Powszechna Kasa Oszczędności ma już ponad 100 lat.
7 lutego 1919 r. na mocy dekretu podpisanego przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego powstała Pocztowa Kasa Oszczędności. Organizatorem i pierwszym dyrektorem Pocztowej Kasy Oszczędności, działającym z upoważnienia rządu Rzeczypospolitej, był Hubert Ignacy Linde. Pocztowa Kasa Oszczędności podlegała Ministerstwu Poczt i Telegrafów. Wtedy zbiornicami Kasy były urzędy pocztowe w całym kraju.
19 czerwca 1920 r. Pocztowa Kasa Oszczędności na mocy ustawy uzyskała osobowość prawną i stała się instytucją państwową z gwarancją i pod kontrolą państwa. Ustawa ta likwidowała podległość Pocztowej Kasy Oszczędności w stosunku do ministra poczt i telegramów. Panująca w Polsce inflacja nie sprzyjała rozwojowi oszczędności, a podstawowe zadanie tej Kasy było realizowane w niewielkim stopniu. Dopiero reformy premiera i ministra skarbu Władysława Grabskiego oraz wprowadzenie złotego jako mocnej i trwałej jednostki monetarnej, pobudziły rozwój gospodarki, wzrost zaufania do pieniądza i zainteresowanie oszczędzaniem. W tym czasie wkłady oszczędnościowe gromadzone były na blisko 3,5 mln książeczek oprócz przyjmowania wkładów i udzielania kredytów, Kasa prowadziła także obrót czekowy i przekazowy z zagranicą (w 1939 r. liczba rachunków czekowych prowadzonych przez Kasę sięgnęła 80 tys.).
w 1935 r. Kasa objęła swym patronatem powstające od 1927 r. Szkolne Kasy Oszczędności, które miały za cel uczenie młodych obywateli oszczędzania i umiejętnego gospodarowania zgromadzonymi pieniędzmi.
W okresie wojny Pocztowa Kasa Oszczędności poniosła ogromne straty. Zniszczeniu uległy dokumenty, wyposażenie biur i większość należących do Kasy nieruchomości w Warszawie. Straty oszacowano na 80 121 tys. przedwojennych złotych. Kasa znalazła się wśród najbardziej dotkniętych zniszczeniami banków polskich.
Po wojnie Kasa odrodziła się dzięki inicjatywie swoich pracowników. 9 lutego 1945 r. odbył się wiec, na którym wybrano radę zakładową. Po trzech miesiącach minister skarbu wydał zarządzenie w sprawie uruchomienia Pocztowej Kasy Oszczędności. Rząd ograniczył działalność Kasy do pocztowego obrotu bezgotówkowego i gromadzenia oszczędności. W końcu przyjęto dekret o likwidacji Pocztowej Kasy Oszczędności. Działała ona do końca 1949 r. na jej bazie powstał nowy bank – Powszechna Kasa Oszczędności Bank Państwowy. Miała ona początkowo zakres działań nieco ograniczony w porównaniu do Pocztowej Kasy Oszczędności. Pozbawiono ją prawa do wynajmowania kasetek, deponowania depozytów i obrotu przekazowego z zagranicą. Zlecone wcześniej zadania dotyczące administrowania Społecznym Funduszem Oszczędzania i nadzorowania Pracowniczych Kas Pożyczkowo – Zapomogowych skomplikowały działalność Kasy. Na to wszystko nałożyła się przeprowadzona w 1950 r. wymiana pieniędzy. Uprzywilejowanie wkładów podczas tej operacji spowodowało przypływ zaufania do banku i szybki wzrost oszczędności.
W kwietniu 1960 r. na mocy przepisów prawa bankowego wprowadzono odpowiedzialność Skarbu Państwa za zobowiązania z tytułu wkładów oszczędnościowych, zagwarantowano tajemnicę rachunków oraz umożliwiono dokonywanie zapisów testamentowych na rzecz najbliższej rodziny bez postępowania spadkowego.
W 1969 r. bankowi zostało przydzielone kredytowanie budownictwa mieszkaniowego, a w 1970 r. obsługa sprzedaży ratalnej, tzw: ORS.
W lipcu 1975 r. sieć Powszechnej Kasy Oszczędności została, decyzjami o charakterze administracyjnym, włączona w strukturę Narodowego Banku Polskiego.
Ostatecznie Powszechna Kasa Oszczędności została reaktywowana w czerwcu 1987 r. jako bank oszczędnościowo – kredytowy i dewizowy, obsługujący osoby fizyczne i prawne, jednostki gospodarki uspołecznionej, zwłaszcza spółdzielnie mieszkaniowe, a także gospodarkę prywatną. Mimo formalnie uzyskanej samodzielności, władze banku musiały uzgadniać większość podstawowych spraw z różnymi instytucjami zewnętrznymi. Fundusze własne w tym czasie określono na bardzo niskim poziomie, uniemożliwiając jednocześnie ich powiększenie z osiąganego zysku.
