Procedura budżetowa

5/5 - (2 votes)

Procedura budżetowa[1], czyli tryb załatwiania, obejmuje następujące etapy :

  • opracowanie projektu budżetu,
  • uchwalenie budżetu,
  • wykonanie budżetu, sprawozdawczość i kontrolę budżetu.

Kroki i terminy, których należy przestrzegać podczas procedury budżetowej, są określone w art. 314 TFEU. Jednak na długo przed rozpoczęciem procedury budżetowej instytucje co roku uzgadniają „praktyczny” harmonogram oparty na dotychczasowej praktyce.

1. Etap pierwszy: opracowanie projektu budżetu przez Komisję Parlament i Rada wydają wytyczne dotyczące priorytetów budżetowych. Komisja sporządza projekt budżetu i przesyła go Radzie i Parlamentowi najpóźniej do dnia 1 września (zgodnie z art. 314 ust. 2 TFUE i zgodnie z „praktycznym” harmonogramem do końca kwietnia lub początku maja). Na późniejszym etapie Komisja może zmienić projekt budżetu w celu uwzględnienia wszelkich zmian sytuacji, ale musi to zrobić przed powołaniem komitetu pojednawczego (patrz poniżej).

2. Etap drugi: przyjęcie przez Radę stanowiska w sprawie projektu budżetu

Rada przyjmuje stanowisko w sprawie projektu budżetu i przesyła je Parlamentowi najpóźniej do 1 października (zgodnie z art. 314 ust. 3 TFUE, ale zgodnie z „praktycznym” harmonogramem do końca lipca). Rada musi poinformować Parlament szczegółowo o powodach swojego stanowiska.

3. Etap trzeci: czytanie w Parlamencie

Parlament ma 42 dni na zajęcie stanowiska. W tym okresie może zatwierdzić stanowisko Rady lub odmówić podjęcia decyzji – w takim przypadku budżet uważa się za ostatecznie przyjęty; Parlament może również przyjmować poprawki większością głosów wchodzących w jego skład członków, w którym to przypadku zmieniony wniosek jest odsyłany z powrotem do Rady i Komisji. Przewodniczący Parlamentu, w porozumieniu z przewodniczącym Rady, musi następnie bezzwłocznie zwołać komitet pojednawczy.

4. Etap czwarty: posiedzenie komitetu pojednawczego i przyjęcie budżetu

Od chwili jego zwołania komitet pojednawczy (złożony z przedstawicieli członków Rady i takiej samej liczby przedstawicieli Parlamentu) ma 21 dni na uzgodnienie wspólnego tekstu. W tym celu musi podjąć decyzję kwalifikowaną większością głosów członków Rady lub ich przedstawicieli oraz większością głosów przedstawicieli Parlamentu. Komisja uczestniczy w komitecie pojednawczym i podejmuje wszelkie inicjatywy niezbędne do zbliżenia stanowisk Parlamentu i Rady.


[1] Zasady procedury budżetowej reguluje ustawa z dnia 5 stycznia 1991r. Prawo budżetowe

Charakterystyka i funkcje kapitału zakładowego spółki z o.o.

5/5 - (2 votes)

Kapitał zakładowy jest to liczbowo oznaczona kwota pieniężna, stanowiąca sumę udziałów wspólników i tzw. pierwotny majątek spółki[1] , z którym rozpoczyna ona prowadzenie działalności. Zebranie kapitału jest jedną z przesłanek utworzenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Jak już wspomniałem w swojej pracy, oznaczenie kapitału zakładowego jest postanowieniem obligatoryjnym umowy spółki z o.o. Wysokość kapitału powinna więc być ściśle określona w umowie spółki, gdyż bez niego umowa nie jest kompletna i nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Do powstania spółki z o.o. konieczne jest również pokrycie kapitału zakładowego w całości. Oznaczając wysokość kapitału zakładowego wspólnicy muszą wziąć pod uwagę przepisy kodeksu spółek handlowych, gdzie jego minimalną wysokość określono na kwotę 50.000 zł art. 154 § 1 k.s.h
Kapitał zakładowy dzieli się na udziały. Udział jest częścią kapitału obejmowaną przez wspólnika w zamian za wniesienie wkładu, a wartość nominalna jednego udziału nie może być niższa niż 500zł (art. 154 § 2 k.s.h).

