Wskaźniki płynności finansowej w firmie Ster Projekt S.A.

5/5 - (1 vote)

Poniżej zaprezentowano wybrane dane finansowe firmy STer Projekt.

Tabela 19. Wskaźnik bieżącej płynności finansowej (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Aktywa bieżące 10765 43268 86230
Pasywa bieżące 9471 32240 71087
Wskaźnik bieżącej płynności finansowej 1.14 1.34 1.21

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 7. Wskaźnik bieżącej płynności finansowej w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Jak obrazuje wykres wskaźnik bieżącej płynności finansowej nie mieści się w przedziale 1,6 – 1.9[1]. Stąd też można wywnioskować, że firma może mieć kłopoty z płynnością finansową. Taka sytuacja ma miejsce, ponieważ stosunek wartości aktyw do pasywów jest bliski jedności. Aby zachować wartość wskaźnika na wzorcowym poziomie firma musi obniżyć wielkość aktyw lub zwiększyć wartość pasywów.

Tabela 20. Wskaźnik płynności przyspieszonej (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Aktywa bieżące 10765 43268 86230
Rozliczenia międzyokresowe 264 2086 588
Zapasy 3449 10041 13220
Pasywa bieżące 9471 32240 71087
licznik 7052 31141 72422
mianownik 9471 32240 71087
Wskaźnik płynności przyspieszonej 0.74 0.97 1.02

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 8. Wskaźnik płynności przyspieszonej w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

W powyższej sytuacji mamy do czynienia ze stale rosnącą wartością wskaźnika, która w 2000 roku osiągnęła wartość satysfakcjonującą i zapewniającą bieżące regulowanie zobowiązań krótkoterminowych.

Wskaźniki płynności finansowej odgrywają kluczową rolę w ocenie kondycji finansowej przedsiębiorstwa, określając jego zdolność do terminowego regulowania zobowiązań krótkoterminowych. Płynność finansowa to zdolność firmy do przekształcania aktywów w gotówkę w celu pokrycia bieżących kosztów operacyjnych i zobowiązań wobec kontrahentów. Odpowiedni poziom płynności jest niezbędny do utrzymania stabilności finansowej, unikania problemów z wypłacalnością oraz zapewnienia długoterminowego rozwoju firmy.

Jednym z najważniejszych wskaźników płynności jest wskaźnik bieżącej płynności (current ratio), który mierzy stosunek aktywów obrotowych do zobowiązań krótkoterminowych. Wartość tego wskaźnika powyżej 1 oznacza, że przedsiębiorstwo dysponuje wystarczającymi aktywami obrotowymi, aby pokryć swoje zobowiązania. Optymalna wartość wskaźnika mieści się zazwyczaj w przedziale 1,2–2,0, ponieważ zbyt niski poziom może świadczyć o problemach z płynnością, a zbyt wysoki może sugerować nieefektywne zarządzanie aktywami obrotowymi.

Drugim kluczowym wskaźnikiem jest wskaźnik szybki (quick ratio), który eliminuje z aktywów obrotowych mniej płynne składniki, takie jak zapasy, i uwzględnia jedynie najbardziej płynne aktywa, takie jak gotówka, należności krótkoterminowe i papiery wartościowe. Jest to bardziej konserwatywna miara płynności, ponieważ pokazuje, czy firma jest w stanie spłacić swoje zobowiązania natychmiast dostępnymi środkami. Optymalna wartość tego wskaźnika wynosi około 1, co oznacza, że firma posiada wystarczające płynne aktywa, aby pokryć swoje krótkoterminowe zobowiązania.

Kolejnym istotnym wskaźnikiem jest wskaźnik płynności gotówkowej (cash ratio), który mierzy stosunek środków pieniężnych i ekwiwalentów gotówki do zobowiązań krótkoterminowych. Jest to najbardziej restrykcyjna miara płynności, ponieważ uwzględnia jedynie natychmiastowo dostępne środki finansowe. Wartość powyżej 0,2–0,5 oznacza, że firma ma wystarczającą ilość gotówki do pokrycia części bieżących zobowiązań, ale nadmiernie wysoka wartość może wskazywać na nieefektywne zarządzanie kapitałem i niewykorzystanie dostępnych środków w celu generowania większych zysków.

