Klasyfikacja banków

5/5 - (4 votes)

W literaturze dokonuje się różnego rodzaju klasyfikacji banków. Zazwyczaj uznaje się, że współczesny system bankowy obejmuje następujące podstawowe grupy banków:

a. Bank Centralny powstał na bazie banków centralnych – jest to bank państwowy, który jednocześnie pełni trzy funkcje:
1. banku emisyjnego
2. bank banków
3. bank gospodarki narodowej

Bank centralny jest z jednej strony regulatorem całej krajowej podaży pieniądza i bilansu płatniczego, z drugiej zaś bankiem państwowym w zakresie udzielania kredytów rządowi, obsługi długu publicznego i obsługi budżetu gotówkowego. Zadaniem banku centralnego jest zapewnienie stabilności waluty narodowej oraz wpływanie na gospodarkę narodową w taki sposób, aby następował jej stały rozwój, wzrost dochodu narodowego i spadek bezrobocia. Bank Banków jest bankiem rezerwowym dla banków operacyjnych. Tworzy dwa rodzaje pieniędzy:

  • Banknot jako centralna gotówka,
  • Pieniądz żyrowy – centralny pieniądz rezerwowy.

Ważną funkcją banku centralnego jest również obsługa, organizacja i realizacja zagranicznych transakcji płatniczych, realizacja polityki kursowej państwa, pośrednictwo w zakupie złota i walut obcych oraz zarządzanie międzynarodowymi rezerwami gotówkowymi.

b. Banki Korporacyjne – banki te świadczą pewne społecznie niezbędne usługi, obsługują transakcje gotówkowe i rzeczowe, az drugiej strony są korporacjami, których celem powinien być zysk. Dlatego też cel działalności banku komercyjnego jest kompleksowy. Jest to taki rozwój usług bankowych, w którym zachowana jest zasada rentowności banku, która nie pogarszałaby jego płynności, nie naruszałaby obowiązujących przepisów i nie podtrzymywała zaufania klientów.

c. Banki specjalne – są to banki, których sfera działalności jest wyjątkowa w porównaniu z bankami komercyjnymi pod względem zakresu i formy lub rodzaju grupy klientów.
Wśród nich wyróżniają się:
– banki inwestycyjne,
– banki hipoteczne,
– firmy kredytowe,
– banki rolnicze,
– brzegi odwadniające,
– banki miejskie,

d. Banki oszczędnościowe – ich zadaniem jest ścisłe powiązanie działalności oszczędnościowej tych instytucji z potrzebami drobnych producentów i gospodarstw domowych oraz samorządów. Jednocześnie muszą to być jednostki rentowe zainteresowane ich wynikami. Banki oszczędnościowe to niezależne banki uniwersalne, które mogą przeprowadzać wszystkie transakcje przewidziane prawem bankowym. Funkcjonują jako bank uniwersalny, który z jednej strony gromadzi oszczędności i udziela pożyczek, w szczególności małym firmom i gospodarstwom domowym, az drugiej udziela pożyczek gminom i częściowo rozdziela zyski gminom. Banki miejskie są centrami finansowymi kas oszczędnościowych.

e. Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe – SKOK-i są małymi instytucjami kredytowymi zorganizowanymi na zasadzie spółdzielni, które składają się głównie z wiążących kredytobiorców poprzez swoje składki członkowskie solidarnej odpowiedzialności materialnej za działalność danej spółdzielni. Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe są obecnie bankami uniwersalnymi i ze względu na konkurencję rozszerzyły bazę swoich klientów poza własnych członków. W tej sytuacji przed bankami spółdzielczymi stoi zadanie: Optymalne świadczenie usług finansowych dla członków przy jednoczesnej obsłudze osób nie należących do spółdzielni. Współpracując z bankami zrzeszonymi mogą oferować swoim członkom i klientom wszystkie usługi typowe dla banków uniwersalnych, zwłaszcza w zakresie bezgotówkowych transakcji płatniczych, działalności kredytowej konsorcjów bankowych, papierów wartościowych i biznesu zagranicznego. W celu reprezentowania interesów banków spółdzielczych tworzone są stowarzyszenia tych banków, które reprezentują ich interesy wobec państwa i banku centralnego oraz zajmują się szkoleniami i kontrolą[1].

Banki można również klasyfikować według ich roli i funkcji:

a) Bank Centralny – w Polsce Narodowy Bank Polski (NBP) pełni następujące funkcje:
– jest bankiem banków,
– jest bankiem pełniącym adekwatne do warunków rynkowych funkcje banku państwowego,
– jest bankiem emisyjnym,

Głównym celem działalności Banku Centralnego w Polsce jest:
– Utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu,
– wydawać pieniądze (jest to wyłączne prawo NBP),

Do zadań NBP należy również:
– organizowanie rozliczeń pieniężnych,
– zarządzanie rezerwami walutowymi,
– realizacja transakcji walutowych w granicach określonych przepisami prawa,
– obsługa bankowa budżetu państwa,
– regulacja płynności banków i ich refinansowanie,
– tworzenie warunków niezbędnych do rozwoju systemu bankowego,
– organizacja bilansu płatniczego oraz bilansu aktywów i pasywów zagranicznych,
– Realizacja innych prawnie wymaganych zadań,