Wkładem natomiast jest wszystko to, co wspólnik wnosi do spółki, aby uzyskać w niej udział[2]. W spółce z o.o. wniesienie wkładu jest obowiązkowe i wspólnik nie może być zwolniony od tego oświadczenia. Dlatego też wspólnikiem nie może być osoba nie posiadająca udziału w kapitale spółki.

Kapitał zakładowy pełni więc funkcję prawną ponieważ, dzieląc się na udziały przyznawane wspólnikom za wkłady jest warunkiem uzyskania przez nich prawa do uczestnictwa w spółce. Udział i wkład to pojęcia, które nierozerwalnie składają się na charakterystykę prawną kapitału zakładowego.

Cechy kapitału zakładowego określone są czterema podstawowymi zasadami.

Pierwszą z nich jest obowiązek wyrażania kapitału w kwocie pieniężnej w walucie polskiej (art. 157 § 1 pkt 3 k.s.h). Dotyczy to również ewentualnych wkładów niepieniężnych, które także musza być wycenione w sumie pieniężnej.

Druga zasada wymaga, aby cały kapitał zakładowy, w postaci pieniężnej lub w formie wkładu niepieniężnego (aportu), był objęty i pokryty (wpłacony) przez założycieli w całości przed powstaniem spółki, czyli przed jej zarejestrowaniem, ponieważ zgłaszając wniosek o wpis do rejestru, zarząd ma obowiązek dołączenia oświadczenia wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione (art. 167 § 1 pkt 2 k.s.h). Za fałszywe dane, w takiej sytuacji, członkowie ponoszą odpowiedzialność cywilną i karną.
Trzecią zasadą jest zasada stałości kapitału, co gwarantuje jego nienaruszalność bez upoważniającego do tego tytułu. Jedynym tytułem pobierania wypłat z majątku spółki jest zysk wykazywany w bilansie spółki, gdy aktywa przewyższą sumę kapitału zakładowego.

Należy też wspomnieć, że stałość kapitału zakładowego osiąga się przez umieszczenie go w bilansie spółki po stronie pasywów, a po stronie aktywów odpowiadają mu składniki majątkowe powstałe z wkładów wspólników. Obowiązkiem spółki z o.o. jest więc utrzymanie kwoty kapitału zakładowego w całości i nie rozdzielenie jej między wspólników. Kodeks spółek handlowych zabrania dokonywania czynności, które mogłyby w jakikolwiek sposób spowodować uszczuplenie kapitału.

Zatem w okresie trwania spółki nie można zwracać wspólnikowi jego wpłat nawet w części[3], chyba, że następuje obniżenie kapitału lub umorzenie udziału, jeśli umowa spółki takie umorzenie przewiduje[4], nie można z kapitału pokrywać wynagrodzeń za usługi świadczone przy powstaniu spółki, ani zaliczyć tego wynagrodzenia na pokrycie udziału wspólnika[5]. Nie wolno również wypłacać wspólnikom odsetek od wniesionych wkładów jak również od przysługujących mu udziałów. [6]Kapitał zakładowy ma być bowiem podstawą zabezpieczenia praw wierzycieli oraz podstawą zaufania do niej kredytodawców, pełni więc w spółce funkcję gwarancyjną.

Czwartą zasada jest zasada jednolitości kapitału zakładowego, z którego środki nie mogą być przeznaczone na fundusze tworzone przez spółkę.


[1] K. Kruczalak, Prawo handlowe, Warszawa 1997r.

[2] A. Kowalska, Proces powstawania spółki z o.o., Kraków 1999r., s.91

[3] Por. art. 189 k.s.h.

[4] Por. art. 199 i 265 k.s.h.

[5] Por. art. ………………

[6] Por. art. 190 k.s.h.

Uregulowania prawne opodatkowania dochodu osób fizycznych

5/5 - (2 votes)

Opodatkowanie dochodu osób fizycznych swoje źródło znajduje w regulacji ustawowej. Podstawowe znaczenie ma tutaj ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, regulująca m.in. opodatkowanie dochodów uzyskiwanych z tytułu pracy, a więc najbardziej powszechnej i najliczniejszej grupy podatników, ustanowiła wszystkich pracodawców, w tym zakłady pracy – płatnikami tego podatku nakładając na nich  szereg bardzo ważnych obowiązków związanych z jego obsługą.

