Adresaci polityki prorodzinnej

Rate this post

W zależności od tego jaki będzie przyjęty główny cel polityka rodzinna może być adresowana do:

  • wszystkich rodzin z dziećmi,
  • wybranych kategorii rodzin z dziećmi (np. rodziny wielodzietne, ubogie, niepełne, dotknięte patologią społeczną).

Państwo realizuje politykę rodzinną przy pomocy następujących instrumentów: środków prawnych, świadczeń pieniężnych, świadczeń w naturze, usługi społeczne.

a)      normy prawne regulują stosunki rodzinne oraz relacje rodziny z państwem i innymi instytucjami. Wyznaczają warunki i zasady korzystania ze świadczeń rodzinnych, określając w ten sposób krąg uprawnionych do świadczeń pieniężnych, rzeczowych i usług,

b)      świadczenia pieniężne społeczne w postaci różnych zasiłków i zapomóg adresowane są do rodzin o niskich dochodach. Świadczenia rodzinne przysługują z tyt. np. niepełnosprawności dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka, wielodzietności, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania.

c)      świadczenia w naturze obejmują dobra rzeczowe przekazywane rodzinom (odzież, opał, paczki żywnościowe itp.),

d)     usługi społeczne mają na celu wspieranie rodziny w wypełnianiu jej podstawowych funkcji. Usługi te realizowane są za pomocą infrastruktury społecznej (gminy odpowiadają za tworzenie, prowadzenie i finansowanie żłobków, przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów oraz placówek oświatowo-kulturalnych, zadaniem powiatów jest prowadzenie szkół specjalnych, placówek opiekuńczo-wychowawczych)[1].


[1] por. Ustawa o pomocy społecznej z dn.24.03.2004 r. z późn. zm. oraz Ustawa z dnia 23.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych z późn. zm., oraz Rodziny polskiej polityka rodzinna; stan i kierunki przemian, w: Polityka społeczna. Podręcznik akademicki, red. G. Firlit-Fesnek, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2007r., s.195-197.

Podział technik badań pedagogicznych

5/5 - (1 vote)

Poniżej przedstawię podział technik badań pedagogicznych zaproponowany przez Tadeusza Pilcha oraz Teresę Bauman. Techniki są czynnościami poznawczymi. Do najczęściej stosowanych technik badawczych autorzy zaliczyli[1]:

a)      obserwacja „jest czynnością badawczą polegającą na gromadzeniu danych drogą postrzeżeń”[2]. Obserwacja dostarcza najbardziej naturalnej, a zarazem prawdziwej wiedzy o obserwowanej grupie. Wyróżnia się kilka postaci obserwacji:

  • obserwacja otwarta lub swobodna. Pełni ważną rolę w początkowym etapie badań. Pozwala zebrać ogólną wiedzę o przedmiocie badań, a tym samym jest wstępem do budowania szczegółowego planu dalszego toku badań, a w szczególności do sformułowania hipotez wstępnych,
  • systematyczna obserwacja bezpośrednia lub pośrednia. Polega na planowym zbieraniu spostrzeżeń przez ściśle określony czas celem poznania wzajemnych zależności w zbiorowościach społecznych. Obserwacja systematyczna wymaga następujących elementów: problematyki, czasu oraz sposobu gromadzenia materiału. Obserwacja systematyczna ma ponadto jeden szczególny przypadek, a mianowicie obserwację uczestniczącą. Obserwacja uczestnicząca może mieć postać jawną bądź ukrytą.

Techniki gromadzenia materiałów można podzielić na:

  • niestandaryzowane, do których zaliczamy notatki, opisy, rejestrację dźwiękową lub fotograficzną,
  • standaryzowane, do których zaliczamy arkusz obserwacyjny, dziennik obserwacji;

b)      wywiad „jest rozmową badającego z respondentem lub respondentami według opracowanych wcześniej dyspozycji lub w oparciu o specjalny kwestionariusz”[3]. Celem wywiadu jest głównie poznanie faktów, opinii i postaw danej społeczności. Materiał ten pozwala na analizę układów i zależności między zjawiskami. Typy wywiadów:

  • wywiad skategoryzowany zapewnia ścisłość i porównywalność danych ze względu na konkretne pytania oraz kolejność ich zadawania. Zaliczamy tutaj wywiad jawny,
  • wywiad nieskategoryzowany (swobodne rozmowy według dyspozycji – pytania otwarte).