Poza klasycznymi wskaźnikami płynności warto analizować także wskaźnik rotacji należności, który określa, jak szybko przedsiębiorstwo przekształca swoje należności w gotówkę. Wysoka rotacja należności oznacza sprawne zarządzanie polityką kredytową i szybkie odzyskiwanie środków od kontrahentów. Wartość wskaźnika zależy od specyfiki branży – w niektórych sektorach dłuższe terminy płatności są normą, podczas gdy w innych szybki obrót gotówką jest kluczowy dla zachowania płynności.

Analogicznie, wskaźnik rotacji zobowiązań mierzy tempo regulowania zobowiązań przez firmę. Niska rotacja zobowiązań może sugerować, że firma wydłuża okres spłaty faktur dostawcom, co poprawia jej krótkoterminową płynność, ale jednocześnie może prowadzić do pogorszenia relacji z kontrahentami. Optymalna strategia polega na znalezieniu równowagi między utrzymaniem płynności a terminowym regulowaniem zobowiązań, aby unikać utraty zaufania partnerów biznesowych.

Efektywne zarządzanie płynnością finansową wymaga monitorowania wskaźników w czasie i dostosowywania polityki finansowej do zmieniających się warunków rynkowych. Wiele przedsiębiorstw stosuje strategie poprawy płynności, takie jak optymalizacja cyklu konwersji gotówki, renegocjacja warunków płatności z dostawcami, przyspieszanie wpływów z należności poprzez rabaty za wcześniejszą zapłatę lub wykorzystanie faktoringu.

Długoterminowe utrzymanie odpowiedniego poziomu płynności jest kluczowe dla stabilności i rozwoju firmy. Nadmierna płynność może wskazywać na nieefektywne zarządzanie kapitałem i brak inwestycji w rozwój, podczas gdy niedobór płynności prowadzi do problemów z wypłacalnością i ryzyka bankructwa. Właściwa analiza wskaźników płynności pozwala firmie podejmować świadome decyzje finansowe, zapewniając stabilność operacyjną i konkurencyjność na rynku.


[1] J. Ostaszewski, Ocena efektywności przedsiębiorstwa według standardów EWG, CIM, Warszawa 1991, s.54-55

Wybrane wskaźniki wystarczalności i wydajności gotówkowej w firmie Ster Projekt S.A.

5/5 - (1 vote)

praca dyplomowa z początku wieku

W latach 1998–2000 wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów długoterminowych w Ster-Projekt SA ulegał istotnym zmianom. W 1998 roku wynosił on 9,031, co oznaczało, że środki pieniężne netto z działalności operacyjnej były ponad dziewięciokrotnie wyższe niż zobowiązania długoterminowe. Świadczyło to o bardzo dobrej zdolności spółki do regulowania swoich długów długoterminowych z bieżącej działalności operacyjnej.

W 1999 i 2000 roku wskaźnik ten nie został wyliczony, ponieważ spółka całkowicie spłaciła swoje zobowiązania długoterminowe. Warto jednak zauważyć, że środki pieniężne netto z działalności operacyjnej wzrosły znacząco – z 2 917 tys. zł w 1998 roku do 27 259 tys. zł w 2000 roku. Taki wzrost wskazuje na poprawę zdolności generowania gotówki z podstawowej działalności spółki, co mogło mieć istotny wpływ na jej stabilność finansową.

Ster-Projekt SA w 1998 roku posiadał wysoką zdolność do spłaty zobowiązań długoterminowych, a w kolejnych latach całkowicie je wyeliminował, jednocześnie znacząco zwiększając poziom środków pieniężnych z działalności operacyjnej.

W tym przypadku mamy do czynienia z bardzo ciekawą sytuacją, gdyż analizowane przedsiębiorstwo nie posiada począwszy od 1999 roku zobowiązań długoterminowych.

Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży w Ster-Projekt SA w latach 1998–2000 wykazywał znaczące zmiany. W 1998 roku wynosił 0,07, co oznaczało, że na każdą złotówkę przychodu ze sprzedaży spółka generowała 7 groszy środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej. W 1999 roku wskaźnik ten spadł do 0,04, wskazując na obniżenie zdolności firmy do przekształcania przychodów w gotówkę operacyjną.

