Wybrane wskaźniki wystarczalności i wydajności gotówkowej w firmie Ster Projekt S.A.

5/5 - (1 vote)

praca dyplomowa z początku wieku

W latach 1998–2000 wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów długoterminowych w Ster-Projekt SA ulegał istotnym zmianom. W 1998 roku wynosił on 9,031, co oznaczało, że środki pieniężne netto z działalności operacyjnej były ponad dziewięciokrotnie wyższe niż zobowiązania długoterminowe. Świadczyło to o bardzo dobrej zdolności spółki do regulowania swoich długów długoterminowych z bieżącej działalności operacyjnej.

W 1999 i 2000 roku wskaźnik ten nie został wyliczony, ponieważ spółka całkowicie spłaciła swoje zobowiązania długoterminowe. Warto jednak zauważyć, że środki pieniężne netto z działalności operacyjnej wzrosły znacząco – z 2 917 tys. zł w 1998 roku do 27 259 tys. zł w 2000 roku. Taki wzrost wskazuje na poprawę zdolności generowania gotówki z podstawowej działalności spółki, co mogło mieć istotny wpływ na jej stabilność finansową.

Ster-Projekt SA w 1998 roku posiadał wysoką zdolność do spłaty zobowiązań długoterminowych, a w kolejnych latach całkowicie je wyeliminował, jednocześnie znacząco zwiększając poziom środków pieniężnych z działalności operacyjnej.

W tym przypadku mamy do czynienia z bardzo ciekawą sytuacją, gdyż analizowane przedsiębiorstwo nie posiada począwszy od 1999 roku zobowiązań długoterminowych.

Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży w Ster-Projekt SA w latach 1998–2000 wykazywał znaczące zmiany. W 1998 roku wynosił 0,07, co oznaczało, że na każdą złotówkę przychodu ze sprzedaży spółka generowała 7 groszy środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej. W 1999 roku wskaźnik ten spadł do 0,04, wskazując na obniżenie zdolności firmy do przekształcania przychodów w gotówkę operacyjną.

W 2000 roku nastąpiła znacząca poprawa – wskaźnik wzrósł do 0,19, co oznacza, że na każdą złotówkę przychodu spółka generowała już 19 groszy gotówki operacyjnej. Wzrost ten wynikał przede wszystkim z dynamicznego zwiększenia środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej, które w 2000 roku osiągnęły 27 259 tys. zł w porównaniu do 3 447 tys. zł w 1999 roku.

Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży w latach 1998–1999 malał, co mogło wynikać ze wzrostu kosztów operacyjnych lub dłuższego cyklu konwersji gotówki. W 2000 roku sytuacja uległa poprawie, co mogło świadczyć o efektywniejszym zarządzaniu przepływami pieniężnymi i zwiększonej rentowności operacyjnej.

Wykres 1. Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Nastąpił wzrost wskaźnika w czasie. Wartość wskaźnika w 2000 roku wskazuje, że udział gotówki operacyjnej w stosunku do obrotu sięga blisko 20%. W analizowanym okresie wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży przyjmował różne wartości. W 1998 roku jego wartość wynosiła 0,07, w 1999 – 0,04, aby w 2000 roku osiągnąć wartość 0,19. W 1999 roku zdecydowanie w stosunku do roku poprzedniego wzrosły przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (187%), natomiast środki pieniężne netto z działalności operacyjnej zwiększyły się o 118%. W roku 2000 wzrostowi przychodów towarzyszył również wzrost wielkości środków pieniężnych.

Tabela 12. Wskaźnik wydajności gotówkowej zysku (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Zysk (strata) na działalności gospodarczej 5224 9667 10007
Wskaźnik wydajności gotówkowej zysku 0.56 0.36 2.72

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 2. Wskaźnik wydajności gotówkowej zysku w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres ilustruje relację w jakiej pozostaje gotówka operacyjna do zysku generowanego przez ten obrót. Udział zysku obniżył się do 7%, natomiast środki pieniężne netto z działalności operacyjnej wzrosły na przestrzeni 3 lat niemal 9-krotnie. Świadczy to o rozwoju działalności firmy i poszerzenia liczby kontrahentów.

Tabela 13. Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Aktywa, razem 16585 53138 98253
(1998+1999) przez 2; (1999+2000) przez 2 16585 34862 75696
Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku 0.18 0.10 0.36

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 3. Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres ilustruje relację w jakiej pozostaje gotówka operacyjna do średniej wartości majątku ogółem. Z danych można odczytać, że w przeciągu trzech lat nastąpił znaczący wzrost tego udziału z 18% do 36%. Stało się tak, ponieważ środki pieniężne netto z działalności operacyjnej wzrosły blisko 9-krotnie, a majątek obrotowy zwiększył się tylko dwukrotnie.

