Taryfa prowizji i opłat za czynności bankowe

5/5 - (4 votes)

Taryfa prowizji i opłat za czynności bankowe zawiera bardzo szczegółowy wykaz czynności bankowych, za które prowizje i opłaty są pobierane. Wskazuje, jakie usługi są odpłatne, a jakie bezpłatne. Stawki zawarte w taryfach są różne w poszczególnych bankach, ponieważ ich ustalenie jest autonomiczną decyzją danego banku. Wielkość stawek ustalana jest w oparciu o poziom kosztów i wysokość stawek stosowanych przez konkurencję.

Tabele prowizji i opłat są z reguły ustalane odrębnie dla operacji krajowych i zagranicznych. W przypadku operacji zagranicznych wyrażane są często w walucie, na ogół w dolarach amerykańskich (USD). Banki obowiązane są ogłaszać w miejscu wykonywania swych czynności, w sposób ogólnie dostępny, stosowane przez nie stawki oprocentowania, prowizji i opłat[1]. W indywidualnych przypadkach, jeżeli jest to ekonomicznie uzasadnione, negocjuje się wysokość oferowanych prowizji i opłat z właścicielem rachunku. Zachodzące częste zmiany w zakresie usług, a także uwagi klientów wymuszają bieżącą aktualizację stawek stosownie do zmieniającej się sytuacji na rynku.

W BGŻ S.A. Taryfy prowizji i opłat za czynności bankowe ustalane są w drodze uchwały Zarządu Banku. Na jej podstawie dyrektorzy poszczególnych oddziałów wydają zarządzenia wewnętrzne regulujące w sposób szczegółowy wysokość pobieranych prowizji i opłat, a w sytuacjach, gdy są one ograniczone procentowo lub kwotowo (minimum, maksimum) mogą, w granicach określonych w tej taryfie, ustalać własne minimalne i maksymalne stawki prowizji i opłat.

W dniu 1 stycznia 1997 roku w BGŻ S.A. obowiązywały dwie uchwały Zarządu Banku odnośnie prowizji i opłat: uchwała nr 13/B/94 z dnia 28 grudnia 1994 roku w sprawie prowizji i opłat za czynności bankowe w walucie krajowej wraz z późniejszymi zmianami oraz uchwała nr 48/B/96 w sprawie prowizji i opłat pobieranych za czynności bankowe w obrocie wartościami dewizowymi od osób krajowych i zagranicznych. W przypadku, gdy określone zostały dolne i górne granice opłat i prowizji, dyrektorzy oddziałów zobowiązani zostali do ustalenia konkretnych ich wysokości w zarządzeniach wewnętrznych. Dyrektor oddziału, po przeprowadzeniu rachunku ekonomicznego, mógł w stosunku do indywidualnych klientów podjąć decyzję o:

  • nie pobieraniu prowizji od wpłat i wypłat gotówkowych z rachunków bieżących, pod warunkiem nie oprocentowania środków na tych rachunkach,
  • nie pobieraniu opłat za prowadzenie rachunków bankowych, zachowując jednak prowizję od wpłat (i wypłat) gotówkowych na rachunki bankowe, zgodnie z umową zawartą pomiędzy BGŻ S.A. a posiadaczem tego rachunku.

Uchwała upoważniała także dyrektorów oddziałów do wyrażenia zgody w indywidualnych przypadkach, uzasadnionych interesem BGŻ S.A., na:

  • pobieranie prowizji i opłat w wysokościach niższych niż określone w zarządzeniach wewnętrznych i załącznikach do uchwały,
  • odstąpienie od pobierania prowizji i opłat.

Uprawnienie to nie dotyczyło ustalania wysokości prowizji od poręczeń, gwarancji bankowych, regwarancji i awali.

W uchwale zawarty został zapis o nie pobieraniu prowizji i opłat od pracowników BGŻ S.A. i BS zrzeszonych w BGŻ S.A. oraz emerytów i rencistów – byłych pracowników Banku i BS w nim zrzeszonych z tytułu wykonywanych na ich rzecz niektórych operacji, wymienionych w załącznikach do uchwały.