NBP może być członkiem międzynarodowych instytucji finansowych i bankowych, ale nie może być akcjonariuszem ani akcjonariuszem innych osób prawnych, z wyjątkiem wspólnego świadczenia usług na rzecz instytucji finansowych i Skarbu Państwa.

b. Banki operacyjne:

  • banki państwowe – w Polsce mogą być tworzone przez Radę Ministrów w drodze zarządzenia na wniosek Ministra Finansów zatwierdzony przez Komisję Nadzoru Bankowego. W ten sam sposób likwidowany jest bank państwowy. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie utworzenia banku państwowego określa nazwę, siedzibę, cel i zakres działalności banku, jego fundusze statutowe, w tym fundusze odrębne od majątku Skarbu Państwa, które stają się własnością banku . Bank państwowy nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych.
  • Banki spółdzielcze – w Polsce mogą być tworzone zgodnie z przepisami ustawy Prawo spółdzielcze – na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego wydanego w porozumieniu z Ministrem Finansów. Statut SKOK powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności.
  • Banki w formie spółek akcyjnych – mogą być utworzone na podstawie zgody Komisji Nadzoru Bankowego, wydanej w porozumieniu z Ministrem Finansów, w trybie określonym w przepisach Kodeksu spółek akcyjnych firm. Funkcję rady nadzorczej sprawuje rada nadzorcza składająca się z co najmniej 5 osób wybranych przez walne zgromadzenie. Bank ma obowiązek informować Komisję Nadzoru Finansowego o składzie rady nadzorczej. Bank w formie spółki akcyjnej może być również utworzony przez cudzoziemców lub z udziałem cudzoziemców. Wpłaty pieniężne osób zagranicznych na kapitał zakładowy banku dokonywane są w PLN[2].

[1] Art. 21 – 24 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r, Prawo bankowe, ( Dz.U z 1997 r. nr 140 poz. 939)

[2]Jaworski W., Krzyżkiewicz Z., Kosiński B., „Banki, rynek, operacje, polityka”, Warszawa, 1992 rok, str. 21

Bank Zachodni S.A.

5/5 - (4 votes)

Bank Zachodni powstał 1 lutego 1989 roku jako jeden z dziewięciu banków komercyjnych wydzielonych z Narodowego Banku Polskiego. Bank posiadał wówczas 49 oddziałów, zlokalizowanych głównie na Dolnym Śląsku. We wczesnych latach był to bank regionalny obsługujący agencje rządowe i przedsiębiorstwa. Zakres świadczonych usług systematycznie się poszerza, dzięki czemu bank stał się uniwersalnym bankiem komercyjnym, oferującym szeroką gamę produktów i usług zarówno dla firm, jak i osób prywatnych.

16 października 1991 roku Bank Zachodni został przekształcony w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa. w tym samym roku bank otrzymał pełną walutę i zaczął obsługiwać giełdę.
Od momentu powstania, zgodnie z przyjętą strategią rozwoju, bank systematycznie otwierał nowe oddziały w głównych ośrodkach przemysłowych kraju oraz przejmował inne banki. W 1993 roku został przejęty przez Warszawski Bank Zachodni S.A., uruchamiając tzw mała konsolidacja. W 1994 założył Głogowski Bank Gospodarczy i Bank Rozwoju Rzemiosła Handel oraz Przemysł Market S.A., w 1995 założył Bank Spółdzielczy w Tarnowie-Opolu.

Nabycie w 1996 roku Banku Rozwoju Rolnictwa „Rolbank” S.A. była najważniejszą tego typu inicjatywą, w wyniku której Bank Zachodni otworzył oddziały w północno-wschodnich regionach Polski, a także przedstawicielstwo w Kaliningradzie.

Przejęcie pięciu banków doprowadziło do przejęcia 51 nowych oddziałów. Tym samym bank regionalny stał się ogólnokrajowy.

Działania Banku w 1998 roku koncentrowały się na tworzeniu optymalnych warunków do realizacji planowanych parametrów ekonomiczno-finansowych oraz poziomu ryzyka bankowego, biorąc pod uwagę uwarunkowania zewnętrzne, a także prowadzoną przez Bank Centralny politykę pieniężną. Zgodnie z oczekiwaniami klientów bank rozszerzył zakres usług, zmodyfikował i poszerzył ofertę produktową inwestując w rozwój sieci detalicznej oraz infrastruktury teleinformatycznej i elektronicznej.

16 września 1999 r. Ministerstwo Finansów zakończyło sprzedaż 80% akcji banku. Nabywcą tego pakietu jest AIB European Investments Ltd. To wydarzenie jest niezwykle ważne dla Banku Zachodniego S.A. Z jednej strony kończy to prawie dziesięcioletnie poszukiwania inwestora strategicznego dla banku, a z drugiej otwiera nowy etap w jego działalności i rozwoju. Trwają intensywne prace nad pogodzeniem oczekiwań i planów nowego właściciela z dotychczasowymi osiągnięciami i możliwościami Banku West. Dotyczą one zarówno strategicznych kwestii związanych z przyszłą pozycją Banku Zachodniego w polskim sektorze finansowym, jak i poprawy efektywności operacyjnej, konkurencyjności, poszerzania oferty produktowej oraz ekspansji na nowe regiony. Inwestor strategiczny otworzy przed naszym bankiem nowe horyzonty i możliwości rozwoju. Na partnerstwie tym skorzystają wszyscy partnerzy banku, zarówno instytucjonalni, jak i naturalni.