Obecnie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera 58 artykułów, które są zamieszczone w 10 rozdziałach, regulujących kolejno:
1) podmiot i przedmiot opodatkowania,
2) źródła przychodów,
3) zwolnienia przedmiotowe,
4) koszty uzyskania przychodów,
5) szczególne zasady ustalania dochodów,
6) podstawa odliczenia i wysokości podatku,
7) pobór podatku lub zaliczek na podatek przez płatników,
8) zeznania podatkowe,
9) zmiany w obowiązujących przepisach
10) przepisy przejściowe i końcowe.

Niektóre zagadnienia wymagają szczegółowej regulacji, która zawarta jest w unormowaniach prawnych wydanych przez Radę Ministrów i Ministra Finansów, np.

  • ustawa i przepisy dotyczące stawek podatkowych;
  • ulgi i zwolnienia podatkowe;
  • przepisy proceduralne.

Drugą obok ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku jest ustawa z 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne[1], która zastąpiła przepisy regulujące opodatkowanie w formie tzw. ryczałtu ewidencjonowanego wprowadzone rozporządzeniem Ministra Finansów z 14 grudnia 1995 roku oraz w formie karty podatkowej wprowadzonej rozporządzeniem Ministra Finansów z 17 grudnia 1996 roku.

Konstytucja wymagała w tym zakresie aktu prawnego rangi ustawowej.

Poza podatkowymi źródłami prawa, ważną rolę w dostarczaniu organom administracji skarbowej informacji o sytuacji majątkowej i finansowej podmiotu gospodarczego odgrywa także prawo bilansowe[2], dla którego podstawą jest ustawa z 29 września 1994 roku. Ma ona charakter autonomiczny, tzn. przepisy o rachunkowości nie są prawotwórcze, a uregulowania podatkowe mogą mieć zastosowanie w rachunkowości – tylko dozwolonym przez nią zakresie. Jednak obie te dziedziny ściśle ze sobą współpracują, dając finansowy i podatkowy obraz działalności jednostki gospodarczej.

Przypisy wykonawcze do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały określone w wielu rozporządzeniach, takich jak:

1) rozporządzenie Ministra Finansów z 24 marca 1995 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
2) rozporządzenie Ministra Finansów z 17 stycznia 1997 roku w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych;
3) rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 21 grudnia 1996 roku w sprawie określenia rodzajów wydatków na remont i modernizację budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, o które zmniejsza się podatek dochodowy;
4) rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów;
jak również na obwieszczeniach:
1) obwieszczenie Ministra Finansów w sprawie wysokości stawek karty podatkowej (dotyczy osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą);
2) obwieszczenie Ministra Finansów w sprawie wysokości ogólnej kwoty odliczeń z tytułu wydatków na cele mieszkaniowe.

Wśród wymienionych przepisów prawa podatkowego należy pamiętać także o Ordynacji Podatkowej – ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku, która od 1 stycznia 1998 roku po raz pierwszy wprowadza rozwiązanie polegające na tym, że wszystkim podatnikom podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu terminowego wpłacania podatku pobranego na rzecz budżetu państwa przyznano prawo do zryczałtowanego wynagrodzenia, potrącanego samodzielnie przez płatnika z kwoty pobranego przez niego podatku. Ordynacja określa także płatnika, jego odpowiedzialność za niewypełnienie nałożonych ustawowo obowiązków bądź nienależyte ich wypełnienie.

Z przedstawionymi tu przepisami prawa związane są też niejasności wynikające z różnorodności interpretacji przepisów, które dla podatnika i pracownika aparatu skarbowego mogą być różne.


[1] Dz. U. Nr 144, poz. 930 z póżn. Zm.;
[2] szerzej Mieczysław Gmytrasiewicz i in. Rachunkowość finansowa, W-wa 1996, Na temat pojęcia i źródeł prawa bilansowego por. Litwińczuk Prawo bilansowe, Warszawa 1995

Kryteria kwalifikujące wydatek do grup podatkowych

5/5 - (2 votes)

Na schemacie nr 3 przedstawione zostały kryteria kwalifikujące dany wydatek do grupy tzw. podatkowych kosztów uzyskania przychodów.

Schemat 3. Kryteria kwalifikujące wydatek do grup podatkowych

Źródło: Opracowanie własne.

Są to więc dwa podstawowe ograniczenia, nie pozwalające na inne definiowane pojęcia kosztów uzyskania przychodów.