W 2000 roku nastąpiła znacząca poprawa – wskaźnik wzrósł do 0,19, co oznacza, że na każdą złotówkę przychodu spółka generowała już 19 groszy gotówki operacyjnej. Wzrost ten wynikał przede wszystkim z dynamicznego zwiększenia środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej, które w 2000 roku osiągnęły 27 259 tys. zł w porównaniu do 3 447 tys. zł w 1999 roku.

Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży w latach 1998–1999 malał, co mogło wynikać ze wzrostu kosztów operacyjnych lub dłuższego cyklu konwersji gotówki. W 2000 roku sytuacja uległa poprawie, co mogło świadczyć o efektywniejszym zarządzaniu przepływami pieniężnymi i zwiększonej rentowności operacyjnej.

Wykres 1. Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Nastąpił wzrost wskaźnika w czasie. Wartość wskaźnika w 2000 roku wskazuje, że udział gotówki operacyjnej w stosunku do obrotu sięga blisko 20%. W analizowanym okresie wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży przyjmował różne wartości. W 1998 roku jego wartość wynosiła 0,07, w 1999 – 0,04, aby w 2000 roku osiągnąć wartość 0,19. W 1999 roku zdecydowanie w stosunku do roku poprzedniego wzrosły przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (187%), natomiast środki pieniężne netto z działalności operacyjnej zwiększyły się o 118%. W roku 2000 wzrostowi przychodów towarzyszył również wzrost wielkości środków pieniężnych.

Tabela 12. Wskaźnik wydajności gotówkowej zysku (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Zysk (strata) na działalności gospodarczej 5224 9667 10007
Wskaźnik wydajności gotówkowej zysku 0.56 0.36 2.72

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 2. Wskaźnik wydajności gotówkowej zysku w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres ilustruje relację w jakiej pozostaje gotówka operacyjna do zysku generowanego przez ten obrót. Udział zysku obniżył się do 7%, natomiast środki pieniężne netto z działalności operacyjnej wzrosły na przestrzeni 3 lat niemal 9-krotnie. Świadczy to o rozwoju działalności firmy i poszerzenia liczby kontrahentów.

Tabela 13. Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Aktywa, razem 16585 53138 98253
(1998+1999) przez 2; (1999+2000) przez 2 16585 34862 75696
Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku 0.18 0.10 0.36

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 3. Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres ilustruje relację w jakiej pozostaje gotówka operacyjna do średniej wartości majątku ogółem. Z danych można odczytać, że w przeciągu trzech lat nastąpił znaczący wzrost tego udziału z 18% do 36%. Stało się tak, ponieważ środki pieniężne netto z działalności operacyjnej wzrosły blisko 9-krotnie, a majątek obrotowy zwiększył się tylko dwukrotnie.

Tabela 14. Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku obrotowego (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Majątek obrotowy 10501 41182 85642
(1998+1999) przez 2; (1999+2000) przez 2 10501 25842 63412
Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku obrotowego 0.28 0.13 0.43

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 4. Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku obrotowego w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku obrotowego zachowuje również tendencję wzrostową – w 2000 roku osiągnął wartość 0,43.

Tabela 15. Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów ogółem (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Zobowiązania 9425 31893 68654
Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów 46 347 2433
mianownik 9471 32240 71087
Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów ogółem 0.31 0.11 0.38

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Tabela 16. Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów ogółem w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów ogółem na przełomie trzech lat zwiększył swoją wartość. W 2000 roku wielkość gotówki operacyjnej jest wystarczająca do pokrycia 38% długów. Przy tym poziomie środków pieniężnych z działalności operacyjnej zobowiązania mogą być uregulowane w ciągu 32 miesięcy.

Tabela 17. Wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówki operacyjnej (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Nabycie składników rzeczowego majątku trwałego 2982 2343 3552
Płatności dywidend i innych wypłat na rzecz właścicieli 105
mianownik 2982 2448 3552
Wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówki operacyjnej 0.98 1.41 7.67

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 5. Wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówki operacyjnej w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej wzrósł na przełomie trzech lat ponad siedmiokrotnie – co obrazuje wykres. W zaistniałej sytuacji nie ma potrzeby sięgania po dodatkowe źródła gotówki z instrumentów finansowych.