Pierwszy oddział Banku Zachodniego w Jeleniej Górze powstał w 1989 roku (obecnie 3 oddziały) i od tego czasu usługi bankowe oferowane przez ten bank rozwijały się bardzo dobrze.

W 2001 roku Bank Zachodni (BZ) połączono z Wielkopolskim Bankiem Kredytowym (WBK) tworząc Bank Zachodni WBK (BZWBK).

W latach 2020-2011 udziały w banku wykupiła hiszpańska grupa Santander.

Ocena ofert pod względem atrakcyjności dla klienta

5/5 - (6 votes)

podrozdział pracy dyplomowej z bankowości

Aby móc ocenić rachunek oszczędnościowo – rozliczeniowy pod względem atrakcyjności dla klienta, należy oferty tych banków przeanalizować ze względu na klika kryteriów.

Pierwsze kryterium będzie dotyczyć liczby i rodzaju rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego. Zdecydowanym liderem jest Bank PeKaO S.A., ponieważ posiada 9 rodzajów rachunków, należą do nich:

  • Eurokonto JUNIOR
  • Eurokonto OK.
  • Eurokonto AKADEMICKIE
  • Eurokonto STANDARD
  • Eurokonto PLUS
  • Eurokonto VIP
  • Eurokonto PRESTIŻ
  • Eurokonto BUSISNNES
  • Eurokonto WWW.

Natomiast Bank Śląski S.A. posiada 4 rodzaje rachunków, należą do nich:

  • Konto STUDENT
  • Pakiet
  • Pakiet PLUS
  • Pakiet SUPER PLUS

Kolejnym kryterium mogą być warunki jakie klient powinien spełnić, aby mógł założyć konto. Biorąc pod uwagę to kryterium BSK S.A. ma przewagę nad PeKaO S.A.  W BSK S.A. przy wszystkich rachunkach, należy wypełnić jedynie formularz umowy i oświadczenie o poddaniu się egzekucji, natomiast w PeKaO S.A. jest to bardziej czasochłonne. Oprócz zawarcia umowy klient musi, w zależności od rodzaju Eurokonta jakie się chce otworzyć, wypełnić:

  • wniosek o wydanie karty JUNIOR dla pełnomocnika i wnoszenie systematycznych wpłat
  • wniosek o wydanie karty OK.
  • wypełnienie karty informacyjnej klienta(Eurokonto STANDARD)
  • zadeklarować swoje wpływy
  • zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej
  • numer REGON
  • numer NIP.

W obu bankach konto można założyć dosłownie w kilkanaście minut, czyli w takim czasie jaki potrzebny jest na przeprowadzenie niezbędnych formalności. Kryterium to nie różnicuje obu analizowanych banków.

Kolejnym dość ważnym kryterium jest oprocentowanie, które decyduje często o wyborze banku przez klienta. To kryterium nie różnicuje BSK S.A. i PeKaO SA. Bank PeKaO S.A. dla prawie wszystkich swoich Eurokont oferuje 6% według zmiennej stopy procentowej w ciągu roku, wyjątkiem jest Eurokonto BUSISNNES – wynosi 5% według zmiennej stopy procentowej w ciągu roku. W BSK S.A. oprocentowanie to też jest zmienne i wynosi 5% według zmiennej stopy procentowej.

Innym kryterium też ważnym dla klientów jest kapitalizacja odsetek. W BSK S.A. kapitalizacja następuje co kwartał, natomiast w PeKaO S.A. co miesiąc.

Dostęp do pieniędzy to też jedno z ważnych kryteriów. Zarówno w jednym jak i w drugim banku swoje oszczędności można wybrać „co do grosika” (w placówce danego banku). Można też korzystać z bankomatów, gdzie nie tylko można wybrać pieniądze, ale sprawdzić dostępne środki na koncie. W banku PeKaO S.A. w bankomatach dla Eurokonta JUNIOR, OK., STUDENT można otrzymać dzienny limit wypłaty gotówkowej w wysokości 200 zł. Natomiast właściciele kart VISA  CONCERTO i EUROKARTY w bankomatach mogą otrzymać 1 500 zł, natomiast posiadacze karty MAESTRO 1 000 zł. Jedynie posiadacz Eurokonta PRESTIŻ przy karcie MAESTRO limit ustalany jest indywidualnie. BSK S.A. natomiast ma dużą przewagę nad PeKaO S.A., gdyż limit dzienny wynosi 5 000. Pieniążki można wybierać za pomocą VISY ELECTRON i VISA CLASSIC CHARGE.

Istotnym kryterium są również koszty jakie ponosi posiadacz rachunku. Opłaty za prowadzenie rachunku w PeKaO S.A. są zróżnicowane i kształtują się od 0,50 groszy za prowadzenie rachunku Eurokonto JUNIOR do 20,00 zł. Za Eurokonto BUSINESS. Do innych kosztów można zaliczyć:

  • teleserwis od 1 zł do 5 zł
  • za wydanie 1 z EUROKARTY i VISY CONCERTO 30zł
  • za wydanie 2 kart 60zł
  • ZŁOTA EUROKARTA i ZLOTA KARTA VISA CONCERTO za 1 z dodatkowych pakietów usług 250 zł
  • za 2 dodatkowe pakiety usług 120zł
  • opłata za zabezpieczenie transakcji kartą 6 zł
  • transakcje bezgotówkowe 1% kwoty transakcji
  • wydanie karty VISA PLATINUM 700 zł

Natomoast BSK S.A. za prowadzenie rachunku (miesięcznie) pobiera od posiadaczy kont od 1,5 zł za konto STUDENT  do 12 zł za Pakiet SUPER PLUS. Zdecydowaną różnicą pomiędzy tymi bankami jest to, że BSK S.A. pobiera opłatę za wybieranie gotówki z rachunku osobistego na podstawie bankowego dowodu wypłaty 3 zł za operację (poza Kontem STUDENT, którego właściciel  nie ponosi kosztów za tą operację.

