Procesy globalizacyjne można rozpatrywać w trzech kryteriach:
– funkcjonalnych – służą do wyodrębniania i ukazywania funkcji spełnianych przez działania globalizacyjne;
– strukturalne – służą do wyodrębniania i ukazywania struktur o charakterze materialnych i urzeczowionych tworów systemowych, w których przebiegają działania globalizacyjne i tym samym realizowane są ich funkcje;
– formalne:
a) jakościowe o charakterze analitycznym,
b) syntetyczne,
c) ilościowe o charakterze statystycznym.[1]
Przebieg i tempo procesów globalizacyjnych zależy od tzw. potencjału globalizacyjnego, na który składają się m. in. następujące czynniki:
– rynkowe,
– kosztowe,
– konkurencyjne,
– rządowe.[2]
Sieć procesów globalizacyjnych objęła swym zasięgiem wszelkie dziedziny współczesnego życia na niewyobrażalną skalę. Mówi się dziś o globalizacji sieci informacyjnej (Internet), mediów (globalne przekazy najważniejszych wydarzeń czy imprez – np. olimpiada w Sydney), kultury, wzorców i zachowań (telewizja – filmy, reklamy), badań, techniki, marketingu, handlu, finansów, polityki, religii. Globalizacja pociąga za sobą potrzebę tworzenia nowych rozwiązań nie tylko w sferze ekonomicznej, ale i w sferze społecznej, ponieważ globalizacja ekonomiczna, globalizacja interesów czy technologii i informacji nie zawsze pociąga za sobą globalizację pozytywnych wartości humanistycznych.
Procesy globalizacyjne stawiają przed państwami, organizacjami międzynarodowymi, społeczeństwami i jednostką nowe problemy, problemy o tyle poważniejsze, że nie dotyczą one już regionów, czy pojedynczych podmiotów gospodarczych, ale całego globu.
[1] Za: M. Osadnik, Człowiek wobec wyzwań globalizacji, z: Wyzwania procesu globalizacji wobec człowieka, red. Ewa Okoń-Horodyńska, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego, Katowice 1999r., s.9.
[2] Za: M. Osadnik, Człowiek wobec wyzwań globalizacji, z: Wyzwania procesu globalizacji wobec człowieka, red. Ewa Okoń-Horodyńska, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego, Katowice 1999r., s.10.