Tabela 18. Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na zakup środków trwałych (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Płatności dywidend i innych wypłat na rzecz właścicieli 105
licznik 2917 3342 27259
Nabycie składników rzeczowego majątku trwałego -2982 -2343 -3552
Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na zakup środków trwałych -0.98 -1.43 -7.67

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 6. Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na zakup środków trwałych w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Z zaprezentowanego wykresu wynika, że przy tym poziomie środków uzyskanych z działalności operacyjnej wydatki związane z utrzymaniem i zakupem środków trwałych mogą być realizowane bez uciekania do zewnętrznych źródeł finansowania.

Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

5/5 - (1 vote)

Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych to obowiązek każdego przedsiębiorcy, który nabył takie aktywa w swojej działalności gospodarczej. Celem prowadzenia tej ewidencji jest kontrolowanie i rozliczanie kosztów związanych z użytkowaniem tych aktywów oraz zapewnienie zgodności z przepisami prawa podatkowego. Zarówno środki trwałe, jak i wartości niematerialne i prawne, mają swoją specyficzną klasyfikację i sposób amortyzacji, który jest kluczowy dla obliczania dochodu i podatku dochodowego.

Środki trwałe to składniki majątkowe przedsiębiorstwa, które są wykorzystywane przez dłuższy okres, czyli minimum 12 miesięcy. Do tej kategorii należą np. budynki, maszyny, pojazdy, urządzenia biurowe. W ewidencji środków trwałych przedsiębiorca musi ujmować wszystkie środki, które mają określoną wartość początkową (wynoszącą co najmniej 10 000 zł) i podlegają amortyzacji. Każdy środek trwały jest wpisywany do ewidencji na podstawie dokumentu zakupu lub faktury, a następnie podlega amortyzacji, której wysokość ustalana jest na podstawie stawek określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych lub osób fizycznych.

Z kolei wartości niematerialne i prawne to aktywa, które nie mają formy materialnej, ale mają wartość gospodarczą. Przykładami takich wartości są patenty, licencje, znaki towarowe, a także koszty rozpoczęcia działalności, które można traktować jako aktywa w ewidencji. Wartości niematerialne i prawne, podobnie jak środki trwałe, podlegają amortyzacji, ale zgodnie z innymi zasadami. Czas amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych jest uzależniony od ich rodzaju, ale najczęściej wynosi od 2 do 5 lat.

Prowadzenie ewidencji tych aktywów ma na celu nie tylko zgodność z przepisami prawa, ale także umożliwia przedsiębiorcy odpowiednie rozliczenie kosztów amortyzacji w celu optymalizacji podatkowej. Przedsiębiorca może dokonywać odpisów amortyzacyjnych, które są zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, co wpływa na obniżenie podstawy opodatkowania.

Ewidencja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych powinna zawierać szczegółowe dane o każdym z tych składników, takie jak: numer ewidencyjny, data nabycia, wartość początkowa, stawka amortyzacyjna, okres użytkowania, suma odpisów amortyzacyjnych, a także wartość pozostała po dokonanych odpisach. Tego typu ewidencja może być prowadzona zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej, przy czym w praktyce coraz częściej korzysta się z rozwiązań komputerowych, które umożliwiają łatwiejsze zarządzanie i kontrolowanie tych danych.

Przedsiębiorcy, którzy dokonują odpisów amortyzacyjnych, muszą także pamiętać o sprawozdawczości. Zgodnie z przepisami, przedsiębiorca zobowiązany jest do przedstawienia ewidencji w zeznaniach podatkowych oraz innych dokumentach związanych z obiegiem finansowym firmy. Oprócz tego, przedsiębiorcy muszą pamiętać, że w przypadku likwidacji, sprzedaży lub przekazania środka trwałego, powinni dokonać odpowiednich korekt w ewidencji, uwzględniając wszelkie zmiany w wartości początkowej, odpisach amortyzacyjnych i innych związanych z tym procesach.

Ewidencję środków trwałych obowiązani są prowadzić wszyscy podatnicy wykorzystujący do prowadzenia działalności środki trwałe .

Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych pozwala ustalić ich stan , stopień zużycia oraz wielkość odpisu amortyzacyjnego. Ewidencja ta powinna zawierać[1]:

  • liczbę porządkową
  • datę nabycia
  • datę przyjęcia środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do użytkowania
  • określenie dokumentu stwierdzającego nabycie
  • określenie środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej
  • symbol klasyfikacji rodzajowej środków trwałych
  • wartość początkową środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej
  • zaktualizowaną wartość początkową
  • stawkę amortyzacyjną
  • kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok
  • kwotę odpisów amortyzacyjnych narastająco za okres ich dokonywania , w tym także , gdy składnik majątku był kiedykolwiek wprowadzony do ewidencji , a następnie z niej wykreślony i znowu wprowadzony
  • datę likwidacji środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej oraz jej przyczynę

Ewidencje środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych mogą być prowadzone zarówno odrębnie, jak i łącznie.[2]

Zapisy w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych muszą być dokonane najpóźniej w dniu przekazania składnika do używania . Jest to istotne , ponieważ od następnego miesiąca po oddaniu do używania rozpoczyna się amortyzowanie. Prawidłowe ujęcie w ewidencji jest warunkiem uznania odpisów amortyzacyjnych za koszty uzyskania przychodów i wpisania ich do podatkowej księgi przychodów i rozchodów .

W ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie wykazuje się wydzierżawianych , wynajmowanych lub używanych przez właściciela do prowadzenia działalności : budynków mieszkalnych , lokali mieszkalnych i własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego . Ich wartość ustala się corocznie , mnożąc powierzchnię użytkową przez kwotę obowiązującą w danym roku.[3]

Firma „Marad” posiada środki trwałe niezbędne do prowadzenia działalności , więc jest zobligowana do prowadzenia ewidencji środków trwałych. Ewidencja ta spełnia ustawowe wymogi formalne, ukazuje wartość środków trwałych firmy oraz ich stan. Środki  trwałe należące do firmy zostały nabyte w drodze kupna.

Sposób ewidencji środków trwałych firmy „Marad” ukazuje podany na str. 116 aneksu  wykaz.


[1] T. Kiziukiewicz K.Sawicki, „Rachunkowość małych firm „ , Wyd.PWE  , Warszawa 1998r. s.75

[2] T. J.Kulicki, „Zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Przepisy, przykłady,komentarz”, Wyd. SeZaM s.c. , Warszawa 1999r. s. 59

[3] T. Kiziukiewicz K.Sawicki, „Rachunkowość małych firm”, Wyd. PWE , Warszawa 1998r s. 75-78

Utrata prawa do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego

5/5 - (1 vote)

W przypadku kiedy podatnik utraci prawo do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, jest obowiązany zaprowadzić właściwe księgi, chyba, że jest zwolniony z tego obowiązku- i opłacać podatek na ogólnych zasadach. Obowiązek ten powinien nastąpić w dniu, w którym nastąpiła utrata tego prawa.[1]

Utrata prawa do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i przejście na opodatkowanie na zasady ogólne następuje w dniu uzyskania pierwszego przychodu z tytułów określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

O fakcie zmiany rodzaju opodatkowania należy powiadomić urząd skarbowy w terminach określonych przepisami.

Utrata prawa do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego może nastąpić w wyniku kilku zdarzeń, które zmieniają status podatnika lub prowadzonej działalności. Ryczałt ewidencjonowany jest jedną z form opodatkowania dochodów, która jest stosunkowo prostsza niż tradycyjna forma opodatkowania (czyli zasady ogólne), ponieważ podatek płacony jest od przychodu, a nie od dochodu, bez możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów. Niemniej jednak, aby skorzystać z tej formy, przedsiębiorca musi spełniać określone warunki. Utrata prawa do tego opodatkowania może wystąpić w kilku sytuacjach.

Przede wszystkim, ryczałt ewidencjonowany jest dostępny tylko dla osób, które prowadzą działalność gospodarczą o odpowiednim charakterze. Przedsiębiorca traci prawo do opodatkowania tą formą, jeśli zacznie świadczyć usługi lub prowadzić działalność, która nie spełnia warunków określonych w przepisach o ryczałcie. Obejmuje to między innymi przekroczenie limitu przychodów określonego przez ustawodawcę. Dla osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą limit ten wynosi obecnie 2 miliony euro rocznie (około 10 milionów złotych), co oznacza, że po jego przekroczeniu przedsiębiorca musi przejść na inną formę opodatkowania, najczęściej na zasady ogólne.