Część I Taryfy prowizji i opłat to Zasady pobierania prowizji i opłat, zawierające między innymi następujące ustalenia:

  1. Za usługi inne (nietypowe), nie przewidziane w załącznikach do uchwały, dyrektor oddziału BGŻ S.A. może ustalić opłatę nie wyższą niż 100 zł.
  2. Prowizje od wpłat na rachunki bankowe prowadzone w innych bankach niż BGŻ S.A. pobiera się od wpłacającego, chyba że została zawarta umowa pomiędzy BGŻ S.A. a posiadaczem rachunku bankowego o pobieraniu prowizji od posiadacza rachunku.

Prowizje od wpłat wnoszonych na rachunki bankowe prowadzone w BGŻ S.A. pobiera się od wpłacającego lub posiadacza rachunku, zgodnie z zawartą umową pomiędzy BGŻ S.A. a posiadaczem tego rachunku.

Prowizje od wpłat mogą być pobierane od posiadacza rachunku bankowego miesięcznie lub okresowo w formie ryczałtu, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Częstotliwość pobierania prowizji ustala się w umowie.

  1. Za czynności i usługi bankowe wykonywane na podstawie umów zawartych przez BGŻ S.A. z instytucjami lub podmiotami gospodarczymi, na zlecenie których dokonywane są operacje, oddziały pobierają prowizję lub opłatę od tych instytucji w wysokości określonej w umowie.
  2. Za czynności i usługi bankowe przeprowadzane za pośrednictwem Krajowej Izby Rozliczeniowej na rzecz innych banków, oddziały pobierają opłatę w wysokości określonej przez KIR powiększonej o 25% marży bankowej.
  3. Za wykonywanie czynności zleconych przez inny bank oddział pobiera prowizję lub opłatę w wysokości uzgodnionej w umowie z tym bankiem.

Za zastępczą obsługę kasową klientów innych banków oddział pobiera od banku zlecającego prowizję w wysokości 0,5% kwoty obrotów kasowych pomniejszonych o kwoty, od których prowizję uiszcza klient.

Za dokonywane zastępczo operacje wpłat i wypłat oddział uiszcza i pobiera opłaty zgodnie z podpisanymi porozumieniami o wzajemnej zastępczej obsłudze obrotu oszczędnościowego i czekowego z bankami oraz umową z Pocztą Polską S.A.

  1. Nie pobiera się prowizji i opłat od:
  • otwarcia i prowadzenia rachunków: lokat terminowych podmiotów gospodarczych i innych jednostek organizacyjnych, wkładów oszczędnościowych, oszczędnościowo – rozliczeniowych, na których gromadzone są środki na cele charytatywne, środków, które na mocy ustawy powinny być wyodrębnione na oddzielnych kontach bankowych (np.. zakładowy fundusz świadczeń socjalnych) oraz dokonywanych na tych rachunkach wpłat i wypłat gotówkowych, z wyłączeniem rachunków środków na cele charytatywne i wyodrębnionych,
  • wpłat na cele użyteczności publicznej, których wniesienie upoważnia ofiarodawcę na mocy przepisów szczególnych do uzyskania ulgi w podatku dochodowym,
  • wpłat na poczet spłat kredytów i odsetek zaciągniętych w BGŻ S.A. oraz od wypłat kredytów realizowanych z rachunków kredytowych i rachunków bieżących,
  • wpłat z tytułu innych zobowiązań w stosunku do BGŻ S.A. (np. z tytułu najmu lokalu BGŻ S.A., dostaw robót i usług) oraz wypłat na rzecz dostawców usług dla BGŻ S.A.
  1. Za zastępczą obsługę kasową jednostek budżetu państwa oddziały pobierają prowizję i opłaty w wysokościach uzgodnionych z odpowiednim oddziałem NBP.
  2. Skup euroczeków dokonywany jest nieodpłatnie.
  3. Nie pobiera się opłat za poszukiwanie rachunków bankowych i udzielanie pisemnej informacji o obrotach i stanach rachunków, gdy poszukiwanie dokonywane jest na żądanie sądu, prokuratora lub Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej w sprawach karnych, karnych – skarbowych, o alimenty lub rentę mającą charakter alimentów.
  4. Kwoty pobieranych prowizji i opłat podlegają zaokrągleniu na zasadach ogólnie obowiązujących.