Kolejnym kryterium są usługi w ramach ROR ile i jakie, czy są odpłatne czy nie. Bank PeKaO S.A. oferuje:

Tabela nr 3 Oferta Banku PeKaO S.A. w Jeleniej Górze w zakresie usług powiązanych z rachunkiem oszczędnościowo – rozliczeniowym (stan na 31.12.2000 r.)

Nazwa Eurokonta Wypłata gotówki w bankomatach Banku PeKaO S.A. Wypłata gotówki w innych bankomatach Pożyczka w Eurokoncie Zlecenie stałe Teleserwis
JUNIOR Bez opłaty 3% min. 4 zł Nie  ma Nie ma 1 zł
OK. Bez opłaty 3% min. 4 zł Nie ma Nie ma 1 zł
STUDENT Bez opłaty 3% min. 4 zł 0,3 % min. 5 zł 1 zł 5 zł
STANDARD Bez opłaty 3% min. 4 zł 0,9% min. 10zł 1 zł 2,5 zł
PLUS Bez opłaty 3% min. 4 zł 0,9% min. 10zł Bez opłaty 2,5 zł
VIP Bez opłaty 3% min. 4 zł 0,9% min. 10zł Bez opłaty Bez opłaty
PRESTIŻ Bez opłaty 3% min. 7 zł 0,9% min. 10zł Bez opłaty Bez opłaty
BUISNESS Bez opłaty 3% min. 4 zł 0,9% min. 10zł Bez opłaty Bez opłaty
WWW Bez opłaty 3% min. 4 zł 0,9% min. 10zł Bez opłaty Bez opłaty

Źródło: opracowanie własne na podstawie broszur.

BSK S.A. przedstawia się następująco:

Tabela nr 4 Oferta BSK S.A. w Jeleniej Górze w zakresie usług powiązanych z rachunkiem oszczędnościowo – rozliczeniowym (stan 31.12.2000 r.)

Wyszczególnienie Pakiet Pakiet PLUS Pakiet SUPER PLUS Konto STUDENT
Za obsługę limitu zadłużenia 1% min 10 zł 1% min 10 zł 1% min 10 zł 1% min 10 zł
Za stałe zlecenia płatnicze o z góry ustalonych terminach i kwotach Bez opłat Bez opłat Bez opłat Bez opłat
Usługa  serwisu HaloŚląski 5 zł 5 zł Bez opłat Bez opłat
Za użytkowanie systemu HomeCash 2 zł Bez opłat Bez opłat 1 zł
Wypłata gotówki z rachunków osobistych na podstawie bankowego dowodu wypłaty 3 zł 3 zł 3 zł Bez opłat
Wypłata gotówki z bankomatu  BSK Bez opłat Bez opłat Bez opłat Bez opłat
Wypłata gotówki z innych bankomatów 4 zł 4 zł 4 zł 4 zł

Źródło: opracowanie własne na podstawie broszur.

Oferty poszczególnych banków są podobne i praktycznie nie ma znaczenia w którym banku klient otworzy rachunek oszczędnościowo – rozliczeniowy. może to być uzależnione od indywidualnych preferencji klientów. W swojej ofercie wyróżnia się Bank PeKaO S.A., może ze względu na długi okres funkcjonowania tego banku na jeleniogórskim i nie tylko rynku bankowym.

Pojęcie i klasyfikacja produktów bankowych

5/5 - (6 votes)

Produkt – dobro powstałe w wyniku procesu produkcji, w warunkach panowania gospodarki towarowej. Produkty występują jako towary. Dobra (środki produkcji i środki konsumpcji) oraz usługi materialne, wytworzone przez społeczeństwo w ciągu określonego czasu[1].

Produktem bankowym nazywa się jednolity, wyraźnie wyodrębniony pod względem formalnym i cenowym, składnik oferty bankowej.

Produkt bankowy jest operacją bankową jak każda usługa, którą należy odrębnie analizować, ponieważ może ona być przedmiotem odrębnego zainteresowania klientów, odgrywać określoną rolę w kształtowaniu stosunków banku z klientami, przynosić określony dochód pieniężny lub inny liczący się efekt.

W warunkach konkurencji na rynku finansowym sukces banku zależy nie tylko od zdolności do zaspokajania potrzeb klientów, ale od zaspokajania ich lepiej, niż czyni to konkurencja. Wynika to z faktu, że większość ofert banku wykazuje duże podobieństwo pod względem zakresu i rodzaju oferowanych usług.

Produkt jest agregatem pewnych właściwości, które spełniają funkcje podstawowe i dodatkowe. Funkcje podstawowe odzwierciedlają relacje między produktem a celem, któremu on służy i który uzasadnia jego istnienie.

