Budowa podatkowej księgi przychodów i rozchodów

5/5 - (1 vote)

Podatkowa księga przychodów i rozchodów jest formą materialną ewidencji rachunkowej zaprowadzonej do celów podatkowych. Wzór księgi jest ściśle ustalony rozporządzeniem, zawiera stronę tytułową oraz wzór tabelaryczny kart ewidencyjnych księgi.

Objaśnienia do poszczególnych rubryk księgi przychodów i rozchodów[1]:

Kolumna 1 jest przeznaczona do wpisania kolejnego numeru zapisów do księgi. Tym samym numerem należy oznaczyć dowód stanowiący podstawę dokonania zapisu.

W kolumnie 2 należy wpisywać dzień miesiąca wynikający z dokumentu stanowiącego podstawę dokonywania wpisu (datę poniesienia wydatku, otrzymania towaru lub uzyskania przychodu albo datę zestawienia sprzedaży)

W kolumnie 3 należy wpisywać numer faktury lub innego dowodu. Jeżeli zapisów dokonuje się na podstawie dziennego zestawienia sprzedaży, należy wpisywać numer zestawienia faktur.

Kolumny 4 i 5 są przeznaczone do wpisywania imion i nazwisk (nazw firm) oraz adresów kontrahentów (dostawców lub odbiorców), z którymi zawarte zostały transakcje dotyczące zakupu surowców, materiałów, towarów itp. lub sprzedaży wyrobów gotowych (towarów), gdy transakcje te udokumentowane są fakturami i paragonami. Kolumn tych nie wypełnia się w wypadku zapisów dotyczących przychodu ze sprzedaży na podstawie dziennych zestawień sprzedaży oraz dowodów wewnętrznych.

W kolumnie 6 należy wpisać rodzaje przychodów lub wydatków. Określenie to powinno zwięźle oddawać istotę dokonywanego zdarzenia gospodarczego, np. zakup blachy, zapłata za poniklowanie obręczy, wypłata wynagrodzeń za okres itp.

Kolumna 7 jest przeznaczona do wpisywania przychodów ze sprzedaży wyrobów (towarów handlowych) i ze sprzedaży usług. Podatnicy prowadzący działalność kantorową w kolumnie tej wpisują miesięczną kwotę przychodu (sprzedaży wartości dewizowych) wynikającą z ewidencji kupna i sprzedaży wartości dewizowych. W przypadku prowadzenia działalności polegającej na udzielaniu pożyczek pod zastaw (w lombardach) do kolumny 7 wpisuje się na koniec miesiąca kwotę prowizji stanowiącą wartość spłaconych w danym miesiącu odsetek lub różnicę między kwotą uzyskaną ze sprzedaży zastawionych rzeczy a kwotą udzielonych pożyczek.

Kolumna 8 przeznaczona jest do wpisywania pozostałych przychodów.

Kolumna 9 jest przeznaczona do wpisywania łącznej kwoty przychodów zaewidencjonowanych w kolumnie 7 i 8.

W kolumnie 10 należy wpisywać zakup materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu. Podatnicy prowadzący działalność kantorową w kolumnie tej wpisują miesięczną kwotę zakupionych wartości dewizowych, wynikającą z ewidencji kupna i sprzedaży wartości dewizowych.

Kolumna 11 jest przeznaczona do wpisywania kosztów ubocznych związanych z zakupem. ( np. kosztów dotyczących transportu)

W kolumnie 12 należy wpisywać koszty reprezentacji i reklamy prowadzonej w inny sposób niż w środkach masowego przekazu lub prowadzonej publicznie w inny sposób. Wykazuje się tu tylko koszty reprezentacji i reklamy, które określone zostały do wysokości 0,25% przychodu.

Kolumna 13 jest przeznaczona do wpisywania wynagrodzeń brutto wypłacanych pracownikom. Wpisów dokonuje się na podstawie list płac lub innych dowodów. Ewidencjonuje się tu również wynagrodzenia wypłacane osobom z tytułu umów zlecenia i umów o dzieło.

Kolumna 14 jest przeznaczona do wpisywania pozostałych kosztów 9 oprócz wymienionych w kolumnach 10-13), z wyjątkiem kosztów, których zgodnie z art. 23 ustawy o podatku dochodowym nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów. Wpisuje się tu w szczególności takie wydatki jak opłatę za energię elektryczną, gaz, wodę, czynsz za lokal itp.

Kolumna 15 jest przeznaczona do wpisywania łącznej kwoty wydatków wykazanych w kolumnach 12-14.

Kolumna 16 jest wolna. Można w niej wpisywać inne zaszłości gospodarcze poza wymienionymi w kolumnach 1-14. Można tu również wpisywać wydatki odnoszące się do przychodów miesiąca lub roku następnego (lat następnych).