Tabela 14. Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku obrotowego (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Majątek obrotowy 10501 41182 85642
(1998+1999) przez 2; (1999+2000) przez 2 10501 25842 63412
Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku obrotowego 0.28 0.13 0.43

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 4. Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku obrotowego w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wskaźnik wydajności gotówkowej majątku obrotowego zachowuje również tendencję wzrostową – w 2000 roku osiągnął wartość 0,43.

Tabela 15. Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów ogółem (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Zobowiązania 9425 31893 68654
Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów 46 347 2433
mianownik 9471 32240 71087
Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów ogółem 0.31 0.11 0.38

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Tabela 16. Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów ogółem w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów ogółem na przełomie trzech lat zwiększył swoją wartość. W 2000 roku wielkość gotówki operacyjnej jest wystarczająca do pokrycia 38% długów. Przy tym poziomie środków pieniężnych z działalności operacyjnej zobowiązania mogą być uregulowane w ciągu 32 miesięcy.

Tabela 17. Wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówki operacyjnej (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Nabycie składników rzeczowego majątku trwałego 2982 2343 3552
Płatności dywidend i innych wypłat na rzecz właścicieli – 105 –
mianownik 2982 2448 3552
Wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówki operacyjnej 0.98 1.41 7.67

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 5. Wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówki operacyjnej w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej wzrósł na przełomie trzech lat ponad siedmiokrotnie – co obrazuje wykres. W zaistniałej sytuacji nie ma potrzeby sięgania po dodatkowe źródła gotówki z instrumentów finansowych.

Tabela 18. Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na zakup środków trwałych (dane w tys. zł)

1998 1999 2000
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2917 3447 27259
Płatności dywidend i innych wypłat na rzecz właścicieli 105
licznik 2917 3342 27259
Nabycie składników rzeczowego majątku trwałego -2982 -2343 -3552
Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na zakup środków trwałych -0.98 -1.43 -7.67

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Wykres 6. Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na zakup środków trwałych w latach 1998-2000

 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ster-Projekt SA

Z zaprezentowanego wykresu wynika, że przy tym poziomie środków uzyskanych z działalności operacyjnej wydatki związane z utrzymaniem i zakupem środków trwałych mogą być realizowane bez uciekania do zewnętrznych źródeł finansowania.

Podatkowa księga przychodów i rozchodów

5/5 - (1 vote)

Podatkowa księga przychodów i rozchodów jest jedną z form ewidencji księgowej, którą stosują osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółki cywilne osób fizycznych oraz spółki jawne i partnerskie, jeśli ich przychody netto nie przekroczyły określonego limitu, po którym obowiązkowe staje się prowadzenie pełnej księgowości. Jest to uproszczona forma rachunkowości, która pozwala na rejestrowanie wszystkich operacji gospodarczych związanych z działalnością przedsiębiorstwa, umożliwiając jednocześnie obliczenie dochodu do opodatkowania.

Podstawową zasadą prowadzenia księgi przychodów i rozchodów jest rzetelne i przejrzyste ujmowanie wszystkich przychodów oraz kosztów ponoszonych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przychody obejmują przede wszystkim wpływy ze sprzedaży towarów i usług, natomiast koszty mogą obejmować wydatki na zakup materiałów, towarów handlowych, wynagrodzenia pracowników, opłaty za usługi obce oraz inne wydatki związane z funkcjonowaniem firmy. Ewidencja ta umożliwia przedsiębiorcom obliczenie podstawy opodatkowania, co jest kluczowe dla rozliczeń podatkowych.

Ważnym aspektem prowadzenia księgi jest jej struktura. Księga składa się z kolumn, w których zapisuje się kolejno numer porządkowy wpisu, datę zdarzenia gospodarczego, jego opis, wartość przychodów oraz poszczególne kategorie kosztów. Dzięki temu można w łatwy sposób kontrolować przepływy finansowe w firmie oraz dokonywać niezbędnych analiz dotyczących rentowności prowadzonej działalności. Obowiązujące przepisy dokładnie określają, w jaki sposób księga powinna być prowadzona oraz jakie dane muszą być w niej zawarte.

Podatkowa księga przychodów i rozchodów może być prowadzona w formie papierowej lub elektronicznej. Coraz częściej przedsiębiorcy decydują się na programy księgowe, które automatyzują proces ewidencji i minimalizują ryzyko błędów rachunkowych. Ważnym elementem jest również bieżąca kontrola zapisów i ich zgodność z dokumentami źródłowymi, takimi jak faktury, rachunki czy umowy. W przypadku błędów w ewidencji możliwe jest ich skorygowanie poprzez odpowiednie adnotacje, jednak konieczne jest zachowanie przejrzystości i prawidłowej dokumentacji wszystkich zmian.

