Postępująca komercjalizacja sieci Internet spowodowała, że wiele firm zaczęło postrzegać Internet nie tylko jako środek reklamy i marketingu, ale i medium poprzez ,które z dużym powodzeniem można prowadzić działalność gospodarczą, sprzedając towary i usługi (e-commerce i sklepy on-line) lub oferując serwisy informacyjne ( serwis on-line).[1]
Termin „e-commerce” czyli elektroniczny handel oznacza kupowanie i sprzedawanie produktów, usług lub informacji drogą elektroniczną.
Wykorzystując technologię sieci Internet możliwy jest bezpośredni dostęp do katalogów i formularzy zamówień, co pozwala na szybkie zrealizowanie zamówienia od klienta . Pozwala także na obniżenie kosztów związanych z drukowaniem katalogów reklamowych, korzystaniem z centrów telefonicznych , obsługą klienta itp.[2]
Handel elektroniczny pozwala na :
- obsługę wielu klientów jednocześnie,
- możliwość dopasowania treści poszczególnych stron WWW do wymagań i preferencji grupy klientów,
- prezentację informacji z dowolną szczegółowością,
- aktualizowaniem informacji na bieżąco,
- generowanie formularzy wypełnianych przez klientów,
- możliwość integracji z bazami danych np. informacje o zapasach artykułów w hurtowni , magazynie,
- zbieranie opinii i uwag klientów o oferowanych produktach i usługach,
- całodobowy serwis informacyjny.[3]
Prowadzenie sprzedaży on-line jest szczególnie korzystne dla dużych producentów , ponieważ pozwala wyeliminować liczne grono pośredników, a tym samym obniżyć koszty i oferować towar po znacznie korzystniejszej cenie.[4]
Każda transakcja realizowana poprzez sieć elektroniczną jest rezultatem czterech etapów:
- wyszukiwania,
- zamówienia,
- płatności [5].
Pierwszym etapem jest wyszukiwanie odpowiedniej oferty , w tym wypadku istotny wpływ na poziom sprzedaży ma sposób prezentacji i promocji towarów. Wykorzystując techniki multimedialne stosowane w Internecie sprzedawca może przygotować atrakcyjnie prezentujące się materiały informacyjne i reklamowe. Sieć umożliwia ponadto kierowanie użytkownika do serwisów zawierających informacje na temat danego produktu np. testy, opisy, recenzje. Duże znaczenie na poziom sprzedaży ma również możliwość prezentowania oferty danego sklepu przez 24 godziny na dobę przez cały rok bez znaczącego zwiększenia kosztów.[6]
Z punktu widzenia klienta jedną z najważniejszych zalet sklepów internetowych , jest to, iż umożliwia dokonanie zakupów bez wychodzenia z domu. Natomiast dostęp do sklepów przez 24 godziny pozwala na dokonanie zakupów o dowolnej , korzystnej dla klienta porze. Zakupy on –line przez brak ograniczeń czasowych oraz barier geograficznych pozwalają na dłuższe zapoznanie się z ofertą oraz wybór najlepszego i najkorzystniejszego z punktu widzenia ceny towaru.[7]
Drugim etapem transakcji jest złożenie zamówienia. Jest ono składane bezpośrednio przez Internet . Klient wchodząc na odpowiednią stronę WWW wypełnia formularz , w którym : wybiera produkt lub usługę , podaje swoje dane , wybiera formę płatności oraz podaje numer karty kredytowej ( w przypadku tej formy zapłaty).[8] Przy rozliczaniu transakcji dokonywanych przy pomocy Internetu stosowanych jest kilka form zapłaty :
- przelew bankowy na konto dostawcy , który dokonywany jest po złożeniu zamówienia. Sprzedawca przysyła zamówiony towar dopiero po otrzymaniu potwierdzenia z banku o dokonanej transakcji,
- wysyłka produktu za zaliczeniem pocztowym,
- zapłata za pomocą karty kredytowej . Nabywca po wybraniu towaru w sklepie wirtualnym ,wypełnia odpowiedni formularz, w którym wypisuje swoje dane personalne oraz tajny numer karty. U sprzedawcy zainstalowany jest terminal , który natychmiast weryfikuje przesłane dane w banku . Po sprawdzeniu prawidłowości danych następuje rozlicznie pomiędzy kupującym a sprzedającym.[9]
Badania przeprowadzone w sieci Internet wykazały , że głównym powodem rezygnacji z zakupów w sklepach wirtualnych jest niechęć do przysyłania własnych danych prze sieć.[10]
Sklepy internetowe oferują bardzo szeroki asortyment towarów : począwszy od artykułów spożywczych poprzez książki, płyty CD, oprogramowanie , aż po sprzęt elektroniczny. Towar zamówiony przez klienta dostarczany jest najczęściej pocztą lub firmy kurierskie.[11]
Główne towary nabywane przez Internet to :
- produkty i usługi związane z komputerami – 26,9%
- książki ,informacje , czasopisma – 24,9%
- produkty internetowe i sieciowe – 8,5%
- ubrania – 8,2%
- muzyka i wideo – 8,2%
- kwiaty , rośliny – 6,8%
- prezenty – 6,5%[12]
Do wad sprzedaży przez Internet zaliczyć można :
- różne sposoby realizowania płatności , co nie ułatwia dokonywania zakupów i często zniechęca nowych klientów nie przyzwyczajonych do posługiwania się elektronicznym pieniądzem,
- czas oczekiwania na dostawę produktów do domu może wahać się od kilku do kilkunastu dni,
- konieczność wliczania kosztów wysyłki w cenę towaru,
- obawy klientów o bezpieczeństwo transakcji , związane z podaniem numeru karty kredytowej,
- trudności ze złożeniem reklamacji , ponieważ sprzedawca znajduje się nie raz kilka tysięcy kilometrów od kupującego.[13]
—
[1] P.Adamczewski, Internet w praktyce biznesu…, op.cit. ,s.48
[2] R.Baran, Handel elektroniczny na rynku środków produkcji, „Marketing i Rynek” nr 10 /2000
[3] P.Adamczewski , Internet w praktyce biznesu …, op.cit, s.53
[4] www.komputery.interia.pl
[5] W.Szpringer, Handel elektroniczny-konkurencja czy regulacja, Difin, Warszawa 2000, s.29
[6] komputery.interia.pl
[7] J.Kall,Internet jako żródło informacji dla konsumenta, „Marketing i Rynek” nr 4 / 2001
[8] T.Szapiro, R.Ciemniak, Internet-nowa strategia firmy…, op.cit. ,s.82
[9] A.Smyk , Internet w firmie , Mikom, Warszawa 1998, s.103
[10] Z.Ruszczyk , Internet w biznesie …, op.cit , s.377
[11] komputer.interia.pl
[12] Z.Ruszczyk , Internet w biznesie, op.cit , s.376
[13] A.Smyk , Internet w firmie , op.cit.,s.102