Kolumna 17 przeznaczona jest do wpisywania uwag co do treści zapisów w kolumnach 2-16. Może być również wykorzystywana, np. do wpisywania pobranych zaliczek, obrotu opakowaniami zwrotnymi.

Po zakończeniu miesiąca należy podkreślić dokonane zapisy, a dane z kolumn 7-15 zsumować. Podsumowania kwot należy także podkreślić. Można także pod podsumowaniem danego miesiąca wpisać w poszczególnych kolumnach sumy od początku roku do miesiąca poprzedzającego dany miesiąc i w kolejnej pozycji wpisać w poszczególnych kolumnach sumę od początku roku.

Jeżeli  nie dokonuje się podsumowania zapisów kolejnych miesięcy narastająco od początku roku, to po zakończeniu roku podatkowego należy na oddzielnej stronie w księdze sporządzić zestawienie roczne, poprzez wpisanie do właściwych kolumn sumy z poszczególnych miesięcy i dodać je.

[1] Biuletyn informacyjny dla służb ekonomiczno-finansowych 20.01.2000r. Nr 3 (326) „Podatkowa księga przychodów i rozchodów”str. 14-15

Karta podatkowa jako jedna z podstawowych form opodatkowania ryczałtowego

5/5 - (1 vote)

Karta podatkowa jest jedną z podstawowych form opodatkowania ryczałtowego. Szczególne zasady i warunki płacenia zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej są określone w ustawie z dnia 20 listopada 1998r.

(Dz.U. Nr 144/98, poz. 930- rozdział 3.), natomiast stawki aktualne w 2000r.- w Obw. Min. Fin. Z 29 listopada 1999r. (M.P. Nr 37/99 , poz. 567). (1)

Zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność: (2)

  • usługową lub wytwórczo – usługową (3)
  • usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu (4)
  • usługową w zakresie obnośnego lub obwoźnego handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi – w warunkach określonych w części III tabeli, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem
  • gastronomiczną – jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu – w warunkach określonych w części IV tabeli
  • w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu – w warunkach określonych w części V tabeli
  • w zakresie usług rozrywkowych – w warunkach określonych w części VI tabeli
  • w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu – w warunkach określonych w części VII tabeli
  • w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego – w warunkach określonych w części VIII tabeli
  • w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług weterynaryjnych, w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych, w związku ze świadczonymi usługami – w warunkach określonych w części IX tabeli
  • w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi – w warunkach określonych w części X tabeli
  • w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny – w warunkach określonych w części IX tabeli

Podstawą stosowania karty podatkowej jest pozytywna decyzja urzędu skarbowego na formularzu PIT-17 o ustaleniu wysokości stawki podatkowej.

Podatnik zamierzający skorzystać z karty podatkowej, zobowiązany jest złożyć wniosek urzędowi skarbowemu na formularzu deklaracji PIT-16 w terminie do 31 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy lub przed rozpoczęciem działalności, jeżeli rozpoczyna działalność w trakcie roku podatkowego.(5)

Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Są jednak oni zobowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury, o których mowa w odrębnych przepisach, stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi, oraz przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę. (6)

W przypadku zatrudnienia pracowników istnieje obowiązek prowadzenia ksiąg ewidencji zatrudnienia, nie dotyczy to jednak podatników prowadzących parkingi. Ponadto obowiązani są prowadzić indywidualne karty przychodów pracowników, w których rejestrują narastająco ich dochody oraz dokonują naliczenia podatku dochodowego i przekazują zaliczki tego podatku do urzędu skarbowego. Jest to bardzo ważne, ponieważ ma to bezpośredni wpływ na wysokość stawki podatku.

Podatek dochodowy ustalany jest w wielkości ryczałtowej kwotowo w zależności od :

  • miejscowości, w której jest prowadzona działalność, a właściwie liczby mieszkańców tej miejscowości
  • liczby zatrudnionych pracowników
  • rodzaju wykonywanej działalności

Podatnicy płacą podatek dochodowy w formie karty podatkowej bez wezwania w terminie do dnia 7 każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień do 28 grudnia.

Kwotę podatku pomniejsza się o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, jednak składka ta nie może przekroczyć 7,5% podstawy wymiaru tej składki.

Podatnicy prowadzący działalność w formie karty podatkowej zwolnieni są    bezwarunkowo z opłacania podatku  od towarów i usług, ale nie są zwolnieni z obowiązku uiszczania tego podatku pobieranego na granicy oraz podatku akcyzowego i podatku importowego od towarów sprowadzanych z zagranicy.