Kolejne części Taryfy stanowią podstawę do określenia wysokości prowizji i opłat w poszczególnych oddziałach BGŻ S.A. Zawierają zarówno stawki procentowe, jak i kwotowe, z określoną w większości przypadków dolną i górną ich granicą.

Na podstawie wymienionej uchwały Dyrektor Oddziału Operacyjnego w Głogowie wydał w dniu 4 stycznia 1995 roku Zarządzenie nr 1/95 wprowadzające Taryfę prowizji i opłat za czynności bankowe w walucie krajowej pobieranych przez BGŻ S.A. Oddział Operacyjny w Głogowie. Taryfa podzielona została na pięć części:

  1. Rachunki bankowe i rozliczenia pieniężne,
  2. Obrót oszczędnościowy,
  • Kredyty,
  1. Przechowywanie w depozycie bankowym,
  2. Inne czynności.

Stawki procentowe prowizji w większości przypadków ustalone zostały poniżej górnej granicy zaproponowanej w Uchwale. Stawkę za realizację przelewów ustalono kwotowo, co wydaje się słuszne, gdyż pracochłonność związana z tą czynnością nie zależy od kwoty przelewu. Taryfa obowiązywała do dnia 4 czerwca 1997 roku.

Na podstawie Uchwały nr 25/B/97 Zarządu BGŻ S.A. z dnia 21 maja 1997 roku Dyrektor Oddziału wydał Zarządzenie nr 9/97 w sprawie prowizji i opłat za czynności bankowe w walucie krajowej obowiązujące od dnia 5 czerwca 1997 roku, zgodnie z którym straciło moc Zarządzenie nr 1/95 z dnia 4 stycznia 1995 roku wraz z późniejszymi zmianami.

W części Zasady pobierania przez BGŻ S.A. prowizji i opłat dokonano następujących zmian:

  1. zniesiono zwolnienie z pobierania prowizji i opłat za:
  • otwarcie i prowadzenie rachunków środków, które na mocy ustawy powinny być wyodrębnione na oddzielnych kontach bankowych (np. zakładowy fundusz świadczeń socjalnych),
  • wpłaty na cele użyteczności publicznej, których wniesienie upoważnia ofiarodawcę na mocy przepisów szczególnych do uzyskania ulgi w podatku dochodowym,
  • sporządzenie i przekazanie informacji na wniosek: sądu, prokuratora, Najwyższej Izby Kontroli oraz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w sprawach, o których mowa w ustawie Prawo Bankowe, naczelnika urzędu skarbowego w sprawach, o których mowa w ustawie o zobowiązaniach podatkowych, Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej lub dyrektora urzędu kontroli skarbowej w sprawach, o których mowa w ustawie o kontroli skarbowej,
  1. wprowadzono zwolnienie z pobierania prowizji i opłat za:
  • wpłaty na rachunki, na których gromadzone są środki na cele charytatywne,
  • ustalenie dopuszczalnego limitu debetu w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym,
  • przyznanie kredytu konsumpcyjnego w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym,
  • dokonanie adnotacji o zmianie adresu zamieszkania posiadacza rachunku oszczędnościowego lub oszczędnościowo – rozliczeniowego,
  • wymianę starych znaków pieniężnych na nowe,
  1. inne:
  • zwolniono z pobierania prowizji i opłat wpłaty z tytułu (dotychczas na poczet) spłat kredytów zaciągniętych w BGŻ S.A. i odsetek od tych kredytów,
  • wycofano zapis o pobieraniu prowizji za zastępczą obsługę kasową klientów innych banków.