Przedstawione tu pojęcia kosztów uzyskania ma zasięg powszechny i stosowane jest w każdym przypadku ustalania dochodu z poszczególnego źródła. Określenie pojęcia kosztów ograniczające się do ogólnej ich definicji stanowi, można powiedzieć pewną dyrektywę interpretacyjną w odniesieniu do pozostałych przepisów stanowiących o kosztach uzyskania przychodów i daje możliwość szerokiego pojmowania tego pojęcia.

„Zgodnie z nowelizacją ustawy podatkowej dokonaną w związku z wejściem w życie  z dn. 1 kwietnia 1999 r. ustawy z dn. 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych na mocy nowo dodanych przepisów ust. 1b i 1c w art.22, za koszty uzyskania przychodów uznano nie mieszczące się w definicji kosztów zawartej w art.22 ustawy[1]:

1).wydatki poniesione przez pracodawcę na zapewnienie prawidłowej realizacji pracowniczego programu emerytalnego w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych;

2).u pracodawców będących akcjonariuszami pracowniczych towarzystw emerytalnych:
– wydatki na pokrycie kosztów działalności pracowniczych towarzystw emerytalnych;
– opłaty pobierane przez Urząd nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi, o których mowa w powołanej wyżej ustawie.
(…)Koszty uzyskania przychodów wiążą się zawsze z konkretnym źródłem. Uprawnienia podatników do odliczenia tych kosztów od przychodów nie mogą być ponoszone w drodze umów na innych podatników bądź podmioty[2].

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych wyróżniamy cztery systemy ustalania i uwzględniania kosztów uzyskania przychodów:

1). system ustalania i uwzględniania kosztów rzeczywiście poniesionych i udokumentowanych. System ten znajduje przede wszystkim zastosowanie przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej;

2). system ustalania kosztów w oparciu o ustawy normatyw stosowany jest niezależnie od tego, jak relacja ta kształtować się będzie w poszczególnych wypadkach w rzeczywistości;

3). system ustalania kosztów w oparciu o ustawowy normatyw udziału kosztów w przychodzie z możliwością uwzględnienia kosztów wyższych, rzeczywiście poniesionych. W tym przypadku koszty ustalone są w oparciu o ustawowy normatyw udziału kosztów w przychodzie z tym, że jeżeli podatnik poniósł rzeczywiście koszty wyższe, nie wynikające z ustawowej normy, może tego dowodzić, a koszty udowodnione podlegają uwzględnieniu przy ustaleniu dochodów.

4). System pomijania kosztów uzyskania przychodów, np. podatek od dochodów ze źródeł kapitałowych[3].

Kosztami uzyskania są zatem wszelkie odpisy, koszty i wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodu poza jednoznacznie przez prawo wykluczonymi.


[1] Dz. U. Nr 139, poz.934 z późn. zm.;

[2] Cyt B. Kosakowski s. 35;

[3] Szerzej…..Prawo podatkowe s. 258-260

Przepisy podatkowe

5/5 - (2 votes)

Przepisy podatkowe powinny stanowić zwięzły, zwarty i przejrzysty system, z którego jednoznacznie wynika jak ustalić podstawę opodatkowania.

Jasna i klarowna prezentacja zasad opodatkowania dochodu osób fizycznych podlegających przepisom ustawy okazuje się być zadaniem niełatwym. Wpływa na to wiele czynników. Pomijając wykorzystywaną przez ustawodawcę trudną, monotonną i nie do końca jednoznaczną terminologię, wskazać należy przede wszystkim na złożoność, zawiłość i obszerność przepisów podatkowych w tym zakresie.

Szczególnie odczuwalny jest brak oficjalnych, obligatoryjnych interpretacji przepisów, który powoduje powstawanie sporów na linii fiskus – podatnik, narażając tego ostatniego na wysokie dodatkowe koszty. Pewną pomocą mogą służyć ukazujące się w publikacjach fachowych liczne wyjaśnienia. Jednak pomijając fakt, że nie stanowią one w żadnym wypadku źródła obowiązującego prawa, także i tam trudno mówić o jednomyślności autorów.

Interpretacje poszczególnych artykułów ustawy uwidaczniają ogrom i wagę problemów z jakimi muszą się uporać podatnicy, którzy pomimo ciągłego dokształcania się i śledzenia bieżących zmian unormowań prawnych i wyjaśnień są w ciągłej niepewności:

  • czy uwzględnili wszystkie składniki przy ustalaniu podstawy opodatkowania;
  • co z uzyskanej wiedzy obowiązuje z mocy prawa a co stanowi tylko pogląd urzędników;
  • zwracając uwagę na rozmywanie się systemu, zacieranie proporcji i hierarchii ważności.