Transformacja ustrojowa oraz reformy gospodarcze zapoczątkowane w Polsce pod koniec 1989 r. stworzył nowe szanse rozwojowe dla banku.
Od 1992 r. bank ma nowy statut, który zniósł ograniczenie w zwiększaniu funduszu statutowego oraz stworzył podstawy kształtowania dostosowanej do nowych warunków struktury banku.
Za najważniejsze można uznać przekształcenia w strukturze zarządzania bankiem. Latem 1993r. powołana została po raz pierwszy w historii banku rada nadzorcza, funkcjonująca na zasadach podobnych do spółek prawa handlowego. Powołanie rady nadzorczej, w której skład weszło po dwóch przedstawicieli Narodowego Banku Polskiego, Ministerstwa Finansów i pracowników banku, a jej przewodniczący mianowany przez premiera, było rozwiązaniem nowatorskim. Celem jego było wzmocnienie nadzoru właściciela nad bankiem i wzmocnienie komercyjnej orientacji jego struktur.
Lata 1993-1998 to okres wielkiej modernizacji technologicznej i strukturalnej w Powszechnej Kasie Oszczędności.
Regionalizacja banku i utworzenie 13 oddziałów regionalnych w 1994 roku zapoczątkowały zmiany organizacyjne.
Rok 1998 to stworzenie około 170 centrów sprzedaży, które mają za zadanie obsługiwać lokalne mikrorynki. Istota zmian polega na skoncentrowaniu funkcji zaplecza i zdecydowanym nastawieniu istniejących placówek na sprzedaż produktów i usług, i związaną z tym poprawą jakości obsługi klienta i efektywności działania.
W kwietniu 1996 r. została formalnie zatwierdzona przez radę „Strategia Powszechnej Kasy Oszczędności na lata 1996-2000”. Dobre wyniki finansowe Powszechnej Kasy Oszczędności pozwoliły podjąć realizację kompleksowego programu informatycznego – zainstalowano system oddziałowy ZORBA 3000. Utworzono centrum kartowe i autoryzacyjne. Rozpoczęto rozbudowę nowoczesnej, pracującej w trybie on-line sieci bankomatów. Zautomatyzowano rozliczenia międzyoddziałowe i międzybankowe z wykorzystaniem systemu ELIXIR. Druga połowa lat dziewięćdziesiątych to także rozszerzenie działalności banku na rynku nie tylko pieniężnym , ale także kapitałowym i ubezpieczeniowym oraz mieszkaniowym.
W 1997 roku Powszechna Kasa Oszczędności wspólnie ze szwajcarskim partnerem Credit Suisse Group – jedną z największych grup finansowych na świecie, zarządzającą ponad 200 funduszami powierniczymi – utworzyła PKO/CREDIT SUISSE Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. Sprzedaż jednostek uczestnictwa trzech rodzajów funduszy powierniczych prowadzi za pośrednictwem sieci Bankowego Domu Maklerskiego i wielu oddziałów Powszechnej Kasy Oszczędności.
W sierpniu 1998 roku przedstawiciele Powszechnej Kasy Oszczędności i Banku Handlowego S.A. podpisali akt notarialny powołujący do życia spółkę o nazwie PKO/Handlowy Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A., które zarządza otwartym funduszem emerytalnym w ramach II filara zreformowanego systemu ubezpieczeń społecznych.
Również w 1998r. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Państwowy utworzył własną spółkę PKO Towarzystwo Finansowe – z siedzibą w Gdańsku – do obsługi kredytowej klientów indywidualnych (sprzedaż ratalna) oraz Bankowy Fundusz Leasingowy SA (usługi leasingowe) z siedzibą w Łodzi. W Grupie Kapitałowej Powszechnej Kasie Oszczędności BP SA działają także: Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych „eService” SA (obsługa kart płatniczych) – z siedzibą w Warszawie – oraz PKO Nieruchomości Sp. z o.o. (działalność developerska i zarządzanie nieruchomościami) z siedzibą w Łodzi.
Dnia 12 kwietnia 2000r. do rejestru handlowego została wpisana jednoosobowa spółka akcyjna Skarbu Państwa pod nazwą Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski SA – w skrócie PKO BP SA, która powstała w wyniku przekształcenia Powszechnej Kasy Oszczędności – banku państwowego.
Posiada 6 401 placówek ( stan na 31/12/1999r.)[1].
W Jeleniej Górze istnieje oddział (od 26 października 1953 roku) i ekspozytura.
[1] Dolniak P., „50 najważniejszych banków w Polsce”, Bank z 2000 r. nr 3, str. 40-41