Prace mgr

W przypadku kiedy podatnik utraci prawo do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, jest obowiązany zaprowadzić właściwe księgi, chyba, że jest zwolniony z tego obowiązku- i opłacać podatek na ogólnych zasadach. Obowiązek ten powinien nastąpić w dniu, w którym nastąpiła utrata tego prawa.[1]

Utrata prawa do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i przejście na opodatkowanie na zasady ogólne następuje w dniu uzyskania pierwszego przychodu z tytułów określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

O fakcie zmiany rodzaju opodatkowania należy powiadomić urząd skarbowy w terminach określonych przepisami.

Utrata prawa do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego może nastąpić w wyniku kilku zdarzeń, które zmieniają status podatnika lub prowadzonej działalności. Ryczałt ewidencjonowany jest jedną z form opodatkowania dochodów, która jest stosunkowo prostsza niż tradycyjna forma opodatkowania (czyli zasady ogólne), ponieważ podatek płacony jest od przychodu, a nie od dochodu, bez możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów. Niemniej jednak, aby skorzystać z tej formy, przedsiębiorca musi spełniać określone warunki. Utrata prawa do tego opodatkowania może wystąpić w kilku sytuacjach.

Przede wszystkim, ryczałt ewidencjonowany jest dostępny tylko dla osób, które prowadzą działalność gospodarczą o odpowiednim charakterze. Przedsiębiorca traci prawo do opodatkowania tą formą, jeśli zacznie świadczyć usługi lub prowadzić działalność, która nie spełnia warunków określonych w przepisach o ryczałcie. Obejmuje to między innymi przekroczenie limitu przychodów określonego przez ustawodawcę. Dla osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą limit ten wynosi obecnie 2 miliony euro rocznie (około 10 milionów złotych), co oznacza, że po jego przekroczeniu przedsiębiorca musi przejść na inną formę opodatkowania, najczęściej na zasady ogólne.

Inną sytuacją, w której dochodzi do utraty prawa do opodatkowania ryczałtem, jest zmiana rodzaju działalności gospodarczej. Jeżeli przedsiębiorca zaczyna świadczyć usługi lub wykonywać czynności, które są wyłączone z możliwości opodatkowania ryczałtem (np. działalność związana z handlem nieruchomościami, czy działalność finansowa), nie będzie mógł dalej korzystać z tej formy.

Kolejnym przypadkiem, w którym przedsiębiorca traci prawo do ryczałtu, jest przekroczenie określonych limitów zatrudnienia. Jeśli przedsiębiorca zatrudnia więcej niż pięciu pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy, nie może korzystać z ryczałtu ewidencjonowanego.

Zmiana formy opodatkowania może również wystąpić w przypadku, gdy podatnik nie złoży w terminie odpowiednich dokumentów lub zawiadomień, które wymagane są do kontynuowania opodatkowania ryczałtem, jak na przykład brak złożenia zgłoszenia wyboru formy opodatkowania do końca roku podatkowego.

W przypadku utraty prawa do opodatkowania ryczałtem, przedsiębiorca zobowiązany jest do przejścia na inną formę opodatkowania, najczęściej na zasady ogólne lub podatek liniowy. W takich przypadkach obowiązuje konieczność rozliczania się według rzeczywistych kosztów działalności, co wiąże się z obowiązkiem prowadzenia pełnej ewidencji księgowej, a także stosowaniem wyższych stawek podatkowych, zależnych od osiąganego dochodu.

Przedsiębiorca, który utracił prawo do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego, musi także pamiętać o obowiązkach związanych z rozliczaniem podatku dochodowego. W przypadku zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne, przedsiębiorca będzie zobowiązany do prowadzenia pełnej księgowości lub ewidencji przychodów, w zależności od wybranej formy opodatkowania. W przypadku wybrania podatku liniowego, przedsiębiorca będzie stosował jednolitą stawkę podatkową na poziomie 19% dla uzyskiwanego dochodu, co wiąże się z koniecznością wykazywania zarówno przychodów, jak i kosztów prowadzenia działalności.

Po utracie prawa do ryczałtu, przedsiębiorca powinien także dostosować swoje deklaracje podatkowe do nowych wymogów. W przypadku zasad ogólnych przedsiębiorca musi składać deklaracje PIT-36, a w przypadku podatku liniowego deklarację PIT-36L. Zmiana formy opodatkowania wiąże się również z koniecznością obliczania zaliczek na podatek dochodowy, które muszą być wpłacane do urzędów skarbowych w odpowiednich terminach, zwykle miesięcznie lub kwartalnie, w zależności od wybranej metody płatności.

Ponadto, przedsiębiorca może utracić prawo do ryczałtu również w wyniku zmiany statusu rezydencji podatkowej. Jeżeli przedsiębiorca przestaje być rezydentem podatkowym Polski i uzyskuje dochody w innym kraju, może utracić prawo do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego. Zatem, aby kontynuować korzystanie z tej formy opodatkowania, musi spełniać odpowiednie warunki rezydencji podatkowej.

Utrata prawa do ryczałtu wiąże się także z wymogiem przekazania informacji do urzędu skarbowego o tej zmianie. Przedsiębiorca, który traci prawo do tej formy opodatkowania, zobowiązany jest do zgłoszenia zmiany w ciągu 14 dni od momentu jej zaistnienia. Należy pamiętać, że w przypadku braku zgłoszenia zmiany formy opodatkowania może zostać nałożona kara za niedopełnienie obowiązków podatkowych.

Dodatkowo, przedsiębiorcy, którzy tracą prawo do ryczałtu, mogą zostać zobowiązani do dokonania korekty rozliczeń podatkowych za okresy, w których byli opodatkowani ryczałtem, jeśli okazałoby się, że nie spełniali warunków tej formy opodatkowania. W takim przypadku, mogą zostać nałożone dodatkowe zobowiązania podatkowe wynikające z błędnego rozliczenia poprzednich okresów.

W związku z powyższym, utrata prawa do opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym to proces, który wymaga od przedsiębiorcy zmiany podejścia do prowadzenia działalności gospodarczej, zarówno w zakresie księgowości, jak i rozliczeń podatkowych. Jest to także sygnał, że przedsiębiorca musi na nowo zaplanować strategię podatkową, uwzględniając nową formę opodatkowania, która w przypadku zasad ogólnych wiąże się z większymi obowiązkami administracyjnymi i finansowymi.

Podsumowując omówione sposoby rozliczeń z skarbem państwa z tytułu dochodów jednostek prowadzących działalność gospodarczą należy dodać, iż w przypadku niedotrzymania warunków określonych przepisami podatkowymi, a omówionymi wyżej, jednostki tracą prawo do ich stosowania. Mają wtedy prawo do wyboru innej formy opodatkowania. W przypadku zrzeczenia się dotychczasowej formy opodatkowania, jednostki kontynuujące działalność powinny złożyć stosowne oświadczenie w urzędzie skarbowym . Zrzeczenie może nastąpić na początku roku obrotowego.

[1] B. Michalczyk „Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ” Wyd. Michalczyk i Prokop s.c. Łódź 2000r. str. 18-20