Funkcje dodatkowe odzwierciedlają relację między produktem a jego użytkownikiem.

W praktyce okazuje się, że funkcje dodatkowe w odniesieniu do niektórych produktów mogą mieć dla klienta większe znaczenie niż wybrane elementy ich funkcji podstawowych. Mogą też wpływać w większym stopniu na decyzje związane z zakupem danego produktu.

Asortyment jakości produktów bankowych zależy między innymi od obowiązujących w danym państwie przepisów, regulacji wewnętrznych banku, posiadanych przez bank technologii bankowych oraz kwalifikacji pracowników.

Produkty bankowe dzieli się na kilka podstawowych grup:

  • produkty kredytowe (np. kredyt lombardowy, kredyt na inkaso czeku potwierdzonego),
  • produkty depozytowe (np. rachunek walutowy lokaty terminowej, bon rentierski),
  • produkty parabankowe (np. oprocentowanie i opiniowanie biznesplanu, przygotowania związane z dopuszczeniem papieru wartościowego do obrotu publicznego),
  • produkty rozliczeniowe (np. polecenie przelewu, skup czeku zagranicznego),
  • inne produkty bankowe (np. skup i sprzedaż walut obcych, wynajmowanie skrytek sejfowych) [2].

Na rynku bankowym ma się do czynienia z określoną kategorią produktu marketingowego, tj. usługą bankową.

 Usługi są dobrami niematerialnymi konsumowanymi w momencie ich wytworzenia, występować mogą w postaci różnych świadczeń, niematerialnych korzyści oraz satysfakcji oferowanych na sprzedaż. Usługi bankowe są więc:

  1. niematerialne, nie można ich zobaczyć, dotknąć, posmakować,
  2. nierozdzielne, nie można oddzielić fazy produkcji od konsumpcji,
  3. niejednorodne, niejednorodność świadczenia w różnych placówkach i różny poziom satysfakcji klienta,
  4. nietrwałe, nie mogą być magazynowane, gdyż powstają w momencie zgłoszenia popytu,

Usługa bankowa jest produktem dynamicznym i obejmuje różnorodne korzyści oferowane nabywcom. W strukturze usług można wyróżnić trzy poziomy:

  1. poziom centralny, na który składają się podstawowe korzyści,
  2. usługa rzeczywista, która jest tworzona przez cechy i elementy, które decydują o tym jak dana usługa będzie postrzegana przez klientów oraz konkurencyjne banki,
  3. usługa poszerzona, są to dodatkowe korzyści, których klient się nie spodziewał, a które decydują o przewadze na rynku.

Prawo bankowe stanowi, że podstawową działalnością banków jest gromadzenie środków pieniężnych, udzielanie kredytów i pożyczek pieniężnych oraz przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych[3].

Każdy bank w swojej ofercie posiada podobne usługi. Klasycznymi usługami bankowymi są:

  1. usługi depozytowe,
  2. usługi kredytowe,
  3. usługi rozliczeniowe,
  4. usługi związane z obsługą transakcji zagranicznych,
  5. usługi w zakresie rynku kapitałowego,
  6. usługi dodatkowe, np. doradztwo, wynajem skrytek, usługi ubezpieczeniowe.

Banki także dzielą swoje usługi na pakiety. Inny pakiet oferują dla klientów indywidualnych, inny dla przedsiębiorców, a inny dla samorządów terytorialnych.

Operacje bankowe to umowne stosunki między bankiem a klientem, polegające na tym, że bank oferuje swoje usługi, natomiast klient jest usługobiorcą. Operacje te są związane z określonymi świadczeniami na rzecz klienta (np. depozyt) lub na rzecz banku (np. kredyt). Przy dokonywaniu operacji bankowych wykorzystuje się rachunek bankowy.

Bankowa oferta usług finansowych jest specyficzna i charakteryzuje się tym, że:

  1. są to działania typowe dla usług bankowych, które polegają na proponowaniu przez bank wykonania danej czynności ( np. przyjęcia depozytu lub udzielenia kredytu);
  2. są one w dużej mierze przeprowadzane w drodze operacji pieniężnych (stąd określenie „handlowanie pieniędzmi”), a więc mają charakter pieniężny, a nie rzeczowy;
  3. usługi bankowe nie mogą być przechowywane, banki są zawsze gotowe na ich bieżące wykonywanie;
  4. usługi bankowe w znacznej mierze są określane przez kwotę pieniędzy (kredyt, depozyt), rzadziej przez ilość (zakup akcji);
  5. w stosunku do poszczególnych klientów usługi bankowe są kumulacją różnych czynności w zależności od potrzeb, co sprawia, że popyt na te usługi może ulegać znacznym wahaniom ( np. terminy wypłat płacowych);
  6. zakres i formy usług bankowych są znacznie uzależnione od ustaleń prawa bankowego oraz działania banku centralnego nadzoru bankowego[4].