W Taryfie prowizji i opłat dokonano w każdej jej części wyraźnego podziału na prowizje i opłaty, czego nie było w Taryfie obowiązującej wcześniej. W jej skład wchodzą następujące części:

  1. Rachunki bankowe i rozliczenia pieniężne,
  2. Obrót oszczędnościowy,
  3. Pozostałe czynności związane z obsługą rachunków bankowych i obrotem oszczędnościowym,
  4. Kredyty,
  5. Przechowywanie w depozycie bankowym i udostępnianie skrytek sejfowych,
  6. Inne czynności,
  7. Home Banking,
  8. Karta płatnicza.

Zwiększeniu uległy:

  • prowizja za realizację przelewów na rachunki prowadzone prze inne oddziały BGŻ S.A. i inne banki – z 2 do 4 zł,
  • opłata za otwarcie rachunku bankowego – z 10 do 15 zł miesięcznie,
  • prowizja przygotowawcza od kwoty przyznanych kredytów – o 0,5%,
  • sporządzenie na wniosek klienta oceny jego sytuacji ekonomiczno – finansowej (zdolności kredytowej) – z 25 do 100 zł.

Wprowadzono:

  • opłatę za udzielanie telefonicznych informacji o stanie rachunku bankowego w wysokości 5 zł miesięcznie,
  • prowizję od nie wykorzystanej kwoty/transzy kredytu, za gotowość[2] – w wysokości 0,5% w stosunku miesięcznym,
  • opłatę za rozpatrzenie wniosku podmiotu gospodarczego o kredyt, gwarancję, poręczenie, regwarancję, awal oraz zmianę warunków spłaty należności – w wysokości 150 zł, w przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku opłata zostaje zaliczona na poczet prowizji od udzielonego kredytu.

Bez zmian pozostały:

  • stawka procentowa prowizji od wpłat i wypłat gotówkowych w wysokości 0,3% , zwiększyła się jedynie jej dolna granica kwotowa – z 0,7 do 1 zł,
  • opłata za prowadzenie rachunku bankowego w wysokości 8 zł miesięcznie.

Wymieniono tylko prowizje i opłaty najczęściej stosowane.

Kolejna zmiana nastąpiła 29 września 1997 roku na podstawie Uchwały nr 54/B/97 Zarządu BGŻ S.A. z dnia 15 września 1997 roku, w oparciu o którą wydane zostało Zarządzenie nr 15/97 Dyrektora Oddziału Operacyjnego w Głogowie wprowadzające I zmianę Taryfy prowizji i opłat. W wyniku jej wprowadzenia zmniejszono z 4 do 2 zł prowizję za realizację przelewów na rachunki bankowe prowadzone przez inne oddziały BGŻ S.A. i inne banki. Opłatę za rozpatrzenie wniosku podmiotu gospodarczego o kredyt w wysokości 150 zł zastąpiono prowizją w wysokości 0,2%, maksymalnie 250 zł. Bez zmian pozostał zapis o jej zaliczeniu na poczet prowizji przygotowawczej w przypadku udzielenia kredytu.

Następna zmianę wniosła Uchwała nr 15/B/99 w sprawie prowizji i opłat za czynności bankowe w obrocie krajowym i w obrocie wartościami dewizowymi z dnia 18 marca 1999 roku, na podstawie której straciły moc wszystkie wcześniejsze uchwały podjęte w tej sprawie. Uchwała weszła w życie z dniem 12 kwietnia 1999 roku. Zawarto w niej upoważnienie dla dyrektorów oddziałów do:

  • nie pobieraniu prowizji i opłat lub stosowania w wysokościach niższych niż określone w Taryfie, w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy, w celu pozyskania nowych klientów lub promowania nowych usług,
  • ustalania prowizji i opłat za czynności nie przewidziane w Taryfie i Zasadach pobierania prowizji i opłat.

Zapisy Uchwały zobowiązują dyrektorów oddziałów do:

  • określania wysokości pobieranych stawek prowizji i opłat z uwzględnieniem postanowień Taryfy i Zasad pobierania prowizji i opłat,
  • analizowania i okresowego weryfikowania stosowanych stawek prowizji i opłat,
  • ustalenia stawek maksymalnych w porozumieniu z Dyrektorem Departamentu Operacji Zagranicznych w odniesieniu do tych czynności w oborcie wartościami dewizowymi, dla których górne granice stawek nie zostały określone w Uchwale.

