Budowa podatkowej księgi przychodów i rozchodów

5/5 - (1 vote)

Podatkowa księga przychodów i rozchodów jest formą materialną ewidencji rachunkowej zaprowadzonej do celów podatkowych. Wzór księgi jest ściśle ustalony rozporządzeniem, zawiera stronę tytułową oraz wzór tabelaryczny kart ewidencyjnych księgi.

Objaśnienia do poszczególnych rubryk księgi przychodów i rozchodów[1]:

Kolumna 1 jest przeznaczona do wpisania kolejnego numeru zapisów do księgi. Tym samym numerem należy oznaczyć dowód stanowiący podstawę dokonania zapisu.

W kolumnie 2 należy wpisywać dzień miesiąca wynikający z dokumentu stanowiącego podstawę dokonywania wpisu (datę poniesienia wydatku, otrzymania towaru lub uzyskania przychodu albo datę zestawienia sprzedaży)

W kolumnie 3 należy wpisywać numer faktury lub innego dowodu. Jeżeli zapisów dokonuje się na podstawie dziennego zestawienia sprzedaży, należy wpisywać numer zestawienia faktur.

Kolumny 4 i 5 są przeznaczone do wpisywania imion i nazwisk (nazw firm) oraz adresów kontrahentów (dostawców lub odbiorców), z którymi zawarte zostały transakcje dotyczące zakupu surowców, materiałów, towarów itp. lub sprzedaży wyrobów gotowych (towarów), gdy transakcje te udokumentowane są fakturami i paragonami. Kolumn tych nie wypełnia się w wypadku zapisów dotyczących przychodu ze sprzedaży na podstawie dziennych zestawień sprzedaży oraz dowodów wewnętrznych.

W kolumnie 6 należy wpisać rodzaje przychodów lub wydatków. Określenie to powinno zwięźle oddawać istotę dokonywanego zdarzenia gospodarczego, np. zakup blachy, zapłata za poniklowanie obręczy, wypłata wynagrodzeń za okres itp.

Kolumna 7 jest przeznaczona do wpisywania przychodów ze sprzedaży wyrobów (towarów handlowych) i ze sprzedaży usług. Podatnicy prowadzący działalność kantorową w kolumnie tej wpisują miesięczną kwotę przychodu (sprzedaży wartości dewizowych) wynikającą z ewidencji kupna i sprzedaży wartości dewizowych. W przypadku prowadzenia działalności polegającej na udzielaniu pożyczek pod zastaw (w lombardach) do kolumny 7 wpisuje się na koniec miesiąca kwotę prowizji stanowiącą wartość spłaconych w danym miesiącu odsetek lub różnicę między kwotą uzyskaną ze sprzedaży zastawionych rzeczy a kwotą udzielonych pożyczek.

Kolumna 8 przeznaczona jest do wpisywania pozostałych przychodów.

Kolumna 9 jest przeznaczona do wpisywania łącznej kwoty przychodów zaewidencjonowanych w kolumnie 7 i 8.

W kolumnie 10 należy wpisywać zakup materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu. Podatnicy prowadzący działalność kantorową w kolumnie tej wpisują miesięczną kwotę zakupionych wartości dewizowych, wynikającą z ewidencji kupna i sprzedaży wartości dewizowych.

Kolumna 11 jest przeznaczona do wpisywania kosztów ubocznych związanych z zakupem. ( np. kosztów dotyczących transportu)

W kolumnie 12 należy wpisywać koszty reprezentacji i reklamy prowadzonej w inny sposób niż w środkach masowego przekazu lub prowadzonej publicznie w inny sposób. Wykazuje się tu tylko koszty reprezentacji i reklamy, które określone zostały do wysokości 0,25% przychodu.

Kolumna 13 jest przeznaczona do wpisywania wynagrodzeń brutto wypłacanych pracownikom. Wpisów dokonuje się na podstawie list płac lub innych dowodów. Ewidencjonuje się tu również wynagrodzenia wypłacane osobom z tytułu umów zlecenia i umów o dzieło.

Kolumna 14 jest przeznaczona do wpisywania pozostałych kosztów 9 oprócz wymienionych w kolumnach 10-13), z wyjątkiem kosztów, których zgodnie z art. 23 ustawy o podatku dochodowym nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów. Wpisuje się tu w szczególności takie wydatki jak opłatę za energię elektryczną, gaz, wodę, czynsz za lokal itp.

Kolumna 15 jest przeznaczona do wpisywania łącznej kwoty wydatków wykazanych w kolumnach 12-14.

Kolumna 16 jest wolna. Można w niej wpisywać inne zaszłości gospodarcze poza wymienionymi w kolumnach 1-14. Można tu również wpisywać wydatki odnoszące się do przychodów miesiąca lub roku następnego (lat następnych).