Operacje bankowe podlegają kwalifikacji, która może być dokonywana według zastosowanych kryteriów. Tradycyjne czynności bankowe dzieli się na trzy, a ostatnio cztery grupy, pomimo całej kontrowersyjności wydzielania tych grup:

  1. operacje bierne lub pasywne (depozytowe) – polegają na pozyskiwaniu środków finansowych od klientów banku. W tym celu bank wykonuje takie czynności bankowe, jak na przykład przyjmowanie depozytów czy emitowanie bankowych papierów wartościowych
  2. operacje czynne lub aktywne (kredytowe) – polegają na wykorzystaniu przez bank zgromadzonych środków finansowych własnych i obcych w celu finansowania potrzeb kredytobiorców lub obciążeniu tych środków ryzykiem wynikającym z udostępnienia ich innym podmiotom. Cechą operacji aktywnych jest działanie banku na własny rachunek i ryzyko. Do operacji aktywnych zaliczane są między innymi następujące czynności bankowe:
  • udzielanie kredytów
  • udzielanie gwarancji bankowych
  • udzielanie poręczeń
  • udzielanie pożyczek pieniężnych
  1. operacje rozliczeniowe lub pośredniczące ( obsługa obrotu płatniczego) – polegają na realizacji zleceń płatniczych klientów. W tym celu bank wykonuje takie czynności bankowe, jak przeprowadzenie bankowych rozliczeń pieniężnych.
  2. inne operacje ( różne) – obejmują, dozwolone prawem bankowym czynności bankowe i usługi dla klientów, jak na przykład przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych, udostępnianie skrytek sejfowych, świadczenie usług konsultacyjno – doradczych w sprawach finansowych.

Poza wyżej wymienionymi czynnościami bankowymi banki mogą:

  1. nabywać akcje i udziały innej osoby prawnej, a także dokonywać zmian swych wierzytelności na składniki majątku dłużnika,
  2. zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych i dokonywać obrotu papierami wartościowymi,
  3. nabywać i zbywać nieruchomości oraz wierzytelności zabezpieczone hipoteką,
  4. świadczyć usługi konsultacyjno – doradcze i inne usługi[5],

Operacje bankowe można jeszcze podzielić na:

  1. usługi finansujące – są to wszystkie operacje, których wynikiem jest natychmiastowe ( lub w ustalonym terminie późniejszym) zwiększenie środków płatniczych klienta;
  2. usługi depozytowe – operacje umożliwiające klientowi przekazanie danemu bankowi czasowo niepotrzebnych mu środków celem ich wykorzystania na rzecz osób trzecich lub na inwestycje czy konsumpcję;
  3. usługi związane z obsługą obrotu płatniczego – polegają na realizacji zleceń klienta, wykonywaniu określonych operacji na rachunkach bankowych; są to też operacje płatnicze dokonywane z inicjatywy samego banku;
  4. usługi różne – obejmują wiele rozmaitych usług oferowanych klientom przez banki (np. doradztwo, pośrednictwo w operacjach papierami wartościowymi itp.)[6].

Obsługa klienta polega na zrozumieniu, co klient myśli czuje, co go zadowala, a co drażni, denerwuje oraz co należy robić, aby klient był usatysfakcjonowany.

Klient jest zainteresowany maksymalizowaniem swoich korzyści z usług i dlatego banki powinny   posiadać program zapewniający odpowiednią jakość obsługi klienta, który obejmuje:

  • rozpoznanie i wyliczenie cech usługi bankowej istotnych dla klienta (np. odsetki naliczane co miesiąc w rachunku bieżącym, określony limit kredytu w koncie osobistym, karta bankomatowa do konta osobistego),
  • podkreślenie korzyści wynikających dla klienta z konkretnych cech usługi bankowej (np. sposób naliczania odsetek – odsetki stają się częścią kapitału, limit kredytu – kontrola stanu zadłużenia w koncie, karta bankomatowa – można korzystać z konta poza godzinami otwarcia banku),
  • wprowadzenie i kontrolę standardów świadczenia usługi,
  • szkolenie pracowników w zakresie kulturalniej i sprawnej obsługi klienta banku[7].

[1] „Encyklopedia powszechna PWN”, tom trzeci M-R, Praca zbiorowa, Warszawa 1975 r., str. 700

[2] Dobosiewicz Z. „Podstawy bankowości”, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1997, str. 31

[3] Buschgen H.E. „Przedsiębiorstwo bankowe”, Warszawa: Poltext 1997, str. 184

[4] Kamba – Kibatshi M., „Podstawy bankowości”, Wrocław 1999 r., str. 121

[5] Głuchowski J., Szabelańczyk J., „Bankowość podręcznik dla studentów”, Poznań 1999 r., str. 239 – 241

[6] Kamba – Kibatshi M., „Podstawy bankowości”, Wrocław 1999 r., str. 122

[7] Pluta – Olearnik M. „Marketing usług bankowych”, Warszawa 1993 r., str. 77, 108,

Koszty czynności bankowych banku BGŻ

5/5 - (8 votes)

z części praktycznej pracy dyplomowej

Każda czynność bankowa związana jest z ponoszeniem określonych kosztów, o czym wspomniano już wcześniej[1].

Ich odpowiednie rozpoznanie i określenie wysokości rzutuje bezpośrednio na opłacalność danej czynności bankowej, a także często przesądza o powodzeniu oferty banku skierowanej do różnych grup klientów. W związku z tym w tej części pracy skupiono się na kosztach związanych ze świadczeniem usług bankowych. Analizie poddano tylko koszty z tytułu odsetek, ponieważ koszty z tytułu prowizji i opłat bankowych stanowią znikomą część kosztów ogółem[2].