Uchwała zawiera także zapis, że ulgi w prowizjach i opłatach, zawarte w umowach z klientami, obowiązują do czasu upływu ważności umów, ich wypowiedzenia lub renegocjacji.

Należy zauważyć, że poprzednie Uchwały nie regulowały okresu, na jaki dyrektorzy oddziałów mogli podejmować decyzje o nie pobieraniu prowizji i opłat lub stosowaniu stawek niższych niż określone w Taryfie.

Na podstawie wymienionej wcześniej Uchwały Dyrektor Oddziału Operacyjnego w Głogowie wydał w dniu 9 kwietnia 1999 roku Zarządzenie nr 4/99 w sprawie prowizji i opłat za czynności bankowe w obrocie krajowym i w obrocie wartościami dewizowymi obowiązujące od dnia 12 kwietnia 1999 roku, anulujące wszystkie wcześniejsze Zarządzenia w sprawie prowizji i opłat.

W części Zasady pobierania prowizji i opłat wprowadzono zapisy dotyczące obrotu wartościami dewizowymi. Nowa Taryfa składa się z następujących części:

  1. Rachunki bankowe,
  2. Obrót oszczędnościowy,
  3. Pozostałe czynności związane z obsługą rachunków bankowych i obrotem oszczędnościowym,
  4. Karta płatnicza BGŻ S.A. POLCARD,
  5. Karta płatnicza BGŻ S.A. VISA Classic,
  6. Home Banking,
  7. Kredyty,
  8. Gwarancje, poręczenia, regwarancje, awale,
  9. Skup i sprzedaż wartości dewizowych oraz inkaso czeków,
  10. Inkaso dokumentowe,
  11. Akredytywa dokumentowa,
  12. Obsługa banków krajowych i zagranicznych,
  13. Prowizje i opłaty bankowe dotyczące czeków w obrocie zagranicznym pobierane przez BGŻ S.A. od banków krajowych i zagranicznych,
  14. Zlecenia różne w obrocie wartościami dewizowymi,
  15. Inne czynności w obrocie krajowym,
  16. Przechowywanie w depozycie bankowym i udostępnianie skrytek sejfowych,
  17. Zryczałtowane opłaty pocztowe i telekomunikacyjne w obrocie krajowym i zagranicznym.

W większości przypadków zmianom nie ulegają stawki procentowe prowizji, zmieniają się jednak ich dolne i górne granice. Zasadnicze zmiany dotyczyły:

  • zwiększenia z 0,3 do 0,4% prowizji od wpłat gotówkowych na rachunki prowadzone przez inne banki,
  • zwiększenia z 2 zł do 2,50 prowizji za realizację przelewów – ustalona została na najniższym możliwym poziomie,
  • wprowadzenia osobnej prowizji za rozliczenia płatności z tytułu składek na rzecz ZUS – 3,5 zł,
  • zmiany pobierania prowizji za realizację pilnych płatności z wpływów bieżących – zrezygnowano ze stawki kwotowej w wysokości 10 zł od każdej dyspozycji realizowanej z wpływów bieżących i ustalono stawkę procentową 0,1% kwoty płatności pokrytych wpływami bieżącymi, minimalnie 10 zł, maksymalnie 300 zł,
  • zwiększenia opłaty za prowadzenie rachunku bankowego z 8 do 10 zł,
  • zwiększenia opłaty za telefoniczne udzielanie informacji o stanie rachunku bankowego z 5 do 12 zł,
  • zamianie opłaty za rozpatrzenie wniosku o kredyt oraz zmianę, na wniosek klienta, warunków umowy w kwocie 150 zł prowizją w wysokości 0,2%, minimalnie 15 zł, maksymalnie 300 zł.

[1] Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe, op. cit., art. 111

[2] Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997r. Prawo bankowe, op. cit., art. 77

Umowa kredytu może określać, że od kredytu postawionego do dyspozycji kredytobiorcy i przez niego nie wykorzystanego przysługuje bankowi odrębna prowizja.