Inną sytuacją, w której dochodzi do utraty prawa do opodatkowania ryczałtem, jest zmiana rodzaju działalności gospodarczej. Jeżeli przedsiębiorca zaczyna świadczyć usługi lub wykonywać czynności, które są wyłączone z możliwości opodatkowania ryczałtem (np. działalność związana z handlem nieruchomościami, czy działalność finansowa), nie będzie mógł dalej korzystać z tej formy.

Kolejnym przypadkiem, w którym przedsiębiorca traci prawo do ryczałtu, jest przekroczenie określonych limitów zatrudnienia. Jeśli przedsiębiorca zatrudnia więcej niż pięciu pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy, nie może korzystać z ryczałtu ewidencjonowanego.

Zmiana formy opodatkowania może również wystąpić w przypadku, gdy podatnik nie złoży w terminie odpowiednich dokumentów lub zawiadomień, które wymagane są do kontynuowania opodatkowania ryczałtem, jak na przykład brak złożenia zgłoszenia wyboru formy opodatkowania do końca roku podatkowego.

W przypadku utraty prawa do opodatkowania ryczałtem, przedsiębiorca zobowiązany jest do przejścia na inną formę opodatkowania, najczęściej na zasady ogólne lub podatek liniowy. W takich przypadkach obowiązuje konieczność rozliczania się według rzeczywistych kosztów działalności, co wiąże się z obowiązkiem prowadzenia pełnej ewidencji księgowej, a także stosowaniem wyższych stawek podatkowych, zależnych od osiąganego dochodu.

Przedsiębiorca, który utracił prawo do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego, musi także pamiętać o obowiązkach związanych z rozliczaniem podatku dochodowego. W przypadku zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne, przedsiębiorca będzie zobowiązany do prowadzenia pełnej księgowości lub ewidencji przychodów, w zależności od wybranej formy opodatkowania. W przypadku wybrania podatku liniowego, przedsiębiorca będzie stosował jednolitą stawkę podatkową na poziomie 19% dla uzyskiwanego dochodu, co wiąże się z koniecznością wykazywania zarówno przychodów, jak i kosztów prowadzenia działalności.

Po utracie prawa do ryczałtu, przedsiębiorca powinien także dostosować swoje deklaracje podatkowe do nowych wymogów. W przypadku zasad ogólnych przedsiębiorca musi składać deklaracje PIT-36, a w przypadku podatku liniowego deklarację PIT-36L. Zmiana formy opodatkowania wiąże się również z koniecznością obliczania zaliczek na podatek dochodowy, które muszą być wpłacane do urzędów skarbowych w odpowiednich terminach, zwykle miesięcznie lub kwartalnie, w zależności od wybranej metody płatności.

Ponadto, przedsiębiorca może utracić prawo do ryczałtu również w wyniku zmiany statusu rezydencji podatkowej. Jeżeli przedsiębiorca przestaje być rezydentem podatkowym Polski i uzyskuje dochody w innym kraju, może utracić prawo do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego. Zatem, aby kontynuować korzystanie z tej formy opodatkowania, musi spełniać odpowiednie warunki rezydencji podatkowej.

Utrata prawa do ryczałtu wiąże się także z wymogiem przekazania informacji do urzędu skarbowego o tej zmianie. Przedsiębiorca, który traci prawo do tej formy opodatkowania, zobowiązany jest do zgłoszenia zmiany w ciągu 14 dni od momentu jej zaistnienia. Należy pamiętać, że w przypadku braku zgłoszenia zmiany formy opodatkowania może zostać nałożona kara za niedopełnienie obowiązków podatkowych.

Dodatkowo, przedsiębiorcy, którzy tracą prawo do ryczałtu, mogą zostać zobowiązani do dokonania korekty rozliczeń podatkowych za okresy, w których byli opodatkowani ryczałtem, jeśli okazałoby się, że nie spełniali warunków tej formy opodatkowania. W takim przypadku, mogą zostać nałożone dodatkowe zobowiązania podatkowe wynikające z błędnego rozliczenia poprzednich okresów.

W związku z powyższym, utrata prawa do opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym to proces, który wymaga od przedsiębiorcy zmiany podejścia do prowadzenia działalności gospodarczej, zarówno w zakresie księgowości, jak i rozliczeń podatkowych. Jest to także sygnał, że przedsiębiorca musi na nowo zaplanować strategię podatkową, uwzględniając nową formę opodatkowania, która w przypadku zasad ogólnych wiąże się z większymi obowiązkami administracyjnymi i finansowymi.