Tymczasem rzetelne ustalenie przychodów, kosztów, dochodu do opodatkowania i wysokości należnego podatku ma obecnie dla osób fizycznych pierwszorzędne znaczenie.
Nad prawidłowością tych ustaleń czuwa bowiem kontrola podatkowa i kontrola skarbowa z całym systemem wcale nie niskich kar i sankcji dla tych podatników, którzy dopuszczą się – świadomie lub nie – zafałszowania danych dla ustalenia wysokości  zobowiązania wobec fiskusa.

Przy interpretacji przepisów prawa podatkowego należy stosować następujące reguły wykładni punktem wyjścia do dokonywania wykładni jest zawsze tekst prawny:

  • analizując go należy odwołać się do reguł języka powszechnego;
  • wieloznaczność terminów w języku etnicznym powoduje konieczność odwołania się do reguł języka prawnego;
  • wieloznaczność w języku prawnym powoduje konieczność odwołania się do reguł języka prawniczego, ale tylko przy zgodności poglądów doktryny.

Będąc strona w kontroli podatkowej podatnicy powinni wiedzieć, że poza obowiązkami istnieje wiele praw, o których należy wiedzieć i je egzekwować.

Mając wątpliwości co do prawidłowości stosowania przepisów prawa podatkowego, każdy podatnik ma prawo zwrócić  się do właściwego urzędu skarbowego o udzielenie wyjaśnień w formie pisemnej w danej sprawie.[1]

Jeśli w sprawie, co do której zwrócono się o określenie stanowiska, nie wszczęto postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej, pisemna odpowiedź urzędu skarbowego będzie respektowana jako wiążący przepis prawa.

Interpretowanym zwrotom prawnym nie należy nadawać znaczenia odmiennego od potocznego, chyba ze istnieją dostateczne racje przypisania im odrębnego znaczenia prawnego.[2]

Każdy przedsiębiorca kiedy już określi swoje zobowiązanie powinien być świadom grożących mu konsekwencji w sytuacji stwierdzenia nieprawidłowości bądź nierzetelności przy określaniu swojego zobowiązania.

W tym tez zakresie powinien znać przepisy prawa karnego skarbowego i prawa egzekucyjnego.

Reasumując praca poświęcona została praktycznemu podejściu do podatków. W oparciu o materiał przedstawiony w niniejszej pracy można wykazać, iż każdy podatnik powinien:

1)      wiedzieć dlaczego płaci podatki, jakie jest ich znaczenie w funkcjonowaniu państwa, co zostało przedstawione w rozdziale nr……;

2)      znać wszystkie akty prawne, zarówno ich źródło – ustawy, jak i akty wykonawcze – rozporządzenia, które zostały opisane w rozdziale nr ,,2”:

3)      zgodnie z obowiązującym prawem prawidłowo określić podstawę opodatkowania oraz po podatek dochodowy, wykazując się przy tym znajomością wykładni prawa przy interpretowaniu przepisów prawa będąc świadomym konsekwencji karnej i egzekucyjnej w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości bądź nierzetelności określonego zobowiązania podatkowego.

W świetle dokonywanych zmian w przepisach podatku dochodowego od osób fizycznych od jej pierwotnej wersji można zauważyć, iż ustawa ta przechodzi powolną ewolucję, która przebiega obok zmian dokonujących się w innych dziedzinach prawa i w polskiej gospodarce. Na razie próbuje się usunąć wady tej regulacji przy pomocy oficjalnych wyjaśnień. Wszyscy podatnicy czekają na radykalne zmiany, na uszczelnienie i uproszczenie podatku dochodowego od osób fizycznych, a nie usuwanie rozwiązań patologicznych, bowiem dzięki tym regulacjom o powstaniu nowych miejsc pracy – tak niezbędnych w obecnej sytuacji gospodarczej kraju – nie ma mowy.

Nikt nie lubi płacić podatków, ale opodatkowanie jest konieczne tak długo, jak długo istnieje instytucja państwa. Problem polega na tym, jak wielkie mogą być obciążenia podatkowe oraz które instrumenty są najmniej szkodliwe z punktu widzenia działalności gospodarczej i rozwoju ekonomicznego.


[1] prawo to zostało wprowadzone dopiero od 01 stycznia 1998 r. art. 154 ust. 4  Ordynacji Podatkowej;

[2] J. Nowacki, T. Tobor – Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1994 r. ;