Stawki karty podatkowej mogą być podwyższane i obniżane. Istnieje także możliwość częściowego zwolnienia od podatku.

Decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej wydaje urząd skarbowy odrębnie na każdy rok podatkowy. Jeżeli stwierdzi on brak warunków do zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej, wydaje decyzję odmowną. W tym przypadku podatnik jest obowiązany płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub podatek dochodowy na zasadach ogólnych.


  1. K. Haski „Podatek dochodowy od osób fizycznych ” Wyd. Sigma , Skierniewice 2000r. str. 146-147
  2. Na podstawie art. 23 ustawy z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998r. Nr 144, poz. 930 )
  3. Określoną w części I tabeli stanowiącej załącznik nr 3 do ustawy, zwanej dalej tabelą, w zakresie wymienionym w załączniku nr 4 do ustawy – przy zatrudnieniu nie przekraczającym stanu określonego w tabeli
  4. W warunkach określonych w części III tabeli
  5. Tu wpisz przypisy dla 5 i 6 K.Haski „Podatek dochodowy od osób fizycznych ” Wyd. Sigma , Skierniewice 2000r. str. 147
  6. Na podstawie art. 24 ustawy z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998r. Nr 144, poz. 930)

Rozliczenie VAT na koniec okresu i sporządzenie deklaracji VAT-7

5/5 - (2 votes)

Konto „Rozrachunki publicznoprawne z tytułu VAT” może wykazywać saldo:

  • Dt (Wn) – oznacza nadwyżkę VAT naliczonego nad należnym → pozycja 57 deklaracji VAT-7 lub
  • Ct (Ma) – oznacza nadwyżkę VAT należnego nad naliczonym → pozycja 55 deklaracji VAT-7.

WYKAZ  PODSTAWOWYCH AKTÓW  PRAWNYCH

  1. Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DZ.U.UE. L Nr 347).
  2. Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) – ostatnia nowelizacja weszła w życie 1.12.2008 roku (Dz.U. Nr 209, poz. 1320),
  3. Przepisy wykonawcze do ustawy o VAT m.in.:
    1. rozporządzenie Ministra fFnansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337),
    2. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336),
    3. c) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 211, poz. 1333).

Podstawowe cechy podatku VAT:

  1. powszechność,
  2. wielofazowość,
  3. potrącalność,
  4. neutralność.

Rola rachunkowości

5/5 - (3 votes)

Rola rachunkowości jako języka działalności gospodarczej odzwierciedlona w badaniach naukowych. Rachunkowość, jako język biznesu rachunkowość ma wiele elementów wspólnych z innymi językami. Różne działalności gospodarcze firm są przedstawiane w sprawozdaniach rachunkowości przy użyciu języka rachunkowości, tak samo jak wiadomości o wydarzeniach są przedstawiane w gazetach. Księgowi próbują sporządzić mapę zdarzeń ekonomicznych jednostki w unikalny sposób, który nazywamy językiem rachunkowości. Cała struktura rachunkowości jest wypełniona dużą ilością pojęć i może być nazwana językiem rachunkowości. (S. Tanaka)

Badania nad językiem rachunkowości wchodzą w zakres:

  • W jaki sposób oddziałują pojęcia rachunkowości na odbiorców?
  • jaki sens ekonomiczny mają pojęcia rachunkowości?
  • czy pojęcia rachunkowości niosą logiczne przesłanie?

Potrzeby jednoznacznej interpretacji pojęć stosowanych w rachunkowości i powiązanie ich w logiczną całość skutkowało powstaniem Komitetu Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Do zadań Międzynarodowych Standardów Rachunkowości należy m.in. tworzenie zasad, standardów, norm i pojęć z zakresu rachunkowości.

Celem założeń koncepcyjnych rachunkowości jest przedstawienie interpretacji podstawowych pojęć i kategorii wchodzących w skład szeroko rozumianej rachunkowości a więc bilansu oraz rachunku wyników.

Nadal brak jednolitej treści semantycznej oraz zasad syntaktyki wielu pojęć dla przykładu środki pieniężne, instrumenty kapitałowe, koszty podlegające rozliczeniu w czasie, koszty produktu, koszty okresu oraz podatkowa interpretacja wielu kategorii (przychody i koszty ich uzyskania, moment uznania przychodu za dokonany, a kosztu za poniesiony itp.).

Wątpliwa relacja pomiędzy formą i treścią zdarzeń gospodarczych z punktu widzenia ewidencji księgowej, co jest ważniejsze w rachunkowości – fakt (treść) czy dokument (forma)?”.