Podsumowując omówione sposoby rozliczeń z skarbem państwa z tytułu dochodów jednostek prowadzących działalność gospodarczą należy dodać, iż w przypadku niedotrzymania warunków określonych przepisami podatkowymi, a omówionymi wyżej, jednostki tracą prawo do ich stosowania. Mają wtedy prawo do wyboru innej formy opodatkowania. W przypadku zrzeczenia się dotychczasowej formy opodatkowania, jednostki kontynuujące działalność powinny złożyć stosowne oświadczenie w urzędzie skarbowym . Zrzeczenie może nastąpić na początku roku obrotowego.


[1] B. Michalczyk „Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ” Wyd. Michalczyk i Prokop s.c. Łódź 2000r. str. 18-20

Stawki ryczałtu

5/5 - (1 vote)

Stawki procentowe zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych, są zróżnicowane i zależą od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.

W przypadku kiedy podatnik prowadzi działalność gospodarczą , w której przychody opodatkowane są różnymi stawkami, ustala on podatek dochodowy według stawki właściwej dla poszczególnego rodzaju działalności. Konieczne jest w takim przypadku prowadzenie ewidencji przychodów w sposób umożliwiający jednoznaczne określenie przychodów z każdego rodzaju działalności. W przeciwnym przypadku  podatek dochodowy liczony jest w wysokości 8,5% sumy przychodów ze wszystkich rodzajów działalności.

W przypadku spółki cywilnej osób fizycznych przychody ustala się osobno dla każdego ze wspólników, w stosunku do udziałów wspólników w dochodach spółki. (1)

Opodatkowanie stawką 8,5%

Ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w wysokości 8,5% opodatkowane są przychody z tytułu :

  • przychodów z działalności usługowej, w tym działalności gastronomicznej w zakresie przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu. Wyłącza się budownictwo i przewozy ładunków taborem o ładowności powyżej 2t)
  • przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów z materiału powierzonego przez zamawiającego
  • prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu
  • prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy
  • przychodów określonych w art.6 ust. 2 pkt. 1 lit. b) i c)
  • przychody ze świadczenia usług, określonych w art. 6 ust.2 pkt. 3

Opodatkowanie stawką 5,5%

Opodatkowane są przychody z tytułu :

  • działalności wytwórczej
  • robót budowlanych
  • przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton
  • uzyskanej prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży: znaczków pocztowych, znaczków opłaty skarbowej, żetonów i kart magnetycznych do automatów, znaczków do biletów miesięcznych oraz jednorazowych biletów komunikacji miejskiej
  • przychody rolników prowadzących gospodarstwo rolne ze sprzedaży piasku, żwiru, kamieni, gliny, glinki, torfu i innych minerałów wydobywanych z gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

Do działalności wytwórczej zalicza się również sprzedaż wyrobów własnej produkcji, prowadzoną przez podatnika. (2)

Opodatkowanie stawką 3,0%

Stawka ryczałtu ewidencjonowanego wynosi 3,0% przychodów: (3)

  • z działalności usługowej w zakresie handlu
  • z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu
  • ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą, zaliczonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług do klasy 01.42- usługi związane z chowem i hodowlą zwierząt (z wyjątkiem usług weterynaryjnych) i do klasy 85.20- usługi weterynaryjne
  • z działalności rybaków morskich i zlewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców z połowów
  • o których mowa w art. 14 ust.2 pkt. 1,2 i 5-9 ustawy o podatku dochodowym
  • osób fizycznych z tytułu świadczenia usług hotelarskich, o których mowa w art.6 ust.2 pkt.2

Podatek zryczałtowany pobiera się bez pomniejszenia przychodu o koszty uzyskania.


[1] Michalczyk „ Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ” Wyd. Michalczyk i Prokop , Łódź 2000r. , str. 23-24

[2] Michalczyk „ Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ” Wyd. Michalczyk i Prokop , Łódź 2000r. , str. 28-29

[3] Biuletyn informacyjny dla służb ekonomiczno-finansowych , Nr 28 (315), Gorzów Wlkp, 1999r., str. 9