W jaki sposób powstanie kategorii przedmiotu ułatwia ksztaltowanie się poczucia ufności?

5/5 - (3 votes)

Kategoria przedmiotu różnego od JA, pojawia się  w pierwszym roku życia dziecka. Piaget (1966) podaje, że już w 5 tygodniu życia dziecko zaczyna się uśmiechać, co świadczy o tym że rozpoznaje pewne osoby i odróżnia je od innych. Nie są to jednak jeszcze przedmioty w pełnym tego salowa znaczeniu, lecz obrazy zmysłowe, różnicowane tylko wówczas, gdy znajdują się w polu percepcji. Spostrzeganie przedmiotów pojawia się w kilka miesięcy po urodzeniu, w szczególności na podstawie dynamicznych związków w odniesieniu do wrażeń dotykowych (Szuman, 1985).

W chwili konstrukcji schematu przedmiotu zaczyna się pojawiać poziom uczuciowości charakteryzujący się obiektywnością uczuć i rzutowaniem ich na niewlasne działania. Przedmioty pojmowane się nie tylko jako odrębne od własnego JA, lecz  również jako od niego niezależne. Zaczyna się kształtować pojęcie stałości przedmiotu, świadomość utwierdza się jako wewnętrzny biegun rzeczywistości, przeciwstawiany światowi zewnętrznemu, czyli biegunowi przedmiotowemu. Początkowo przedmioty traktowane są jako analogiczne wobec JA, zatem aktywne, ożywione i świadome, co dotyczy w największej mierze innych osób, własne uczucia zaczynają być doznawane w zależności od różnych od JA rzeczy i osób, co daje początek uczuciom międzyosobniczym (Piaget, 1966).

Z punktu widzenia kształtowania się poczucia ufności szczególne znaczenie ma pojęcie stałości przedmiotu, które odnosi się do wiedzy o tym, że przedmioty istnieją stale, niezależnie od tego, czy je aktualnie spostrzegamy, czy nie. Pojęcie to wykształca się między 4 a 8 miesiącem życia (Vasta, Haiti, Miller, 1985). Dziecko, które posiada już wiedzę na temat stałości przedmiotu wykazuje reakcje na pojawianie się w jego polu widzenia i oddalanie obiektu przywiązania, którym najczęściej jest matka. Zachowanie się wobec dziecka obiektu przywiązania decyduje o tym, czy wykształci się w nim bezpieczny, czy pozabezpieczny styl przywiązania. W pierwszym przypadku rozwija się poczucie ufności wobec siebie samego, ludzi i świata, a w drugim brak poczucia bezpieczeństwa, lęk, negatywne ustosunkowaine się do siebie samego i otaczającej rzeczywistości (Bee, 2004).

Wykształcenie się kategorii przedmiotu oraz wiedza o jego stałości w decydującej mierze wpływa na wytworzenie się przywiązania w okresie niemowlęctwa, co stanowi podstawę kształtowania się poczucia ufności. Gdyby dziecko nie było w stanie dokonać rozróżnienia między własnym JA a opiekunem kategoria obiektu przywiązania  w ogóle nie mogłaby się wytworzyć, a jest ona podstawą rozwoju więzi międzyludzkich zapewniających poczucie bezpieczeństwa i ufności.

Literatura:

Bee, H., (2004). „Psychologia rozwoju dziecka”, Poznań: Wyd. Zysk i S – ka

Piaget, J., (1966). „Studia z psychologii dziecka”, Warszawa: PWN

Szuman, S., (1985). „Dziela wybrane”, Warszawa: Wyd. Szkolne i Pedagogiczne

Vasta, R., Haiti, M., Miller, S., (1985). “Psychologia dziecka”, Warszawa: Wyd. Szkolne I Pedagogiczne

1 komentarz do “W jaki sposób powstanie kategorii przedmiotu ułatwia ksztaltowanie się poczucia ufności?”

  1. Musze wygospodarowac sobie troche wiecej czasu wieczorami, by moc czesciej tu zagladac. Dziekuje za wszystkie notki, bardzo przydadza mi sie wszystkie zawarte w nich informacje.

    Odpowiedz

Dodaj komentarz