Bank Zachodni powstał 1 lutego 1989 roku jako jeden z dziewięciu banków komercyjnych wydzielonych z Narodowego Banku Polskiego. Bank posiadał wówczas 49 oddziałów, zlokalizowanych głównie na Dolnym Śląsku. We wczesnych latach był to bank regionalny obsługujący agencje rządowe i przedsiębiorstwa. Zakres świadczonych usług systematycznie się poszerza, dzięki czemu bank stał się uniwersalnym bankiem komercyjnym, oferującym szeroką gamę produktów i usług zarówno dla firm, jak i osób prywatnych.
16 października 1991 roku Bank Zachodni został przekształcony w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa. w tym samym roku bank otrzymał pełną walutę i zaczął obsługiwać giełdę.
Od momentu powstania, zgodnie z przyjętą strategią rozwoju, bank systematycznie otwierał nowe oddziały w głównych ośrodkach przemysłowych kraju oraz przejmował inne banki. W 1993 roku został przejęty przez Warszawski Bank Zachodni S.A., uruchamiając tzw mała konsolidacja. W 1994 założył Głogowski Bank Gospodarczy i Bank Rozwoju Rzemiosła Handel oraz Przemysł Market S.A., w 1995 założył Bank Spółdzielczy w Tarnowie-Opolu.
Nabycie w 1996 roku Banku Rozwoju Rolnictwa „Rolbank” S.A. była najważniejszą tego typu inicjatywą, w wyniku której Bank Zachodni otworzył oddziały w północno-wschodnich regionach Polski, a także przedstawicielstwo w Kaliningradzie.
Przejęcie pięciu banków doprowadziło do przejęcia 51 nowych oddziałów. Tym samym bank regionalny stał się ogólnokrajowy.
Działania Banku w 1998 roku koncentrowały się na tworzeniu optymalnych warunków do realizacji planowanych parametrów ekonomiczno-finansowych oraz poziomu ryzyka bankowego, biorąc pod uwagę uwarunkowania zewnętrzne, a także prowadzoną przez Bank Centralny politykę pieniężną. Zgodnie z oczekiwaniami klientów bank rozszerzył zakres usług, zmodyfikował i poszerzył ofertę produktową inwestując w rozwój sieci detalicznej oraz infrastruktury teleinformatycznej i elektronicznej.
16 września 1999 r. Ministerstwo Finansów zakończyło sprzedaż 80% akcji banku. Nabywcą tego pakietu jest AIB European Investments Ltd. To wydarzenie jest niezwykle ważne dla Banku Zachodniego S.A. Z jednej strony kończy to prawie dziesięcioletnie poszukiwania inwestora strategicznego dla banku, a z drugiej otwiera nowy etap w jego działalności i rozwoju. Trwają intensywne prace nad pogodzeniem oczekiwań i planów nowego właściciela z dotychczasowymi osiągnięciami i możliwościami Banku West. Dotyczą one zarówno strategicznych kwestii związanych z przyszłą pozycją Banku Zachodniego w polskim sektorze finansowym, jak i poprawy efektywności operacyjnej, konkurencyjności, poszerzania oferty produktowej oraz ekspansji na nowe regiony. Inwestor strategiczny otworzy przed naszym bankiem nowe horyzonty i możliwości rozwoju. Na partnerstwie tym skorzystają wszyscy partnerzy banku, zarówno instytucjonalni, jak i naturalni.
Pierwszy oddział Banku Zachodniego w Jeleniej Górze powstał w 1989 roku (obecnie 3 oddziały) i od tego czasu usługi bankowe oferowane przez ten bank rozwijały się bardzo dobrze.
W 2001 roku Bank Zachodni (BZ) połączono z Wielkopolskim Bankiem Kredytowym (WBK) tworząc Bank Zachodni WBK (BZWBK).
W latach 2020-2011 udziały w banku wykupiła hiszpańska grupa Santander.