów. Minister finansów uzyskał również prawo wprowadzania, na czas określony, zwolnień od  podatku oraz określania ich zakresu podmiotowego.
Pobór podatku następuje za pośrednictwem płatników bezpośrednio przez podatników.
Płatnikami podatku od sprzedaży akcji w publicznym obrocie są podmioty prowadzące przedsiębiorstwa maklerskie oraz prowadzące działalność maklerską, sprzedające akcje na rachunek własny lub klienta. Płatnicy przekazują pobrany podatek na rachunek urzędu skarbowego (właściwego według siedziby płat­nika), w następujących terminach:

  • podatek pobrany od pierwszego do dziesiątego dnia miesiąca — do dwudziestego dnia tego miesiąca,
  • podatek pobrany od jedenastego do dwudziestego dnia mie­siąca — do ostatniego dnia tego miesiąca,
  • podatek pobrany od dwudziestego pierwszego do ostatniego dnia miesiąca do dziesiątego dnia następnego miesiąca.

W przypadku sprzedaży akcji bez pośrednictwa podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie oraz banków prowadzących działalność maklerską do obliczenia oraz wpłacenia podatku zobowiązani są podatnicy. Wpłacają oni podatek w terminie czternastu dni od dnia powstania obowiązku podatkowego na rachunek urzędu skarbowego W powyższych terminach płatnicy i podatnicy podatku od sprzedaży akcji w publicznym obrocie są obowiązani złożyć deklaracje podatkowe.

BIBLIOGRAFIA

  1. J. Sokołowski  „Zarządzanie przez podatki „ PWN, Warszawa 1998
  2. J. Kulicki, p. Sokół „Podatki i prawo podatkowe, PWE,Warszawa 1996
  3. E. Denek, „Finanse Publiczne”, PWE, Warszawa 2000
  4. J. Głochowski, „Polskie prawo podatkowe”, PWN, Warszawa 1993

Podatek dochodowy od osób prawnych

5/5 - (1 vote)

Podatkiem dochodowym od osób prawnych  objęte są osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. Wyjątek stanowią tu spółki nie mające osobowości prawnej. Generalnie, podatek nie ma zastosowa­ła do przychodów z działalności rolnej, gospodarki leśnej, a także przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skuteczniej umowy.

Przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym od osób pra­wnych stanowi dochód, bez względu na rodzaj źródeł przychodów, jakich został osiągnięty. Jednak w przypadku dochodów otrzymywanych z tytułu udziału w zyskach osób prawnych przedmiotem podatku jest przychód.

Przedmiotem podatku mogą być również  przychody z praw autorskich, praw do projektu wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży ich praw.
Dochody z udziału w spółce nie będącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy i praw majątkowych są opodatkowane osobno u każdego wspólnika w stosunku do jego udziału. Jeżeli w odpowiedniej umowie działy nie są określone, dla celów podatkowych przyjmuje się, że działy wspólników w dochodach są równe.
W rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodami są zarówno otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym różnice kursowe, oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze.

Podstawą opodatkowania jest dochód stanowiący różnicę między sumą przychodów a kosztami ich uzyskania. Stawka podatku dochodo­wego od osób prawnych ma charakter liniowy (proporcjonalny) i wynosi 40% podstawy opodatkowania. W niektórych przypadkach podstawą opodatkowania jest przychód,  a nie dochód. Wówczas stosuje się stawkę preferencyjną w wysokości 20% przychodu. Doty­czy to dywidend lub innych przychodów z udziałów w zyskach osób prawnych.

Do grupy podatków pośrednich, a więc takich, których skutki finansowe mogą zostać przerzucone na inny podmiot ,zalicza się przede wszystkim;

  • podatek od towarów i usług
  • podatek akcyzowy
  • podatek importowy od towarów sprowadzonych i nadesłanych z zagranicy,
  • podatek od gier.

Podatki te, obok podatków dochodowych, stanowią główne źródło dochodów budżetu państwa