Kolumna 17 przeznaczona jest do wpisywania uwag co do treści zapisów w kolumnach 2-16. Może być również wykorzystywana, np. do wpisywania pobranych zaliczek, obrotu opakowaniami zwrotnymi.

Po zakończeniu miesiąca należy podkreślić dokonane zapisy, a dane z kolumn 7-15 zsumować. Podsumowania kwot należy także podkreślić. Można także pod podsumowaniem danego miesiąca wpisać w poszczególnych kolumnach sumy od początku roku do miesiąca poprzedzającego dany miesiąc i w kolejnej pozycji wpisać w poszczególnych kolumnach sumę od początku roku.

Jeżeli  nie dokonuje się podsumowania zapisów kolejnych miesięcy narastająco od początku roku, to po zakończeniu roku podatkowego należy na oddzielnej stronie w księdze sporządzić zestawienie roczne, poprzez wpisanie do właściwych kolumn sumy z poszczególnych miesięcy i dodać je.

[1] Biuletyn informacyjny dla służb ekonomiczno-finansowych 20.01.2000r. Nr 3 (326) „Podatkowa księga przychodów i rozchodów”str. 14-15

Karta podatkowa jako jedna z podstawowych form opodatkowania ryczałtowego

5/5 - (1 vote)

Karta podatkowa jest jedną z podstawowych form opodatkowania ryczałtowego. Szczególne zasady i warunki płacenia zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej są określone w ustawie z dnia 20 listopada 1998r.

(Dz.U. Nr 144/98, poz. 930- rozdział 3.), natomiast stawki aktualne w 2000r.- w Obw. Min. Fin. Z 29 listopada 1999r. (M.P. Nr 37/99 , poz. 567). (1)

Zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność: (2)

  • usługową lub wytwórczo – usługową (3)
  • usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu (4)
  • usługową w zakresie obnośnego lub obwoźnego handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi – w warunkach określonych w części III tabeli, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem
  • gastronomiczną – jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu – w warunkach określonych w części IV tabeli
  • w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu – w warunkach określonych w części V tabeli
  • w zakresie usług rozrywkowych – w warunkach określonych w części VI tabeli
  • w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu – w warunkach określonych w części VII tabeli
  • w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego – w warunkach określonych w części VIII tabeli
  • w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług weterynaryjnych, w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych, w związku ze świadczonymi usługami – w warunkach określonych w części IX tabeli
  • w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi – w warunkach określonych w części X tabeli
  • w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny – w warunkach określonych w części IX tabeli

Podstawą stosowania karty podatkowej jest pozytywna decyzja urzędu skarbowego na formularzu PIT-17 o ustaleniu wysokości stawki podatkowej.

Podatnik zamierzający skorzystać z karty podatkowej, zobowiązany jest złożyć wniosek urzędowi skarbowemu na formularzu deklaracji PIT-16 w terminie do 31 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy lub przed rozpoczęciem działalności, jeżeli rozpoczyna działalność w trakcie roku podatkowego.(5)

Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Są jednak oni zobowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury, o których mowa w odrębnych przepisach, stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi, oraz przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę. (6)

W przypadku zatrudnienia pracowników istnieje obowiązek prowadzenia ksiąg ewidencji zatrudnienia, nie dotyczy to jednak podatników prowadzących parkingi. Ponadto obowiązani są prowadzić indywidualne karty przychodów pracowników, w których rejestrują narastająco ich dochody oraz dokonują naliczenia podatku dochodowego i przekazują zaliczki tego podatku do urzędu skarbowego. Jest to bardzo ważne, ponieważ ma to bezpośredni wpływ na wysokość stawki podatku.

Podatek dochodowy ustalany jest w wielkości ryczałtowej kwotowo w zależności od :

  • miejscowości, w której jest prowadzona działalność, a właściwie liczby mieszkańców tej miejscowości
  • liczby zatrudnionych pracowników
  • rodzaju wykonywanej działalności

Podatnicy płacą podatek dochodowy w formie karty podatkowej bez wezwania w terminie do dnia 7 każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień do 28 grudnia.

Kwotę podatku pomniejsza się o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, jednak składka ta nie może przekroczyć 7,5% podstawy wymiaru tej składki.

Podatnicy prowadzący działalność w formie karty podatkowej zwolnieni są    bezwarunkowo z opłacania podatku  od towarów i usług, ale nie są zwolnieni z obowiązku uiszczania tego podatku pobieranego na granicy oraz podatku akcyzowego i podatku importowego od towarów sprowadzanych z zagranicy.

Stawki karty podatkowej mogą być podwyższane i obniżane. Istnieje także możliwość częściowego zwolnienia od podatku.

Decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej wydaje urząd skarbowy odrębnie na każdy rok podatkowy. Jeżeli stwierdzi on brak warunków do zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej, wydaje decyzję odmowną. W tym przypadku podatnik jest obowiązany płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub podatek dochodowy na zasadach ogólnych.


  1. K. Haski „Podatek dochodowy od osób fizycznych ” Wyd. Sigma , Skierniewice 2000r. str. 146-147
  2. Na podstawie art. 23 ustawy z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998r. Nr 144, poz. 930 )
  3. Określoną w części I tabeli stanowiącej załącznik nr 3 do ustawy, zwanej dalej tabelą, w zakresie wymienionym w załączniku nr 4 do ustawy – przy zatrudnieniu nie przekraczającym stanu określonego w tabeli
  4. W warunkach określonych w części III tabeli
  5. Tu wpisz przypisy dla 5 i 6 K.Haski „Podatek dochodowy od osób fizycznych ” Wyd. Sigma , Skierniewice 2000r. str. 147
  6. Na podstawie art. 24 ustawy z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998r. Nr 144, poz. 930)

Źródła pochodzenia środków gospodarczych

5/5 - (6 votes)

Źródła pochodzenia środków gospodarczych, czyli źródła finansowania, wskazują „kto” wyposażył jednostkę gospodarczą w odpowiednie środki gospodarcze.

Ogół źródeł finansowania majątku przedsiębiorstwa dzieli się na 2 główne grupy:

  • Kapitały (fundusze) własne, które stanowią równowartość środków wniesionych na stałe (trwale) do jednostki przez właściciela oraz wygospodarowane przez samą jednostkę w toku jej działalności (tzw. zysk zatrzymany),
  • Kapitały (fundusze) obce – środki, jakie zostały wniesione czasowo (do zwrotu) do majątku jednostki gospodarczej przez inne osoby prawne lub fizyczne.

Kapitał własny dzieli się na:

  1. Kapitał powierzony, czyli wkład majątkowy – pieniężny (środki pieniężne i papiery wartościowe) i rzeczowy (środki trwałe, zapasy) wniesione przez właściciela firmy;
  2. Kapitał samofinansowania, czyli fundusz tworzony z pozostającej w jednostce części wygospodarowanego zysku, która jest przeznaczana na uzupełnienie kapitałów własnych.

Kapitał obcy to:

  1. Kredyty bankowe i pożyczki (długoterminowe i krótkoterminowe),
  2. Zobowiązania wobec dostawców, powstające na skutek przejściowego nieuregulowania dostawcom ich należności za dostarczone materiały, towary i usługi,
  3. Inne zobowiązania, które wynikają np. z regulowania zobowiązań wobec pracowników w odstępach miesięcznych, należą tu także zobowiązania wobec Urzędów Skarbowych, ZUS-u.

Podział źródeł pochodzenia środków gospodarczych.

Rachunek wyników (zysków i strat)

5/5 - (3 votes)

Jednostki gospodarcze powoływane są do życia dla wykonywania określonej działalności np. produkcyjnej, handlowej i uzyskują przychody ze sprzedaży (produktów czy usług). Ponadto każda firma chce również wiedzieć ile osiągnięcie przychodu ją „kosztowało”. Pozycje takie jak: materiały, wynagrodzenia pracowników, czynsz za lokal, energię itp. zaliczana są do kosztów, które informują o wyrażonym w pieniądzu zużyciu czynników produkcji w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Koszty uzyskania przychodów dzielimy na:

  1. Koszty sprzedanych produktów i towarów – głównie koszty materiałów, energii, itp.
  2. Koszty działalności operacyjnej – koszty utrzymania zarządu, załadunku, transportu, reklamy,
  3. Pozostałe koszty operacyjne – grzywny, kary, poniesione szkody, przekazane dary, itp.

 Przychody dzielą się również na:

  1. Przychody ze sprzedaży towarów i usług – informują za ile złotych firma sprzedała produkty (wyroby i usługi) oraz towary.
  2. Pozostałe przychody operacyjne – ze sprzedaży składników majątku trwałego, otrzymane kary, grzywny;
  3. Przychody finansowe – np. odsetki od środków pieniężnych na rachunku bankowym, odszkodowania

Wynik działalności jednostki gospodarczej wykazany w bilansie jest mało czytelny. Brak bowiem jest informacji na jakim rodzaju działalności oraz w jakiej wysokości zysk został osiągnięty, jakie były wyniki uzyskane na działalności operacyjnej, a jakie na operacjach nadzwyczajnych. Względy te zadecydowały o celowości ujęcia wyniku działalności gospodarczej w odrębnym sprawozdaniu jakim jest rachunek wyników zwany też rachunkiem zysków i strat.