Prowadzenie księgi wymaga również znajomości zasad dotyczących kosztów uzyskania przychodu. Nie wszystkie wydatki poniesione przez przedsiębiorcę mogą zostać zaliczone do kosztów działalności. Muszą one mieć bezpośredni związek z prowadzoną firmą i być uzasadnione ekonomicznie. Niektóre wydatki, takie jak kary umowne, mandaty czy wydatki o charakterze osobistym, nie mogą zostać uwzględnione w kosztach podatkowych. Z tego względu przedsiębiorcy często korzystają z pomocy biur rachunkowych lub doradców podatkowych, aby upewnić się, że prawidłowo prowadzą księgę i optymalizują swoje rozliczenia podatkowe.

Rozliczanie podatków na podstawie księgi przychodów i rozchodów odbywa się zgodnie z wybraną formą opodatkowania. Przedsiębiorcy mogą zdecydować się na podatek liniowy lub opodatkowanie według skali podatkowej. Wybór odpowiedniej metody wpływa na wysokość obciążeń podatkowych i sposób rozliczeń. Warto zauważyć, że przedsiębiorcy prowadzący księgę przychodów i rozchodów są również zobowiązani do prowadzenia innych ewidencji, takich jak ewidencja środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych czy ewidencja wyposażenia. Dodatkowo osoby zatrudniające pracowników muszą prowadzić dokumentację związaną z wynagrodzeniami oraz składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Kontrola podatkowa oraz obowiązki wobec urzędów skarbowych stanowią istotny element prowadzenia księgi przychodów i rozchodów. Urząd skarbowy ma prawo przeprowadzać kontrole, podczas których sprawdzana jest rzetelność zapisów oraz zgodność z przepisami prawa. Dlatego przedsiębiorcy powinni przechowywać dokumenty księgowe przez wymagany okres, który zazwyczaj wynosi pięć lat. W razie nieprawidłowości mogą zostać nałożone sankcje, takie jak kary finansowe lub obowiązek dokonania korekt podatkowych.

Księga przychodów i rozchodów pełni ważną funkcję w działalności gospodarczej, umożliwiając nie tylko spełnienie wymogów podatkowych, ale także skuteczne zarządzanie finansami firmy. Odpowiednie prowadzenie księgi pozwala na monitorowanie dochodowości przedsiębiorstwa, kontrolę kosztów oraz podejmowanie racjonalnych decyzji biznesowych. Dzięki niej przedsiębiorcy mogą ocenić, które obszary działalności przynoszą największe zyski, a które wymagają optymalizacji. Współczesne technologie ułatwiają prowadzenie ewidencji, a coraz większa liczba firm decyduje się na outsourcing usług księgowych, aby zapewnić sobie profesjonalne wsparcie i uniknąć błędów, które mogłyby skutkować negatywnymi konsekwencjami podatkowymi.

Podatkowa księga przychodów i rozchodów stanowi dowód tego co zostało w niej stwierdzone. Przesłanką przyznania księdze szczególnej mocy dowodowej jest prowadzenie jej w sposób rzetelny i zgodnie z wymogami ustalonymi w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 1995r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów ciąży na[1]:

  • osobach fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą
  • spółkach cywilnych osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą
  • osobach fizycznych prowadzących działalność w zakresie wolnych zawodów
  • spółkach cywilnych osób fizycznych prowadzących działalność w zakresie wolnych zawodów
  • osobach wykonujących działalność na podstawie umów agencyjnych i umów na warunkach zlecenia, zawartych na podstawie odrębnych przepisów
  • osobach prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg

Obowiązek prowadzenia ksiąg przychodów i rozchodów ograniczony został od 1 stycznia 1998r. do osób fizycznych i spółek cywilnych prowadzących działalność gospodarczą, o ile z ubiegłoroczny obrót (bez ewentualnego VAT-u) wyniósł ponad 400.000 ECU. Granica ta została zwiększona do 800.000 ECU.

Z obowiązku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów wyłączone są osoby, które:[2]

  • prowadzą księgi rachunkowe (handlowe)
  • opłacają podatek w formach zryczałtowanych
  • wykonują przewóz osób i towarów taborem konnym
  • wykonują wolny zawód adwokata wyłącznie w zespole adwokackim
  • po likwidacji działalności dokonują sprzedaży środków trwałych

Podatnicy opodatkowani w formie księgi przychodów i rozchodów, rozpoczynający działalność w ciągu roku, muszą złożyć we właściwym urzędzie skarbowym zawiadomienie o jej prowadzeniu w terminie siedmiu dni od dnia założenia księgi.

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w roku ubiegłym mają obowiązek powiadomić urząd skarbowy o prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów najpóźniej do dnia 20 stycznia roku podatkowego, w którym będą opłacać podatek dochodowy na zasadach ogólnych.

Wzór zawiadomienia w sprawie założenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów[3]:

Marcin XXX Ostrówek, dnia 02.01.2009r.

Ostrówek XXX

98-311 Ostrówek

832-173-XX-XX

Urząd Skarbowy

98-300 Wieluń

Krakowskie Przedmieście 32

Zawiadomienie o prowadzeniu Podatkowej księgi przychodów i rozchodów

Zawiadamiam, że z dniem 01.01.1999 r. została zaprowadzona podatkowa księga przychodów i rozchodów. Podatkowa księga przychodów wraz z towarzyszącą jej dokumentacją będzie przechowywana w Biurze Rachunkowym „Marad” S.C. 98-311 Ostrówek 171.