Zasady rachunkowości

5/5 - (2 votes)

Prawidłowo zorganizowana rachunkowość dostarcza kierownictwu podmiotu danych liczbowych niezbędnych do podejmowania decyzji, umożliwia kontrolę terminowości i prawidłowości rozliczeń finansowych (z tytułu dostaw, sprzedaży, podatków, podziału zysku itp.), kontrolę celowości zużycia środków produkcji, wykonania planowanych zadań, a także zapewnia ochronę mienia zaangażowanego w jednostce gospodarczej. Spełnia więc ona następujące podstawowe funkcje: kontrolną, informacyjną i decyzyjną.

Realizacja zadań stawianych przed rachunkowością wymaga spełnienia określonych warunków i zasad jej prowadzenia, tak aby mogła zapewnić wiarygodność, kompletność i terminowość i terminowość dostarczanych danych liczbowych.

Najważniejsze zasady rachunkowości podporządkowane koncepcji rzetelnego i jasnego obrazu to:

  • zasada memoriału – polegająca na ujęciu w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowym ogółu operacji gospodarczych dotyczących danego okresu. W szczególności w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty;
  • zasada współmierności – według której w księgach rachunkowych i wyniku finansowym należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na rzecz jednostki przychody i związane z tymi przychodami, a więc współmierne do nich koszty ich osiągnięcia;
  • zasada periodyzacji – która wymaga podziału zdarzeń gospodarczych na okresy i ujmowania wyników działalności za te okresy (rok obrotowy i wchodzące w jego skład okresy sprawozdawcze);
  • zasada istotności – według której dokonując wyboru rozwiązań dopuszczonych ustawą i dostosowując je do potrzeb jednostki należy zapewnić wyodrębnienie w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. W ramach przyjęcia zasad (polityki) rachunkowości można stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na rzetelność obrazu jednostki;
  • zasada ciągłości – polegająca na stosowaniu w kolejnych latach przyjętego sposobu postępowania (w szczególności dotyczy to sposobów wyceny składników majątku);
  • zasada ostrożnej wyceny (ostrożności) – przejawiająca się w sposobie podejścia do: sposobów wyceny składników majątkowych, zaliczenia przychodów, kosztów, strat i zysków do wyników danego okresu;
  • zasada wyższości treści nad formą – oznaczająca, że określone operacje muszą być ujęte w księgach, a następnie wykazane w sprawozdaniach finansowych zgodnie z ich treścią i rzeczywistością ekonomiczną, nawet jeśli z formalnego punktu widzenia nie powinny się tam znaleźć;
  • zasada kontynuacji działalności – według której przyjmuje się założenie, że jednostka ani nie zamierza, ani nie jest zmuszona do likwidacji lub istotnego uszczuplenia skali swojej działalności.

Jednostki zobowiązane są stosować określone ustawą zasady rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

Literatura:

  1. Bailey T.G., Wild K., Międzynarodowe standardy rachunkowości w praktyce.
  2. Fiedoruk B., Kozak M., Zasady rachunkowości w jednostkach gospodarczych.
  3. Furmanek I., Rachunkowość handlowa.
  4. Gierusz J., Ustawa o rachunkowości a MSR – analiza porównawcza
  5. Gmytrasiewicz W., Rachunkowość.
  6. Helin A., Wasilewska J., Szymański K. G., Znowelizowana ustawa o rachunkowości.
  7. Jarugowej A., Martyniuk T., Komentarz do ustawy o rachunkowości, rachunkowość, MSR.
  8. Jarugowa A., Kabalski P., Znowelizowana ustawa o rachunkowości a standardy międzynarodowe.
  9. Jarugowa A., Komitet Standardów Rachunkowości – aktualne prace i zamierzenia, „Rachunkowość”.
  10. Kawecka-Siuzdak G., Międzynarodowe Standardy Rachunkowości.
  11. Krynicki J., Trzemżalski T., Rachunkowość, wdrożenie zmian.
  12. Klimas P., Podręczna encyklopedia rachunkowości.
  13. Messner Z., Rachunkowość finansowa.
  14. Matuszewicz J., P. Matuszewicz, Rachunkowość od podstaw.
  15. Matuszewicz J., Rachunkowość przedsiębiorstw.
  16. Myddelton D., Rachunkowość i decyzje finansowe.
  17. Martyniuk T., Rachunkowość finansowa przedsiębiorstw handlowych.
  18. Nowak E., Leksykon rachunkowości.
  19. Olchowicz I., Rachunkowość podatkowa.
  20. Oldcorn R., Rachunkowość dla menedżerów.
  21. Sawicki K., Podstawy rachunkowości.
  22. Wieczorek I., Rachunkowość obrotu materiałowo-towarowego.
  23. Walińska E., Meritum rachunkowości. Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa.
  24. Ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 r., Dz. U. Nr 121.