tym razem podrozdział pracy licencjackiej
Bilans jest podstawowym sprawozdaniem finansowym jednostek gospodarczych. Dostarcza on informacji o sytuacji majątkowej i finansowej firmy. Sporządza się go na podstawie zweryfikowanych danych wynikających z ewidencji się księgowej. Ujmuje się w nim pozycje aktywów i pasywów w wysokości ich stanów na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych poprzedniego i bieżącego roku obrotowego. Kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości powstałe w wyniku przyszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych, w rachunkowości określa się mianem aktywów. Inna będzie struktura aktywów w przedsiębiorstwie handlowym, inna w przemysłowym, a jeszcze inna w jednostce budżetowej. Środki te występują w różnej postaci. Biorąc pod uwagę określone kryteria klasyfikacyjne, można je ujmować w jednorodne grupy. Najczęściej stosowanym kryterium klasyfikacji majątki jest podział z punktu widzenia sposobu jego przekształcania z jednego rodzaju w drugi, czyli według wzrastającej płynności, a więc możliwości jego spieniężenia[1].
W ramach aktywów jednostek gospodarczych wyodrębnia się (zob. tab. nr 2)[2]:
- Aktywa trwałe;
- Aktywa obrotowe.
Tab. nr 2. Aktywa jednostek gospodarczych
| Aktywa trwałe | Wartości niematerialne i prawne | Koszty zakończonych prac rozwojowych
Wartość firmy Inne wartości niematerialne i prawne Zaliczka na wartości niematerialne i prawne |
| Rzeczowe aktywa trwałe | Środki trwałe
Środki trwałe w budowie Zaliczka na środki trwałe w budowie |
|
| Należności długoterminowe | ||
| Inwestycje długoterminowe | Nieruchomości
Wartości niematerialne i prawne Długoterminowe aktywa finansowe |
|
| Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe | Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Inne rozliczenia międzyokresowe |
|
| Aktywa obrotowe | Zapasy | Materiały
Półprodukty i produkcja w toku Produkty gotowe Towary Zaliczki na dostawy |
| Należności krótkoterminowe | Należności z tytułu dostaw i usług o okresie spłat:
– do 12 miesięcy, – powyżej 12 miesięcy Należności z tytułu podatków, dotacji, ceł ubezpieczeń społecznych oraz innych świadczeń Inne należności Należności dochodzone droga sądową |
|
| Inwestycje krótkoterminowe | Krótkoterminowe aktywa finansowe:
– udziały lub akcje, – inne papiery wartościowe, – udzielone pożyczki, – inne krótkoterminowe aktywa finansowe, – środki pieniężne i inne aktywa pieniężne Inne inwestycje krótkoterminowe |
|
| Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe |
Źródło: opracowanie własne
Wartości niematerialne i prawne to te elementy własności, których wartość nie istnieje lub nie jest reprezentowana przez rzeczy, które dadzą się dotknąć, zmierzyć, zważyć przy użyciu jednostek pomiaru typowych dla rzeczy o właściwościach fizycznych[3]. Wartości niematerialne i prawne są zaliczane do aktywów trwałych, które stanowią zasoby majątkowe jednostki posiadające wiarygodna wartość, powstałe w wyniku przyszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych[4]. Wartości niematerialne i prawne to aktywa trwałe nabyte przez jednostkę, będące prawami majątkowymi nadającymi się do gospodarczego wykorzystania, a w szczególności prawa autorskie, prawa pokrewne, prawo do projektów, wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów zdobniczych, licencji know-how oraz programy komputerowe.
Rzeczowy majątek trwały regulowany jest przez MSR 16 i do rzeczowych składników majątku trwałego zalicza się aktywa rzeczowe które[5]:
- utrzymuje w celu wykorzystania w procesie produkcji dóbr, przy dostawach towarów lub świadczeniu usług, w celu oddania do używania innym podmiotom na podstawie umowy najmu lub w celach administracyjnych oraz
- z oczekiwaniami będą wykorzystywane dłużej niż jeden rok.
Finansowy majątek trwały obejmuje równowartość tej części aktywów trwałych jednostki gospodarczej, która jest bezpośrednio zaangażowana w działalności innych jednostek i przynosi jej określone korzyści[6]. Należą do niego najczęściej akcje, obligacje, udziały w innych podmiotach gospodarczych, udzielone długoterminowe pożyczki, długoterminowe papiery wartościowe itp. Charakterystyczną cechą tej grupy aktywów jest podstawowa cecha majątku trwałego, a mianowicie inwestycja o charakterze długoterminowym.
Aktywa obrotowe obrotowy obejmuje te aktywa, które charakteryzuje krótki okres użytkowania – nie dłuższy niż jeden rok. Oznacza to, że podlegają one stałemu procesowi i zużywania się i związane są z cyklem produkcyjnym jednostki[7].
Aktywa obrotowe charakteryzują się dużą płynnością tzn. szybkością zmiany na pieniądze. Związane jest to ze tzw. „ruchem okrężnym”. Jeśli aktywa obrotowe krążą szybciej, a cykle obrotowe powtarzają się często, jednostka gospodarcza otrzymuje nowe środku pieniężne, które umożliwiają jego dalszy rozwój. O płynności aktywów decyduje w dużym stopniu ich struktura, czyli procentowy udział poszczególnych grup aktywów obrotowych w całości przyjętej za 100%[8].
—
[1] Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem; praca pod red. Walczak M.; Wyd. PWE; Warszawa 2002r.; s.80
[2] Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem; op. cit.; s.80
[3] Kamel-Sowińska A.; Wartość firmy; Wyd. PWE; Warszawa 2006r.; s. 16
[4] Wieczorek I.; Wycena wartości niematerialnych i prawnych; Przegląd Podatkowy nr 4/2004r.
[5] Martyniuk T.; Rzeczowy majątek trwały – wycena i ewidencja; Wyd. ODDK; Gdańsk 2008r.; s. 7
[6] Gmutrasiewicz M.; Karmańska A.; Olchowicz J.; Rachunkowość finansowa; Wyd. DiFiN; Warszawa 1966r; s. 55
[7] Kuczyńska-Cesarz A.; Rachunkowość; Wyd. Difin; Warszawa 2001r.; str.103-104
[8] Zysnowska A.; Rachunkowość finansowa od podstaw; Wyd. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o.; Gdańsk 2002r. s.32