Ostrówek 01.01.2009 r. Marcin XXX

Podatkowa księga przychodów i rozchodów odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu małych i średnich przedsiębiorstw, zapewniając prostą, lecz skuteczną metodę monitorowania finansów. Jednym z jej istotnych aspektów jest możliwość bieżącego śledzenia kondycji finansowej firmy. Systematyczne zapisywanie operacji gospodarczych pozwala na analizę struktury kosztów oraz identyfikację działań, które generują największe przychody. Przedsiębiorcy mogą na tej podstawie podejmować świadome decyzje dotyczące inwestycji, ograniczania zbędnych wydatków czy zmiany strategii biznesowej. Jest to szczególnie ważne w sytuacjach kryzysowych, gdy konieczne jest szybkie reagowanie na zmieniające się warunki rynkowe.

Ważnym zagadnieniem związanym z prowadzeniem księgi przychodów i rozchodów jest ewidencja sprzedaży. Przedsiębiorcy są zobowiązani do rejestrowania wszystkich transakcji sprzedaży, zarówno tych udokumentowanych fakturami, jak i tych, dla których nie wystawia się odrębnych dokumentów księgowych. Szczególną rolę odgrywa tutaj obowiązek stosowania kas fiskalnych, który dotyczy wielu branż i rodzajów działalności. Zapisy w księdze powinny odzwierciedlać rzeczywiste przychody, a wszelkie błędy lub celowe zaniżanie wartości sprzedaży mogą prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych. Przedsiębiorcy, którzy prowadzą sprzedaż detaliczną, często muszą również prowadzić dodatkowe ewidencje, takie jak raporty dobowe czy miesięczne zestawienia sprzedaży z kasy fiskalnej.

Kolejnym istotnym aspektem jest ewidencja kosztów uzyskania przychodu. Przepisy podatkowe określają, które wydatki mogą być zaliczone do kosztów działalności, a które nie podlegają odliczeniu. Do kosztów kwalifikowanych należą między innymi zakup towarów handlowych i materiałów, wydatki na wynajem lokalu, opłaty za energię elektryczną, usługi telekomunikacyjne, transport oraz wydatki na reklamę i marketing. Niektóre kategorie wydatków wymagają jednak szczególnej uwagi, gdyż ich zaliczenie do kosztów podatkowych zależy od spełnienia określonych warunków. Przykładem mogą być wydatki na samochody firmowe, których odliczenie może być ograniczone w zależności od sposobu ich użytkowania. Przedsiębiorcy muszą także uważać na wydatki o charakterze reprezentacyjnym, takie jak koszty przyjęć dla klientów, które w wielu przypadkach nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu.

Jednym z największych wyzwań w prowadzeniu księgi przychodów i rozchodów jest właściwa dokumentacja wszystkich operacji gospodarczych. Każdy wpis w księdze musi mieć swoje uzasadnienie w postaci odpowiedniego dokumentu, takiego jak faktura, rachunek, umowa czy dowód zapłaty. W przypadku transakcji gotówkowych niezbędne jest sporządzanie odpowiednich dowodów wewnętrznych. Brak odpowiedniej dokumentacji może prowadzić do zakwestionowania kosztów przez organy skarbowe i w konsekwencji do konieczności zapłaty wyższego podatku. Ponadto niektóre wydatki, zwłaszcza te o większej wartości, wymagają dodatkowej ewidencji, na przykład w księdze środków trwałych lub ewidencji wyposażenia.

Rozliczenia podatkowe na podstawie księgi przychodów i rozchodów obejmują różne zobowiązania wobec urzędu skarbowego, takie jak zaliczki na podatek dochodowy, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne czy podatek od towarów i usług. Przedsiębiorcy muszą regularnie obliczać należny podatek oraz składać odpowiednie deklaracje podatkowe. W przypadku podatku dochodowego zaliczki mogą być wpłacane miesięcznie lub kwartalnie, w zależności od wybranej metody. Podatek VAT wymaga prowadzenia osobnej ewidencji oraz składania deklaracji miesięcznych lub kwartalnych. Przedsiębiorcy muszą także pamiętać o terminowym regulowaniu należności wobec ZUS, gdyż zaległości w składkach mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym naliczania odsetek i egzekucji należności przez organy skarbowe.

Coraz więcej firm decyduje się na korzystanie z nowoczesnych narzędzi księgowych, które automatyzują proces prowadzenia księgi przychodów i rozchodów. Programy księgowe umożliwiają szybkie wprowadzanie danych, generowanie raportów oraz kontrolowanie terminów rozliczeń podatkowych. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą ograniczyć ryzyko błędów oraz zaoszczędzić czas poświęcany na księgowość. Wiele biur rachunkowych oferuje również usługi prowadzenia księgi w imieniu przedsiębiorcy, co pozwala na profesjonalne zarządzanie finansami i zapewnia zgodność z przepisami podatkowymi.