Rachunek wyników, podobnie jak bilans, ma 2 strony: lewą, po której wykazywane są sumy kosztów osiągnięcia przychodów i poniesione straty nadzwyczajne, oraz prawą, po której prezentowane są przychody. W rachunku wyników odzwierciedlane są więc finansowe rezultaty operacji wynikowych, zaś różnica między stronami rachunku wyników stanowi ostateczny wynik netto (zysk lub stratę) osiągnięty z całokształtu działalności firmy.

Zakłady Okuć Budowlanych

Nowa Sól, ul. Rybna 6.

RACHUNEK WYNIKÓW (ZYSKÓW I STRAT)

sporządzony za okres 01.01.- 31.12….r.

 KOSZTY I STRATY                                                                     PRZYCHODY I ZYSKI

 

A.      Koszty sprzedanych towarów i produktów.

 

I.          Wartość sprzedanych towarów i materiałów.

II.       Koszt wytworzenia sprzedanych produktów.

III.    Koszty sprzedaży.

IV.    Koszty ogólnego zarządu.

 

B.      Zysk ze sprzedaży.

 

C.      Pozostałe koszty operacyjne.

 

 

D.      Zysk na działalności operacyjnej.

 

E.      Koszty finansowe

 

F.       Zysk brutto na działalności gospodarczej

 

G.      Straty nadzwyczajne

 

H.      Zysk brutto

 

I.         Podatek dochodowy

 

J.        Zysk netto

 

OGÓŁEM

(A+C+E+G+I+J)

 

120 000,-

 

 

 

30 000,-

 

70 000,-

5 000,-

15 000,-

 

20 000,-

 

7 000,-

 

 

19 000,-

 

 

12 000,-

 

12 000,-

 

 

1 500,-

 

11 000,-

 

4 400,-

 

6 600,-

 

151 500,-

 

A.      Przychody ze sprzedaży

 

 

I.        Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów.

II.     Przychody ze sprzedaży produktów.

 

 

 

B.      Strata ze sprzedaży.

 

C.      Pozostałe przychody operacyjne.

 

D.      Strata na działalności operacyjnej.

 

E.      Przychody finansowe

 

F.       Strata brutto na działalności gospodarczej

 

G.      Zyski nadzwyczajne

 

H.      Strata brutto

 

 

 

I.         Strata netto

 

OGÓŁEM

(A+C+E+G+J)

 

140 000,-

 

 

40 000,-

 

100 000,-

 

 

 

 

 

 

6 000,-

 

 

 

 

 

5 000,-

 

 

 

 

500,-

 

 

 

 

 

 

 

151 500,-

 

 Nowa Sól, dnia 31 marca … r.

Główny Księgowy                                         Kierownik Jednostki

(-)                                                                   (-)

Klasyfikacja środków gospodarczych

5/5 - (3 votes)

Składniki majątkowe, którymi rozporządza każda jednostka gospodarcza nazywamy środkami gospodarczymi.

Środki gospodarcze dzielimy na następujące 2 główne grupy:

  • majątek trwały – czyli składniki trwale zaangażowane w jednostce (dłużej niż 1 rok),
  • majątek obrotowy – składniki pozostające w trwałym obrocie.

W ramach tych grup następuje dalszy podział środków według postaci w jakiej one występują.

 Majątek trwały dzieli się na:

  1. Wartości niematerialne i prawne – są to koszty nabycia praw majątkowych (np. licencji, patentów, praw autorskich, oprogramowania komputerów, itp.)
  2. Rzeczowy majątek trwały – to budynki, grunty, maszyny, urządzenia, środki transportu,
  3. Finansowy majątek trwały – czyli trwale zaangażowane środki pieniężne (dłużej niż 1 rok) w akcje, obligacje, udziały, długoterminowe pożyczki, lokaty pieniężne itp.
  4. Należności długoterminowe – to należne jednostce sumy, które zostaną spłacone po okresie dłuższym od 1 roku.

 Majątek obrotowy dzieli się na:

  1. Rzeczowe składniki majątku obrotowego na które składają się zapasy materiałów, produktów gotowych, produkcji nie zakończonej oraz towarów,
  2. Należności – to sumy należne od innych, przede wszystkim z tytułu sprzedaży produktów i towarów,
  3. Papiery wartościowe – przeznaczone do obrotu obejmują akcje, obligacje i inne papiery wartościowe, nabyte głównie w celach handlowych (okres posiadania krótszy niż 1 rok),
  4. Środki pieniężne – kwoty pieniężne, którymi w danej chwili może dysponować jednostka – mogą to być środki w banku lub gotówka w kasie.

Podział środków gospodarczych.