Tabela 20. Koszty  z  tytułu  odsetek  BGŻ  S.A.  Oddział  w  Głogowie  w  latach 1997 – 2001

Lata 1997 1998 1999 2000 2001
      I  kwartał     642,91    883,58     483,07    607,92    644,39
    II  kwartał 1 308,89 1 589,62    952,59 1 231,67 1 256,15
   III kwartał 2 142,77 2 341,58 1 326,15 2 029,19 1 926,19
   IV kwartał 2 895,07 3 041,37 1 966,47 3 026,80 2 313,88
Wartość realna[3] 2 557,48 2800,52 1 790,96 2 789,68 2 233,47

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BGŻ S.A. Oddział w Głogowie

W wyniku analizy przeprowadzonej na podstawie danych zawartych w tabeli 20. stwierdzono, że lata 1998 i 2000 charakteryzują się wzrostem kosztów z tytułu odsetek, 1999 i 2001 natomiast – spadkiem. W roku 1997 NBP, podobnie jak w latach poprzednich prowadził politykę hamowania ekspansji kredytowej oraz pobudzania skłonności do oszczędzania. Stopa redyskontowa weksli wzrosła z 22% do 24,5%, a stopa kredytu lombardowego z 25% do 27%.

W roku 1998 podstawowe stopy procentowe NBP obniżane były czterokrotnie – stopa redyskonta weksli zmniejszyła się z 24,5% do 18,25%, natomiast stopa kredytu lombardowego spadła aż o 7 pp. – z 27% do 20% w skali roku.

W styczniu 1999 zredukowano stopy procentowe o 2,5 – 3 pp. Z pewnością wywarło to wpływ na zmniejszenie wielkości depozytów, a w związku z tym i kosztów z tytułu odsetek. W listopadzie 1999 roku Rada Polityki Pieniężnej znacznie podwyższyła stopy procentowe, stopa kredytu redyskontowa wzrosła do 19%, lombardowego do 20,5%.

W roku 2000 Rada Polityki Pieniężnej podwyższała stopy procentowe dwukrotnie, w lutym i sierpniu, do poziomu: 20% i 21,5% w przypadku stopy redyskonta weksli, 21,5% i 23,0% w przypadku stopy lombardowej. Systematyczny wzrost stóp procentowych od listopada 1999 roku podniósł atrakcyjność lokat bankowych, co spowodowało systematyczny wzrost depozytów osób prywatnych. W związku z tym także koszty z tytułu odsetek w Oddziale uległy zwiększeniu.

Na zmniejszenie kosztów w roku 2001 z kolei wpływ wywarła zapowiedź wprowadzenia w 2002 roku opodatkowania przychodów z oszczędności oraz zniesienia ulgi budowlanej, w wyniku której w IV kwartale 2001 roku zmniejszył się stan depozytów osób prywatnych. Nie bez znaczenia była także sześciokrotna redukcja podstawowych stóp procentowych NBP, łącznie o 7,5 pp. Stopa redyskontowa weksli zmniejszyła się z 21,5% w styczniu 2001 roku do 14% w grudniu 2001 roku.

W celu wyraźniejszego zobrazowania tendencji w kształtowaniu się kosztów z tytułu odsetek sporządzono wykres 15.

Wykres 15. Dynamika  kosztów z tytułu odsetek  BGŻ S.A.  Oddział w Głogowie w latach 1997 – 2001

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BGŻ S.A. Oddział w Głogowie

Kształt wykresu 15. potwierdza wnioski wyciągnięte w trakcie interpretacji danych z tabeli 20. W celu stwierdzenia, z tytułu świadczenia jakich usług, i jakiej grupie podmiotów, Oddział ponosi najwyższe koszty sporządzono tabele 21. i 22.

Tabela 21. Struktura  kosztów  z  tytułu  odsetek  od  depozytów na rachunkach bieżących  w  BGŻ  S.A.  Oddział  w  Głogowie w latach 1997 – 2001 wg  kryterium  podmiotu

Rodzaj podmiotu 1997 1998 1999 2000 2001
Przedsiębiorstwa i spółki państwowe   18,44    18,31    18,00    47,73   11,18
Przedsiębiorstwa, spółdzielnie i spółki prywatne   25,42   21,14      9,38    30,53    53,74
Przedsiębiorcy indywidualni     4,61   13,77      8,46      1,10    13,81
Osoby prywatne   84,23 105,92  115,65  164,33  175,51
Jednostki budżetowe   23,29 171,08    62,36     2,02     1,05
Pozostałe     2,99     3,07      3,40     3,90     4,15
Razem 258,98 333,29 217,25 249,61 259,44

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BGŻ S.A. Oddział w Głogowie

Z danych zawartych w tabeli wynika, że w latach 1997 – 2001 udział kosztów z tytułu odsetek od depozytów na rachunkach bieżących w BGŻ S.A. Oddział w Głogowie w kosztach z tytułu odsetek ogółem kształtował się następująco: w roku 1997 stanowił 8,95%, w roku 1998 – 10,96%, w roku 1999 – 11,05%, w roku 2000 – 8,25%, w roku 2001 – 11,21%. Można stąd wywnioskować, że koszty z tego tytułu nie wpływają w znaczący sposób na poziom kosztów ogółem z tytułu odsetek. Wiąże się to z niskim oprocentowaniem środków gromadzonych na rachunkach bieżących.