Podatkowa księga przychodów i rozchodów, mimo że jest uproszczoną formą księgowości, wymaga systematyczności i znajomości przepisów podatkowych. Prawidłowe prowadzenie ewidencji umożliwia nie tylko rzetelne rozliczenia z urzędem skarbowym, ale także lepszą kontrolę nad sytuacją finansową firmy. Dzięki księdze przedsiębiorcy mogą planować rozwój działalności, analizować opłacalność poszczególnych działań oraz unikać problemów związanych z nieprawidłowościami podatkowymi. W dobie cyfryzacji i automatyzacji wiele procesów księgowych ulega uproszczeniu, jednak wciąż kluczowe jest zachowanie dokładności i dbałość o zgodność z obowiązującymi regulacjami. Pomimo wielu obowiązków związanych z prowadzeniem księgi, jej właściwe prowadzenie przynosi przedsiębiorcom korzyści w postaci lepszej organizacji finansów i minimalizacji ryzyka podatkowego.

[1] B.Michalczyk „Podatkowa księga przychodów i rozchodów” Wyd. Michalczyk iProkop, Łódź 2000r. str. 7

[2] B. Michalczyk „Podatkowa księga przychodów i rozchodów” Wyd. Michalczyk i Prokop, Łódź 2000r. str. 11

[3] B. Michalczyk „ podatkowa księga przychodów i rozchodów” Wyd. Michalczyk i Prokop, Łódź 1998r. str. 14

Wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

5/5 - (1 vote)

Podatnicy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mają obowiązek prowadzenia wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Środkami trwałymi oraz wartościami niematerialnymi i prawnymi są składniki majątkowe, o których mowa w przepisach w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.[1]

Wykaz ten powinien zawierać co najmniej następujące dane :

  • liczbę porządkową
  • datę nabycia
  • datę przyjęcia do używania
  • określenie dokumentu stwierdzającego nabycie
  • określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej
  • symbol klasyfikacji rodzajowej środków trwałych
  • wartość początkową stawkę amortyzacyjną
  • zaktualizowaną wartość początkową
  • datę likwidacji oraz jej przyczynę albo datę zbycia

Zapisów dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych należy dokonać w wykazie najpóźniej w miesiącu przyjęcia do używania tych składników majątku.

Książka zamówień

Obowiązek prowadzenia książki zamówień dotyczy osób fizycznych wykonujących osobiście albo z udziałem członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, działalność gospodarczą w zakresie wytwórczości ludowej i artystycznej.

Zapisów dokonuje się każdorazowo przy złożeniu przez podatnika faktury lub rachunku oraz przy każdej wpłacie należności.

Książka zamówień powinna zawierać co najmniej następujące dane :

  • numer kolejny wpisu
  • nazwę i adres płatnika
  • datę wystawienia faktury lub rachunku
  • kwotę należną za wykonanie świadczenia
  • rodzaj świadczenia
  • stawkę i kwotę ryczałtu
  • kwotę pobranej przez płatnika składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne
  • kwotę należnego ryczałtu po odliczeniu składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne
  • kwotę wypłaty netto
  • rodzaj, numer i datę dowodu wpłaty
  • podpis osoby upoważnionej przez płatnika

Istnieje obowiązek zbroszurowania oraz ponumerowania kolejnych stron książki zamówień.

Spis z natury

Podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, obowiązani są sporządzić spis z natury towarów handlowych, materiałów podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków na dzień zaprowadzenia ewidencji przychodów oraz na koniec każdego roku podatkowego i wpisać go do ewidencji przychodów.

Remanent sporządza się również w przypadku zmiany wspólnika i likwidacji działalności.

Spis z natury powinien zawierać co najmniej następujące dane[2]:

  • imię i nazwisko właściciela zakładu lub nazwę firmy
  • datę sporządzenia spisu
  • numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury
  • szczegółowe określenie towaru
  • jednostkę miary, ilość stwierdzoną w czasie spisu
  • cenę w złotych i groszach za jednostkę miary
  • wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową
  • łączną wartość spisu z natury
  • klauzulę „ Spis zakończono na pozycji….’’
  • podpisy osób sporządzających spis
  • podpis właściciela zakładu lub wspólników

Spis z natury należy nanieść do ewidencji w dniu sporządzenia według poszczególnych rodzajów jego składników. Wpisu można dokonać jedną pozycją, jeżeli na podstawie spisu sporządzono odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników i dołączono je do jego ewidencji.

Spis powinien być wyceniony w ciągu 14 dni od dnia sporządzenia.

