Miesiąc: lipiec 2012

 Problem demograficzny

 Problem dysproporcji rozwojowych

 Problem zadłużenia

 Problem wyżywienia

 Problem surowcowo-energetyczny

 Problemy bezpieczeństwa międzynarodowego

 Problemy ekologiczne

 Problemy cywilizacyjno-kulturowe (analfabetyzm)

 Problemy zdrowotne (AIDS, SARS, nowotwory)

 Problemy społeczne (korupcja, łamanie praw człowieka, zorganizowana przestępczość, zwłaszcza narkobiznes)

Problem ludnościowy

 Do osiągnięcia pierwszego miliarda ludzkość potrzebowała ok. 2 mln. lat (1830)

 Drugiego – 100 lat (1930)

 Trzeciego – 30 lat (1960)

 Czwartego – 15 lat (1975)

 Piątego i szóstego – po 12 lat (1987 i 1999).

 Obecnie narasta prawdziwa bomba demograficzna: w krajach rozwijających się żyje 2,5 miliarda młodych ludzi w wieku poniżej 22 lat;

 Wg prognozy ONZ w XXI wieku ludzkość powiększy się o 4,6 mld, prawie cały wzrost przypadnie na Trzeci Świat

 W 2050 r. Południe będzie stanowić 90% ludności świata.

Dysproporcje rozwojowe

 W XX w. gospodarka światowa wzrosła – mierząc wartością PKB brutto (w cenach 1997 r.)– z 2,3 bln. USD w 1900 r. do 39 bln. USD w 1997, a więc siedemnastokrotnie.

 W tym samym czasie PKB per capita zwiększył się z 1,5 tys. $ do 6,6 tys. $, a więc tylko nieco ponad czterokrotnie.

 Na 20% ludności świata z krajów najbogatszych przypada:

 86% światowego PKB

 82% światowych rynków eksportowych

 70% inwestycji bezpośrednich

 Na 20% z krajów najbiedniejszych po 1% tych kategorii

Problem zadłużenia

Na kryzys zadłużeniowy składa się:

 olbrzymi wzrost zadłużenia międzynarodowego dużej części krajów rozwijających się i niektórych państw Europy Środkowej i Wschodniej,

 wzrost kosztów obsługi długu,

 załamanie dopływu kapitału do tych krajów

 transfer netto zasobów do krajów wierzycielskich

  ekonomiczne i społeczne następstwa tych zjawisk. Łączne zadłużenie krajów rozwijających się, krajów Europy Środkowej i Wschodniej oraz krajów WNP przekracza 2300 mld $ i stale rośnie.

Problem wyżywienia

 Wg FAO 25% ludności świata odżywia się niedostatecznie

 Ponad 10% stale głoduje a

 Ponad 1 mld żyje poniżej progu absolutnej nędzy

 Ale: w minionych 20 latach liczba osób żyjących w skrajnej nędzy (< niż równowartość 1$ dziennie) zmniejszyła się o połowę; w 1981 r. stanowili oni 41 proc. światowej populacji

 Ziemia: dobro nieodnawialne, spadek areału pod uprawę zbóż, degradacja, zmiana struktury upraw

 Woda jako czynnik ograniczający  wzrost produkcji żywności (70-75% światowego zużycia wody idzie na nawadnianie na potrzeby produkcji rolnej)

 Ale: Intensyfikacja metod upraw i wzrost plonów

Problem surowcowo-energetyczny

 Ograniczenia zasobów surowców ujawniły się jako problem globalny na przełomie l. 60 i 70-tych w rezultacie: – Ukazania się dwóch pierwszych raportów Klubu Rzymskiego – Szoku naftowego po 1973 r.

 Zasoby ropy naftowej: – Szacunki z końca l. 60-tych – ponad 70 mld ton – Z początku l. 90-tych – ponad 135 mld. ton – Przy tych szacunkach do tej pory zużyto ok. połowy znanych zasobów – Maksymalne zużycie nastąpi ok. 2010 a potem będzie spadać

Problemy bezpieczeństwa międzynarodowego

 Wiek XX upłynął pod znakiem:

  Wojen światowych,

 Zimnej wojny, wyścigu zbrojeń (ponad 2 tys. prób z bronią nuklearną),

 Wysokiego przyrostu globalnych nakładów militarnych

 Szybkiego wzrostu handlu bronią

 Konfliktów lokalnych (z 12 w 1950 r. do ponad 50 na początku l. 90-tych i 27 w 1997)

 Proces rozbrojenia, ograniczenie wydatków militarnych (o ok. 40%) i handlu bronią (o ponad 50%)

Przeciąć węzeł gordyjski Pokusa łatwych rozwiązań:

 Np. międzynarodowe embargo na dostawy broni do państw uwikłanych w lokalne konflikty mogłoby wydawać się najprostszym rozwiązaniem dla zakończenia tych konfliktów.

 W praktyce jednak może to prowadzić do całkiem niezamierzonych skutków poprzez stworzenie nowych możliwości dla tych dostawców, państw czy firm, które nie przestrzegają embargo.

 Ograniczenia podaży broni może doprowadzić do wzrostu jej ceny i w rezultacie dać łamiącym embargo dostawcom dodatkowe zyski a problem i tak nie zostanie rozwiązany.

 Podobnie w międzynarodowym narkobiznesie.

Bezpieczeństwo międzynarodowe ery globalizacji

 Nowe tendencje w zakresie prawnych i instytucjonalnych sposobów regulowania konfliktów: od 1990 Rada Bezpieczeństwa ONZ 61 razy zadeklarowała formalne zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego, podczas gdy w ciągu poprzednich 45 lat uczyniła to wszystkiego 6 razy

 Interwencje z motywów humanitarnych, wojny prewencyjne

 Odpowiedzialność przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości

 Terroryzm międzynarodowy – nowe wyzwanie dla XXI w.

Problemy ekologiczne

 Istota problemu: model rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego, który zapewni postęp ludzkości nie niszcząc wspierających go systemów.

 Granice ekspansji:

 Zasoby świeżej wody

 Obszary ziemi uprawnej, lasów i pastwisk

 Łowiska morskie

 Biologiczna rozmaitość

 Atmosfera Ziemi

 Wyzwanie XXI w.: przejście do gospodarki zrównoważonej ekologicznie