Schyłek barwnego ruchu „Dzieci – kwiatów” związany był z sytuacją w komunie Haight Ashbury, gdzie narkotyki zostały rozpowszechnione na taka skalę, iż w niedługim czasie doprowadziły do degeneracji poszczególnych jej członków, a w konsekwencji do rozkładu całej społeczności. Miejsce to opuszczały bardziej konstruktywne jednostki, a także Diggersi. A „Haszyszów” był nie tylko ostoją hipisowsko pojmowanej wolności, lecz także rajem dla różnej maści przestępców, narkomanów i nierobów.
Hipisowski folklor przyciągnął do tej dzielnicy San Francisco tłumy turystów z aparatami fotograficznymi, ludzi, którzy tak naprawdę nie rozumieli istoty hipisowskiego etosu, czyniąc z komuny jedno wielkie „ludzkie zoo”.67
To spowodowało, że na początku 1968 roku Hipisi postanowili zmienić formę swego ruchu. Pierwszym ich krokiem było urządzenie swego własnego pogrzebu. Była to wielka demonstracja, w trakcie której publicznie palono różne, najczęściej odzieżowe atrybuty swego ruchu, ale też książki i podziemne gazety.68
Ten publiczny pogrzeb nie sprawił, iż porzucili oni swe ideały – słowo „wolność” nadal miało magiczny wydźwięk, a Hipisi przemianowali się na „Freebisów” lub „Freemanów”.
Niedługo po tym policja wkroczyła do Haight Ashbury, rozpoczynając likwidację komuny. W czasie jej trwania oddziały policji zaatakowały Freebisów, którzy do tej pory nie stawiali żadnego oporu. Doszło do walk, które zmusiły, wyznających do tej pory ideały pacyfizmu, do użycia siły w obronie własnej.
Ruch hipisowski, który narodził się w latach sześćdziesiątych XX wieku, stanowił odpowiedź na napięcia polityczne, społeczne i kulturowe tamtych czasów. Wyrosły z niezadowolenia młodych ludzi wobec tradycyjnych struktur społecznych i hierarchii, ruch ten głosił ideały pacyfizmu, wolności jednostki, miłości i harmonii z naturą. Świat, w którym się rozwijał, był przepełniony napięciami związanymi z zimną wojną, walkami o prawa obywatelskie oraz konfliktami w Wietnamie. Ruch hipisowski przyciągał tych, którzy szukali alternatywy wobec brutalności świata, tworzyli wspólnoty oparte na współpracy i odrzucali konsumpcjonizm oraz materializm.
Pomimo swojego rozmachu i wpływu na kulturę masową, hipisowska rewolucja stopniowo zaczęła tracić na znaczeniu. Wiele czynników przyczyniło się do zmierzchu tego ruchu. Jednym z nich było komercjalizowanie jego ideałów przez przemysł reklamowy i muzyczny. W miarę jak hasła wolności, miłości i pacyfizmu stawały się modne, traciły swój autentyczny wydźwiek. Korporacje zaczęły wykorzystywać symbole hipisów, takie jak kwiaty czy znak pokoju, do promowania swoich produktów, co prowadziło do rozczarowania wśród członków ruchu.
Kolejnym istotnym czynnikiem było wewnętrzne rozdrobnienie. Choć ruch hipisowski opierał się na ideałach wspólnoty i jedności, w praktyce składał się z licznych grup, które często miały odmienne cele i metody działania. Niektórzy hipisi koncentrowali się na pokojowych protestach, inni na eksploracji duchowej, jeszcze inni na eksperymentach z substancjami psychoaktywnymi. Brak jasno określonej struktury i liderów powodował, że ruch ten był podatny na konflikty wewnętrzne i stopniowe rozpraszanie energii.
Istotną rolę w upadku hipisowskiej rewolucji odegrały też wydarzenia polityczne i społeczne. W latach siedemdziesiątych XX wieku pojawiło się poczucie zmęczenia i cynizmu wobec ruchów kontrkulturowych. Wojna w Wietnamie zakończyła się, ale jej konsekwencje, takie jak kryzys gospodarczy i rosnące nierówności społeczne, wpłynęły na priorytety ludzi. Wielu dawnych hipisów zaczęło wracać do tradycyjnych ról społecznych, szukając stabilności w obliczu zmieniającego się świata.
Kultura narkotykowa, która początkowo była ważną częścią ruchu, również przyczyniła się do jego upadku. Eksperymenty z substancjami psychoaktywnymi, takimi jak LSD, miały na celu poszerzenie świadomości, ale często prowadziły do uzależnień i problemów zdrowotnych. Uzależnienia oraz negatywne skutki zażywania narkotyków przyczyniły się do utraty wiarygodności ruchu w oczach opinii publicznej.
Znaczące zmiany zaszły także w samej muzyce, która była jednym z fundamentów kultury hipisowskiej. Wraz z nadejściem lat siedemdziesiątych, popularność zdobyły nowe gatunki muzyczne, takie jak punk czy disco, które odrzucały idee hipisów i wprowadzały bardziej agresywną lub hedonistyczną estetykę. Artyści, którzy wcześniej byli ikonami ruchu, tacy jak Bob Dylan czy The Beatles, zaczęli odchodzić od hipisowskich ideałów, co osłabiło jego znaczenie.
