E-cash jest to system anonimowej elektronicznej gotówki, występujący pod postacią wartości zapisanej na określonym urządzeniu, tj. karcie mikroprocesorowej lub w pamięci komputera. Charakterystyka pieniądza elektronicznego polega przede wszystkim na tym, że środkiem płatniczym są cyfrowe pieniądze, posiadające określony nominał, unikalny numer seryjny i zabezpieczenie przed fałszerstwem w postaci podpisu cyfrowego banku emitenta, szyfrowanego algorytmem RSA. Pieniądze są jednorazowe w tym sensie, że „banknot” o danym numerze identyfikacyjnym może być użyty do płatności jedynie jeden raz, a następnie zostaje unieważniony przez bank.[1] Klienci nabywają ekwiwalent monet i banknotów, a wiec wymieniają gotówkę w proporcji 1:1 na wartość pieniężną. Zamiast używania kart debetowych lub kredytowych, klient może nabyć wielofunkcyjna kartę przedpłaconą (tzw. portmonetkę elektroniczną), która może zostać wykorzystana w taki sam sposób jak gotówka czy karta płatnicza, lecz bez wymogu autoryzacji przez instytucję trzecią.
Karty mikroprocesorowe jako karty do płacenia ograniczone są do niewielkich kwot (150 euro). Mają służyć do niewielkich płatności: jak zakupy drobnych artykułów spożywczych, paliwa, opłat parkingowych czy kupna gazety. A poza tym konsekwencje utraty lub kradzieży karty przedpłaconej ponosi posiadacz. Taka propozycja wynika z zalecenia Komisji Europejskiej z 30 lipca 1997 r., która reguluje działalność związaną z emitowaniem pieniądza elektronicznego.[2]
Wśród wielofunkcyjnych kart na szczególną uwagę zasługują mikroprocesorowe karty płatnicze zwane inteligentnymi, przeznaczone do pełnienia roli portmonetek elektronicznych.[3] Najwcześniejszym rodzajem takiej karty jest karta telefoniczna która jest kartą monofunkcyjną. Stanowi ona przedpłatę na usługi telefoniczne. Następcami są karty chipowe, które stanowią następną generację po kartach magnetycznych. Wśród kart chipowych wyróżnia się karty pamięciowe pasywne (memory only) oraz inteligentne karty mikroprocesorowe, z możliwością ładowania sald, ustawienia hasła, szyfrowania danych itp. Po zastosowaniu kart mikroprocesorowych zmniejszyła się liczba oszustw związanych z kartami płatniczymi, aż 10-krotnie.[4] Rozróżnia się chipy kontaktowe i bezkontaktowe:
- Kontaktowe – to zrozumiałe, nie różnią się od kart magnetycznych mają w większości te same funkcje. Muszą być włożone do terminalu, bankomatu, lub tym podobnych urządzeń.
- Bezkontaktowe – wyposażone są w antenę wewnętrzną i stosowane są do zdalnego pobierania opłat (tak jak to twierdził Andersen Consulting), można je użyć w bramkach na płatnych autostradach, wejściach w portach lotniczych itp. Zaletą jest szybki czas obsługi, gdyż nie wymagają zatrzymania się przed czytnikiem i włożenia kart do terminalu.
Dużym postępem technicznym w zakresie kart inteligentnych cechują się „superkarty” o nazwie PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association). Te karty są zwykle z pamięcią 4 MB, które mogą być odczytywane przez notebook’i i niektóre komputery. Informacje zapisane na tego rodzaju karcie mogą zawierać postać danych biometrycznych podpisów, zdjęcia, dane osobiste dla identyfikacji klienta. Wszystko to dla zabezpieczenia klienta i banku przed oszustwami.
Jednym z najbardziej rozwiniętych systemów jest E-cash – jest to niemiecka „Geldkarte”. Przez rok od jej wydania w 1996 roku niemieckie banki i kasy oszczędnościowe wyemitowały około 22 milionów kart z „cash’em”, równocześnie pełniących rolę kart kredytowych i debetowych. Sukces polegał na tym że w roku 2000 można nimi było płacić w 20 tysiącach punktów handlowych, przy czym średnia transakcja wynosiła 24 marki.[5]
—
[1] W. Chmielarz, Systemy elektronicznej bankowości i cyfrowej płatności, Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Informatyczna, Warszawa 1999, s. 69
[2] S. Jakubiec, Perspektywy regulacji emisji pieniądza elektronicznego w Unii Europejskiej, Prawo Bankowe nr 4/2000, s. 21
[3] Z. Ryznar, Elektroniczna Bankowość, Miesięcznik Finansowy „Bank”, nr 10/2002, s. 16
[4] P. Andrzejewski, M. Cielemęcki, K. Król, Chip osobisty, Wprost nr 29/2003, s. 15
[5] J. Grzechnik, Bankowość internetowa, Internetowe Centrum Promocji, Gdańsk 2000, s. 15