Zasady poboru podatku

Podatnik obowiązany jest za każdy miesiąc obliczać zryczałtowany podatek dochodowy i wpłacać go w terminie do dnia 20 następującego miesiąca na rachunek właściwego urzędu skarbowego, a za miesiąc grudzień do 31 stycznia po upływie roku podatkowego.

Ponadto należy składać[3]:

  • informacje o wysokości uzyskanego przychodu i wysokości dokonanych odliczeń za pierwsze półrocze roku podatkowego – w terminie do dnia 31 lipca każdego roku
  • zeznania o wysokości uzyskanego przychodu, wysokość dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku

W razie niezłożenia zeznania o wysokości osiągniętego przychodu, dokonywanych odliczeniach i kwocie należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, urząd skarbowy wyda decyzję określającą wysokość zobowiązania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Podatnicy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mogą korzystać z częściowego zwolnienia od tego podatku z tytułu szkolenia uczniów lub z tytułu zatrudniania pracowników w celu nauki zawodu, na zasadach i trybie określonych w odrębnych przepisach, z tym że kwotę ulgi odlicza się od zryczałtowanego podatku dochodowego.

Kwota podatku przekazywanego do urzędu skarbowego pomniejszana jest o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne.

[1] Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 stycznia 1997 roku w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ( Dz. U. Nr 6, poz. 35 ze zmianami)

[2] B. Michalczyk „ Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ” Wyd. Michalczyk i Prokop s.c. Łódź 2000r. str. 51-53

[3] B. Michalczyk „ Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ” Wyd. Michalczyk i Prokop s.c. Łódź 2000 r. str. 68

Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

5/5 - (1 vote)

Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych to obowiązek każdego przedsiębiorcy, który nabył takie aktywa w swojej działalności gospodarczej. Celem prowadzenia tej ewidencji jest kontrolowanie i rozliczanie kosztów związanych z użytkowaniem tych aktywów oraz zapewnienie zgodności z przepisami prawa podatkowego. Zarówno środki trwałe, jak i wartości niematerialne i prawne, mają swoją specyficzną klasyfikację i sposób amortyzacji, który jest kluczowy dla obliczania dochodu i podatku dochodowego.

Środki trwałe to składniki majątkowe przedsiębiorstwa, które są wykorzystywane przez dłuższy okres, czyli minimum 12 miesięcy. Do tej kategorii należą np. budynki, maszyny, pojazdy, urządzenia biurowe. W ewidencji środków trwałych przedsiębiorca musi ujmować wszystkie środki, które mają określoną wartość początkową (wynoszącą co najmniej 10 000 zł) i podlegają amortyzacji. Każdy środek trwały jest wpisywany do ewidencji na podstawie dokumentu zakupu lub faktury, a następnie podlega amortyzacji, której wysokość ustalana jest na podstawie stawek określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych lub osób fizycznych.

Z kolei wartości niematerialne i prawne to aktywa, które nie mają formy materialnej, ale mają wartość gospodarczą. Przykładami takich wartości są patenty, licencje, znaki towarowe, a także koszty rozpoczęcia działalności, które można traktować jako aktywa w ewidencji. Wartości niematerialne i prawne, podobnie jak środki trwałe, podlegają amortyzacji, ale zgodnie z innymi zasadami. Czas amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych jest uzależniony od ich rodzaju, ale najczęściej wynosi od 2 do 5 lat.

Prowadzenie ewidencji tych aktywów ma na celu nie tylko zgodność z przepisami prawa, ale także umożliwia przedsiębiorcy odpowiednie rozliczenie kosztów amortyzacji w celu optymalizacji podatkowej. Przedsiębiorca może dokonywać odpisów amortyzacyjnych, które są zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, co wpływa na obniżenie podstawy opodatkowania.

Ewidencja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych powinna zawierać szczegółowe dane o każdym z tych składników, takie jak: numer ewidencyjny, data nabycia, wartość początkowa, stawka amortyzacyjna, okres użytkowania, suma odpisów amortyzacyjnych, a także wartość pozostała po dokonanych odpisach. Tego typu ewidencja może być prowadzona zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej, przy czym w praktyce coraz częściej korzysta się z rozwiązań komputerowych, które umożliwiają łatwiejsze zarządzanie i kontrolowanie tych danych.

Przedsiębiorcy, którzy dokonują odpisów amortyzacyjnych, muszą także pamiętać o sprawozdawczości. Zgodnie z przepisami, przedsiębiorca zobowiązany jest do przedstawienia ewidencji w zeznaniach podatkowych oraz innych dokumentach związanych z obiegiem finansowym firmy. Oprócz tego, przedsiębiorcy muszą pamiętać, że w przypadku likwidacji, sprzedaży lub przekazania środka trwałego, powinni dokonać odpowiednich korekt w ewidencji, uwzględniając wszelkie zmiany w wartości początkowej, odpisach amortyzacyjnych i innych związanych z tym procesach.

Ewidencję środków trwałych obowiązani są prowadzić wszyscy podatnicy wykorzystujący do prowadzenia działalności środki trwałe .

Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych pozwala ustalić ich stan , stopień zużycia oraz wielkość odpisu amortyzacyjnego. Ewidencja ta powinna zawierać[1]:

  • liczbę porządkową
  • datę nabycia
  • datę przyjęcia środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do użytkowania
  • określenie dokumentu stwierdzającego nabycie
  • określenie środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej
  • symbol klasyfikacji rodzajowej środków trwałych
  • wartość początkową środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej
  • zaktualizowaną wartość początkową
  • stawkę amortyzacyjną
  • kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok
  • kwotę odpisów amortyzacyjnych narastająco za okres ich dokonywania , w tym także , gdy składnik majątku był kiedykolwiek wprowadzony do ewidencji , a następnie z niej wykreślony i znowu wprowadzony
  • datę likwidacji środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej oraz jej przyczynę

Ewidencje środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych mogą być prowadzone zarówno odrębnie, jak i łącznie.[2]

Zapisy w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych muszą być dokonane najpóźniej w dniu przekazania składnika do używania . Jest to istotne , ponieważ od następnego miesiąca po oddaniu do używania rozpoczyna się amortyzowanie. Prawidłowe ujęcie w ewidencji jest warunkiem uznania odpisów amortyzacyjnych za koszty uzyskania przychodów i wpisania ich do podatkowej księgi przychodów i rozchodów .

W ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie wykazuje się wydzierżawianych , wynajmowanych lub używanych przez właściciela do prowadzenia działalności : budynków mieszkalnych , lokali mieszkalnych i własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego . Ich wartość ustala się corocznie , mnożąc powierzchnię użytkową przez kwotę obowiązującą w danym roku.[3]

Firma „Marad” posiada środki trwałe niezbędne do prowadzenia działalności , więc jest zobligowana do prowadzenia ewidencji środków trwałych. Ewidencja ta spełnia ustawowe wymogi formalne, ukazuje wartość środków trwałych firmy oraz ich stan. Środki  trwałe należące do firmy zostały nabyte w drodze kupna.

Sposób ewidencji środków trwałych firmy „Marad” ukazuje podany na str. 116 aneksu  wykaz.

[1] T. Kiziukiewicz K.Sawicki, „Rachunkowość małych firm „ , Wyd.PWE  , Warszawa 1998r. s.75

[2] T. J.Kulicki, „Zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Przepisy, przykłady,komentarz”, Wyd. SeZaM s.c. , Warszawa 1999r. s. 59

[3] T. Kiziukiewicz K.Sawicki, „Rachunkowość małych firm”, Wyd. PWE , Warszawa 1998r s. 75-78

Utrata prawa do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego

5/5 - (1 vote)

W przypadku kiedy podatnik utraci prawo do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, jest obowiązany zaprowadzić właściwe księgi, chyba, że jest zwolniony z tego obowiązku- i opłacać podatek na ogólnych zasadach. Obowiązek ten powinien nastąpić w dniu, w którym nastąpiła utrata tego prawa.[1]

Utrata prawa do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i przejście na opodatkowanie na zasady ogólne następuje w dniu uzyskania pierwszego przychodu z tytułów określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

O fakcie zmiany rodzaju opodatkowania należy powiadomić urząd skarbowy w terminach określonych przepisami.

Utrata prawa do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego może nastąpić w wyniku kilku zdarzeń, które zmieniają status podatnika lub prowadzonej działalności. Ryczałt ewidencjonowany jest jedną z form opodatkowania dochodów, która jest stosunkowo prostsza niż tradycyjna forma opodatkowania (czyli zasady ogólne), ponieważ podatek płacony jest od przychodu, a nie od dochodu, bez możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów. Niemniej jednak, aby skorzystać z tej formy, przedsiębiorca musi spełniać określone warunki. Utrata prawa do tego opodatkowania może wystąpić w kilku sytuacjach.

Przede wszystkim, ryczałt ewidencjonowany jest dostępny tylko dla osób, które prowadzą działalność gospodarczą o odpowiednim charakterze. Przedsiębiorca traci prawo do opodatkowania tą formą, jeśli zacznie świadczyć usługi lub prowadzić działalność, która nie spełnia warunków określonych w przepisach o ryczałcie. Obejmuje to między innymi przekroczenie limitu przychodów określonego przez ustawodawcę. Dla osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą limit ten wynosi obecnie 2 miliony euro rocznie (około 10 milionów złotych), co oznacza, że po jego przekroczeniu przedsiębiorca musi przejść na inną formę opodatkowania, najczęściej na zasady ogólne.

Inną sytuacją, w której dochodzi do utraty prawa do opodatkowania ryczałtem, jest zmiana rodzaju działalności gospodarczej. Jeżeli przedsiębiorca zaczyna świadczyć usługi lub wykonywać czynności, które są wyłączone z możliwości opodatkowania ryczałtem (np. działalność związana z handlem nieruchomościami, czy działalność finansowa), nie będzie mógł dalej korzystać z tej formy.