Najwyższe koszty z tytułu odsetek od depozytów na rachunkach bieżących Oddział ponosi z tytułu odsetek na rachunkach osób prywatnych. W roku 2000 nastąpił wzrost o 42% kosztów z tego tytułu, co wynika ze znacznego przyrostu ilości rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych.

Tabela 22. Struktura  kosztów  z  tytułu odsetek  od  depozytów  terminowych w BGŻ  S.A. Oddział  w  Głogowie  w  latach 1997 – 2001 wg kryterium podmiotu

Rodzaj podmiotu 1997 1998 1999 2000 2001
Przedsiębiorstwa i spółki państwowe   100,24       0,46
Przedsiębiorstwa, spółdzielnie i spółki prywatne     13,13     15,39     12,04     35,56     36,34
Przedsiębiorcy indywidualni       1,88       8,39       1,30       9,32
Osoby prywatne 2437,46 2642,49 1652,51 2280,22 1879,69
Jednostki budżetowe     60,00     20,20     64,11   419,35   123,15
Pozostałe     23,38     21,15     19,26     32,74     15,26
R  a  z  e  m 2636,09 2708,08 1749,22 2777,19 2054,44

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BGŻ S.A. Oddział w Głogowie

Po przeprowadzeniu analizy danych zawartych w tabeli 22 wynika, że udział kosztów z tytułu odsetek od depozytów terminowych w Oddziale w latach 1997 – 2001 kształtował się następująco: w roku 1997 wynosił 91,05%, w roku 1998 – 89,04%, w roku 1999 – 88,95%, w roku 2000 – 91,75%, w roku 2001 – 88,78%. Należy więc stwierdzić, że koszty z tego tytułu wywierają największy wpływ na poziom kosztów ogółem z tytułu odsetek.

Największy udział w kosztach z tytułu odsetek od depozytów terminowych przypada na koszty depozytów osób prywatnych. W kolejnych latach udział ten wynosił: w roku 1997 – 92,46%, w roku 1998 – 97,58%, w roku 1999 – 94,47%, w roku 2000 – 82,11%, w roku 2001 – 91,49%. Należy stąd wnioskować, że koszty od depozytów terminowych tej grupy podmiotów przesądzają o wysokości kosztów ogółem od depozytów terminowych.

W tabeli 23. zestawiono przychody z tytułu odsetek i koszty ich uzyskania w celu określenia ich wzajemnych relacji.

Tabela 23. Przychody  z  tytułu  odsetek  a  koszty  z  tytułu  odsetek  BGŻ  S.A. Oddział w Głogowie w latach 1997 – 2001

 Lata Przychody

z tytułu odsetek

Koszty

z tytułu odsetek

Relacja

przychody/koszty

1997 9 550,83 2 895,07 3,30
1998 8 607,09 3 041,37 2,83
1999 6 995,49 1 966,47 3,56
2000 7 171,69 3 026,80 2,37
2001 7 080,61 2 313,88 3,06

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BGŻ S.A. Oddział w Głogowie

Na podstawie danych zawartych w tabeli 23. można stwierdzić, że relacja przychodów z tytułu odsetek do kosztów ich uzyskania utrzymuje się na zadowalającym poziomie. W badanym okresie dla całego BGŻ S.A. i odpowiednio dla Oddziału relacja ta kształtowała się następująco: w roku 1997 – 1,46 dla Banku[4] i 3,30 dla Oddziału, w roku 1998 – 1,41 i 2,83, w roku 1999 – 1,58 i 3,56, w roku 2000 – 1,44 i 2,37, w roku 2001 – 1,47 i 3,06. Przyczyny wpływające na wysokość przychodów z tytułu odsetek i kosztów ich uzyskania scharakteryzowano już wcześniej. Relacje zachodzące między przychodami a kosztami z tytułu odsetek uwidoczniono także na wykresie.

Wykres 16. Relacja  przychodów  z  tytułu  odsetek  do  kosztów z tytułu odsetek BGŻ S.A. Oddział w Głogowie w latach 1997 – 2001

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BGŻ S.A. Oddział w Głogowie

W wyniku analizy kształtu wykresu 16. daje się zauważyć tendencja zmniejszania się różnicy między przychodami z tytułu odsetek a kosztami ponoszonymi w celu ich uzyskania. W kolejnych latach różnica ta kształtowała się następująco: w roku 1997 wynosiła 6 655,76 tys. zł, w roku 1998 – 5 565,72 tys. zł, w roku 1999 – 5 029,02 tys. zł, w roku 2000 – 4 144,89 tys. zł, w roku 2001 nastąpiło zwiększenie tej różnicy do 4 766,73 tys. zł.

W dalszej części opracowania przeprowadzona zostanie analiza czynników kształtujących wynik finansowy Banku.


[1] Patrz: Rozdział II, Polityka cenowa banków. [tej pracy dyplomowej]

[2] Patrz: Tabela 13., Rachunek zysków i strat BGŻ S.A. Oddział w Głogowie w latach 1997 – 2001.

[3] Stopa inflacji w latach 1997 – 2001 wynosiła: 1997 – 13,2%, 1998 – 8,6%, 1999 – 9,8%, 2000 – 8,5%, 2001 – 3,6%.

[4] Wyliczeń dotyczących całego BGŻ S.A. dokonano na podstawie danych z rachunków zysków i strat BGŻ S.A. zawartych w Raportach rocznych Banku z lat 1997 – 2001.