W zależności od ilości osób biorących udział w wywiadzie wyróżniamy wywiady indywidualne i zbiorowe. Wywiad stosujemy gdy obiektem badań są postawy, motywacje, zależności;

c)      ankieta „jest techniką gromadzenia informacji polegającą na wypełnianiu, najczęściej samodzielnie przez badanego, specjalnych kwestionariuszy, na ogół o wysokim stopniu standaryzacji, lub częściej bez obecności ankietera”[4]. Pytania w ankiecie powinny być konkretne, obejmujące jeden problem. Najczęściej są zamknięte i zawierają kafeterię, czyli zestaw możliwych odpowiedzi. Ankietę może wypełniać respondent bądź sam badający;

d)     badanie dokumentów i materiałów „jest techniką badawczą służącą do gromadzenia wstępnych, ilościowych a także opisowych informacji o badanej instytucji czy zjawisku wychowawczym. Jest także techniką poznawania biografii jednostek i opinii wyrażonych w dokumentach. Samodzielnie rzadko może występować w roli instrumentu naukowego poznania.”[5]. Wyróżniamy dwa rodzaje dokumentów –dokumenty kronikarskie i dokumenty opiniodawcze. Do pierwszych zalicza się „wszelkie materiały statystyczne, obrazujące określone sytuacje, dokumentujące fakty i działania”[6] danej placówki czy zjawiska. Natomiast do dokumentów opiniodawczych zaliczamy wszystkie notatki, zapiski (listy, pamiętniki, wspomnienia, wypowiedzi na określony temat) powstałe bez udziału badającego lub z udziałem o charakterze inspirującym;

e)      analiza treści „jest techniką badawczą służącą do obiektywnego, systematycznego i ilościowego opisu jawnej treści przekazów informacyjnych”[7]. Treść dokumentów może wyrażać analizę rozwoju wewnętrznego autora, cech psychicznych, motywacji czy postaw. Analiza treści obejmuje zarówno jednostki jak również grupy społeczne. Belerson wyróżnia trzy sposoby podejścia do analizy zebranego materiału: w pierwszym badacz jest zainteresowany cechami samej treści, w drugim podejmuje próbę sformułowania wniosków o autorze, natomiast w trzecim swoją uwagę poświęca odbiorcom treści bądź skutkom jej działania.[8];

f)       techniki projekcyjne. „Projekcyjna metoda badania osobowości polega na przedstawieniu badanemu sytuacji bodźcowej, nie mającej dlań znaczenia arbitralnie ustalonego przez eksperymentatora, ale zarazem takiej, która będzie mogła nabrać znaczenia przez to, iż osobowość badanego narzuci jej swoje indywidualne znaczenie i organizację”[9] (za Nowak 1965, s.169). Celem tej techniki jest poznanie postaw indywidualnych i zbiorowych poprzez wprowadzenie bodźca między badającego a  badanego, który spowoduje reakcje u badanego. Siła tych reakcji, ich natężenie oraz charakter interesują badacza. Techniki projekcyjne najczęściej stosuje się w psychologii klinicznej i eksperymentalnej.

W niniejszych badaniach przyjęto za metodę badawczą – sondaż diagnostyczny.

Iza Machnicka wyróżnia następujące typy badań sondażowych[10]:

a)      sondaże jednorazowe na próbie nieważonej. Polegają na wyborze co n-tej osoby z jakiegoś zbioru. Poznajemy wówczas rozkład interesujących nas cech w badanej zbiorowości, przeprowadzamy korelacje tych cech z innymi pytaniami dotyczącymi problemu,

b)      sondaże jednorazowe na próbie ważonej. Dobiera się tutaj pewne określone grupy zbiorowości, mające specjalne znacznie dla naszych badań,

c)      sondaże na próbach kontrastowych. Polegają na pobieraniu prób z grup różniących się zasadniczo z punktu widzenia pewnej zmiennej (np. dzieci z bardzo dobrymi wynikami w nauce i dzieci ze słabymi wynikami w nauce),

d)     sondaże powtarzane. Polegają one na powtarzaniu badań albo z tą samą grupą badanych (badania panelowe) albo też z nową grupą (badanie trendów).

Do głównych technik badawczych w metodzie sondażu diagnostycznego zaliczamy:

  • wywiad kwestionariuszowy,
  • ankietę.

W przyjętej metodzie sondażu diagnostycznego na próbie ważonej zastosowano następujące techniki badawcze:

  • kwestionariusz wywiadu,
  • ankietę.

[1] Tamże, s. 86.

[2] Tamże, s.  86.

[3] Tamże, s. 92.

[4] Tamże, s. 96.

[5] Tamże, s. 98.

[6] Tamże, s. 98.

[7] Cyt. za: T. Pilch, T. Bauman, Zasady badań…, s. 100.

[8] Tamże, s.101.

[9] Tamże, s.102.

[10] I. Machnicka, Metoda sondażu w pedagogice empirycznej, w: Metodologia pedagogiki społecznej, red. R. Wroczyński, T. Pilch, Warszawa – Wrocław – Kraków – Gdańsk 1974, s. 136.