Subkultura określa grupę społeczną i jej kulturę wyodrębnioną według jakiegoś kryterium np. zawodowego, etnicznego, religijnego, demograficznego itp. Subkultura jest segmentem kultury i nie podlega wartościowaniu na wyższą czy niższą. Członków subkultury według socjologicznej terminologii nie można nazywać kontrspołeczeństwem, ponieważ są oni wyrazicielami jakiegoś poglądu, jakichś idei. Działają przy tym w ramach ogółu społeczeństwa.
Studium przypadku stało się obecnie powszechną metodą opisu zjawisk, wydarzeń, sytuacji, które mogą mieć wartość poznawczą, edukacyjną. Studia przypadku umożliwiają uzupełnienie luk w posiadanej wiedzy na temat danego zjawiska lub też poznanie czegoś nam nieznanego. Studium przypadku jest metodą badania, polegającą na wszechstronnym opisie pewnej zbiorowości lub jednostki, do którego przystępuje się bez wstępnych hipotez. Przedmiot eksploracji ma charakter jednostkowy. Studium przypadku to jeden ze sposobów prowadzenia badań w naukach społecznych.
Studium przypadku w sytuacji badania subkultur jest właściwą metodą badawczą, gdyż pozwala zilustrować głoszone przez badane grupy idee, pokazać jak się przekładają na rzeczywistość, ukazać stosunek społeczeństwa do nich.
Studium przypadku może być bardzo właściwą metodą do badań subkultur młodzieżowych, ponieważ pozwala na szczegółowe i dogłębne zrozumienie specyficznych cech, norm, wartości, zachowań oraz interakcji w ramach danej subkultury. Jest to metoda jakościowa, która umożliwia badanie konkretnego zjawiska w jego naturalnym kontekście, co jest kluczowe przy analizie subkultur młodzieżowych, które często są zróżnicowane i różnią się od głównych nurtów kulturowych. Oto kilka powodów, dla których studium przypadku jest odpowiednią metodą w tym kontekście:
- Zrozumienie indywidualnych doświadczeń – Subkultury młodzieżowe często tworzą przestrzeń, w której młodsze osoby kształtują swoje tożsamości, wartości i postawy. Studium przypadku pozwala na analizę osobistych historii i doświadczeń uczestników subkultury, co jest trudne do uchwycenia w badaniach ilościowych. Dzięki temu badacz może uzyskać wgląd w sposób, w jaki młodzież identyfikuje się z daną grupą i jakie czynniki wpływają na ich wybory oraz zachowania.
- Zrozumienie kontekstu społeczno-kulturowego – Subkultury młodzieżowe nie funkcjonują w izolacji, lecz w specyficznych kontekstach społecznych i kulturowych. Studium przypadku daje możliwość zbadania, jak określone zjawiska, jak np. media, rodzina, szkoła czy zmieniająca się sytuacja społeczno-polityczna, wpływają na kształtowanie się subkultury. Badanie tego zjawiska w kontekście konkretnej grupy pozwala uzyskać pełniejszy obraz.
- Dostosowanie do specyfiki subkultur – Subkultury młodzieżowe często posiadają swoje unikalne wartości, normy i sposoby wyrażania tożsamości, które mogą być trudne do uchwycenia za pomocą standardowych narzędzi badawczych. Studium przypadku daje elastyczność w badaniu tych specyficznych aspektów, jak np. język, symbolika, zachowania, a także w zrozumieniu subiektywnych przeżyć członków subkultury.
- Holistyczne podejście – Studium przypadku pozwala na badanie zjawiska w jego całokształcie, biorąc pod uwagę wszystkie aspekty subkultury, takie jak wartości, symbole, interakcje międzyludzkie, wpływ na zachowania społeczne czy ekonomiczne. W przypadku subkultur młodzieżowych może to obejmować także analizę subkulturowych produktów (np. muzyka, moda, styl życia), co pozwala na pełniejsze zrozumienie tego, co wyróżnia daną grupę.
- Obserwacja procesów w czasie – Subkultury młodzieżowe często zmieniają się w czasie, dostosowując się do nowych warunków społecznych, technologicznych czy politycznych. Studium przypadku pozwala na śledzenie ewolucji danej subkultury i badanie, jak zmieniają się jej członkowie oraz ich interakcje w odpowiedzi na zmiany zewnętrzne. Jest to szczególnie ważne, gdy badamy subkultury, które mogą przechodzić przez różne etapy, od początkowej rebelii po ewolucję w bardziej ugruntowane formy.
- Bezpośrednia interakcja z uczestnikami – Studium przypadku umożliwia głębszą interakcję z członkami subkultury, co pozwala na zbieranie informacji, które mogą być trudne do uchwycenia w badaniach ilościowych. Wywiady, obserwacje uczestniczące czy analiza dokumentów stworzonych przez członków subkultury (np. blogów, postów w mediach społecznościowych) dają unikalne informacje, które mogą w pełni oddać specyfikę subkultury.
Mimo że studium przypadku ma wiele zalet, nie jest pozbawione ograniczeń. Przede wszystkim, wyniki uzyskane w jednym przypadku nie zawsze są łatwe do generalizacji na całą populację, co może stanowić problem w kontekście badań naukowych. Dodatkowo, metoda ta może być czasochłonna i wymaga zaangażowania badacza w długoterminowy proces zbierania danych. Niemniej jednak, dla badań subkultur młodzieżowych, które często są złożone, dynamiczne i trudne do uchwycenia w ramach standardowych podejść, studium przypadku może być bardzo efektywną metodą badawczą.