Warto również wspomnieć o zmianach w świadomości społecznej. W miarę jak ruch feministyczny, walka o prawa mniejszości seksualnych i inne inicjatywy zaczęły zdobywać popularność, ideały hipisów stawały się mniej aktualne. Nowe pokolenie młodych ludzi miało inne priorytety i sposoby wyrażania swojego buntu wobec status quo.
Zmierzch hipisowskiej rewolucji nie oznacza jednak, że jej dziedzictwo zniknęło. Wpływ ruchu na kulturę, sztukę, muzykę i politykę jest widoczny do dziś. Ideały takie jak troska o środowisko, równość czy pokojowe rozwiązywanie konfliktów stały się fundamentami współczesnych ruchów społecznych. Choć hipisi jako grupa przestali odgrywać dominującą rolę, ich idee wciąż inspirują tych, którzy marzą o lepszym, bardziej sprawiedliwym świecie.
Zmierzch ruchu hipisowskiego można rozpatrywać również w kontekście szerszych zmian społecznych, które zaszły w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. W miarę jak świat wkraczał w erę globalizacji i szybkiego rozwoju technologicznego, ideały głoszone przez hipisów stawały się coraz trudniejsze do zrealizowania w rzeczywistości. Konsumpcyjny styl życia, który był przedmiotem krytyki przez tę subkulturę, zyskał na znaczeniu, a potrzeba materialnego bezpieczeństwa i sukcesu zaczęła dominować nad ideą życia w harmonii z naturą i otoczeniem. Ludzie stopniowo oddalali się od wspólnotowych idei i coraz bardziej skupiali na jednostkowych dążeniach i osiągnięciach.
Nie bez znaczenia były również zmiany w sferze politycznej. Wprowadzenie bardziej konserwatywnych rządów, takich jak prezydentura Richarda Nixona w Stanach Zjednoczonych, odbiło się na społecznych nastrojach. Wzrosła presja na powrót do tradycyjnych wartości, które pozostawały w opozycji do liberalnych i rewolucyjnych postulatów ruchu hipisowskiego. Reakcją na radykalne idee była również intensyfikacja kontroli nad społeczeństwem i większa nieufność wobec alternatywnych stylów życia, co w rezultacie doprowadziło do marginalizacji hipisów.
Znaczącą rolę w zmierzchu tego ruchu odegrały także zmiany demograficzne. Młodzi ludzie, którzy w latach sześćdziesiątych byli główną siłą napędową ruchu, z czasem dojrzeli i zaczęli zakładać rodziny, co w naturalny sposób przesunęło ich priorytety. Trudno było kontynuować życie w komunach czy uczestniczyć w długotrwałych protestach, gdy w grę wchodziła odpowiedzialność za dzieci i zapewnienie im godziwego bytu. Ideały hipisowskie, choć wciąż obecne w ich umysłach, często przegrywały z codziennymi wyzwaniami życia dorosłego.
Innym istotnym czynnikiem był brak jednolitej wizji przyszłości wśród samych hipisów. Podczas gdy jedni marzyli o powrocie do korzeni i życia w zgodzie z naturą, inni skupiali się na eksploracji duchowej lub angażowali w działalność polityczną. Rozbieżność tych podejść sprawiła, że ruch zaczął się rozpraszać. W efekcie, zamiast jednego silnego ruchu społecznego, powstały liczne grupy, które działały niezależnie od siebie i nie były w stanie wypracować wspólnego programu działań.
Kultura masowa również miała swój udział w osłabieniu ruchu hipisowskiego. Filmy, seriale i reklamy zaczęły przedstawiać hipisów w sposób karykaturalny, skupiając się na ich ekscentrycznym wyglądzie i beztroskim stylu życia, jednocześnie ignorując głębię ich przekonań i ideałów. Stereotypowe wizerunki hipisów w mediach prowadziły do utraty powagi ruchu w oczach społeczeństwa, co przyczyniło się do jego dezintegracji.
Pomimo tych trudności, wpływ ruchu hipisowskiego na kulturę i społeczeństwo pozostaje niezaprzeczalny. Jego ideały miłości, pokoju i wolności znalazły odzwierciedlenie w późniejszych ruchach ekologicznych, feministycznych czy walce o prawa człowieka. Choć sam ruch hipisowski przestał istnieć jako zorganizowana siła, jego dziedzictwo przetrwało w postaci wartości, które wciąż inspirują kolejne pokolenia. Wiele współczesnych inicjatyw, takich jak ruch zero waste czy rozwój medytacji i duchowości w życiu codziennym, wywodzi swoje korzenie właśnie z filozofii głoszonej przez hipisów.
Ruch hipisowski nie był wolny od wad i paradoksów, ale trudno zaprzeczyć, że w swojej istocie stanowił on próbę odpowiedzi na uniwersalne pytania o sens życia, relacje międzyludzkie i harmonię z naturą. Zmierzch tej rewolucji nie oznacza więc porażki, lecz raczej zakończenie pewnego etapu i przejście do bardziej rozproszonych form wyrazu tych samych wartości. Dzisiaj, gdy świat boryka się z wyzwaniami takimi jak zmiany klimatyczne, nierówności społeczne czy konflikty zbrojne, ideały hipisów wydają się bardziej aktualne niż kiedykolwiek.
[67] A. Jawłowska, Drogi kontrkultury, PiW, Warszawa 1975, s. 153.