Kolejnym przypadkiem, w którym przedsiębiorca traci prawo do ryczałtu, jest przekroczenie określonych limitów zatrudnienia. Jeśli przedsiębiorca zatrudnia więcej niż pięciu pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy, nie może korzystać z ryczałtu ewidencjonowanego.

Zmiana formy opodatkowania może również wystąpić w przypadku, gdy podatnik nie złoży w terminie odpowiednich dokumentów lub zawiadomień, które wymagane są do kontynuowania opodatkowania ryczałtem, jak na przykład brak złożenia zgłoszenia wyboru formy opodatkowania do końca roku podatkowego.

W przypadku utraty prawa do opodatkowania ryczałtem, przedsiębiorca zobowiązany jest do przejścia na inną formę opodatkowania, najczęściej na zasady ogólne lub podatek liniowy. W takich przypadkach obowiązuje konieczność rozliczania się według rzeczywistych kosztów działalności, co wiąże się z obowiązkiem prowadzenia pełnej ewidencji księgowej, a także stosowaniem wyższych stawek podatkowych, zależnych od osiąganego dochodu.

Przedsiębiorca, który utracił prawo do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego, musi także pamiętać o obowiązkach związanych z rozliczaniem podatku dochodowego. W przypadku zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne, przedsiębiorca będzie zobowiązany do prowadzenia pełnej księgowości lub ewidencji przychodów, w zależności od wybranej formy opodatkowania. W przypadku wybrania podatku liniowego, przedsiębiorca będzie stosował jednolitą stawkę podatkową na poziomie 19% dla uzyskiwanego dochodu, co wiąże się z koniecznością wykazywania zarówno przychodów, jak i kosztów prowadzenia działalności.

Po utracie prawa do ryczałtu, przedsiębiorca powinien także dostosować swoje deklaracje podatkowe do nowych wymogów. W przypadku zasad ogólnych przedsiębiorca musi składać deklaracje PIT-36, a w przypadku podatku liniowego deklarację PIT-36L. Zmiana formy opodatkowania wiąże się również z koniecznością obliczania zaliczek na podatek dochodowy, które muszą być wpłacane do urzędów skarbowych w odpowiednich terminach, zwykle miesięcznie lub kwartalnie, w zależności od wybranej metody płatności.

Ponadto, przedsiębiorca może utracić prawo do ryczałtu również w wyniku zmiany statusu rezydencji podatkowej. Jeżeli przedsiębiorca przestaje być rezydentem podatkowym Polski i uzyskuje dochody w innym kraju, może utracić prawo do opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego. Zatem, aby kontynuować korzystanie z tej formy opodatkowania, musi spełniać odpowiednie warunki rezydencji podatkowej.

Utrata prawa do ryczałtu wiąże się także z wymogiem przekazania informacji do urzędu skarbowego o tej zmianie. Przedsiębiorca, który traci prawo do tej formy opodatkowania, zobowiązany jest do zgłoszenia zmiany w ciągu 14 dni od momentu jej zaistnienia. Należy pamiętać, że w przypadku braku zgłoszenia zmiany formy opodatkowania może zostać nałożona kara za niedopełnienie obowiązków podatkowych.

Dodatkowo, przedsiębiorcy, którzy tracą prawo do ryczałtu, mogą zostać zobowiązani do dokonania korekty rozliczeń podatkowych za okresy, w których byli opodatkowani ryczałtem, jeśli okazałoby się, że nie spełniali warunków tej formy opodatkowania. W takim przypadku, mogą zostać nałożone dodatkowe zobowiązania podatkowe wynikające z błędnego rozliczenia poprzednich okresów.

W związku z powyższym, utrata prawa do opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym to proces, który wymaga od przedsiębiorcy zmiany podejścia do prowadzenia działalności gospodarczej, zarówno w zakresie księgowości, jak i rozliczeń podatkowych. Jest to także sygnał, że przedsiębiorca musi na nowo zaplanować strategię podatkową, uwzględniając nową formę opodatkowania, która w przypadku zasad ogólnych wiąże się z większymi obowiązkami administracyjnymi i finansowymi.

Podsumowując omówione sposoby rozliczeń z skarbem państwa z tytułu dochodów jednostek prowadzących działalność gospodarczą należy dodać, iż w przypadku niedotrzymania warunków określonych przepisami podatkowymi, a omówionymi wyżej, jednostki tracą prawo do ich stosowania. Mają wtedy prawo do wyboru innej formy opodatkowania. W przypadku zrzeczenia się dotychczasowej formy opodatkowania, jednostki kontynuujące działalność powinny złożyć stosowne oświadczenie w urzędzie skarbowym . Zrzeczenie może nastąpić na początku roku obrotowego.

[1] B. Michalczyk „Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ” Wyd. Michalczyk i Prokop s.c. Łódź 2000r. str. 18-20