Za trzy podstawowe pojęcia i kategorie badawcze politologii uznać należy[1]:
- władzę,
- państwo,
- politykę.
Za przedmiot nauki o polityce (politologii) uznać należy fakty z gałęzi polityki wewnętrznej i międzynarodowej wraz ze zjawiskami i procesami politycznymi oraz działaniami politycznymi, ich rodzajami i następstwami oraz potrzebami i interesami politycznymi.
Nauka ta łączy w sobie problematykę zjawisk i procesów formowania się, funkcjonowania oraz rozplanowania władzy państwowej, jak również zabiegania o tę władzę, wpływ na działalność organów tej władzy. Nie można pominąć analizy strukturalnej poszczególnych organizacji, sprawujących władzę w państwie i uczestniczących w niej lub wpływających na nią[2].
Nauki o charakterze politycznym zasadnicze znaczenie odgrywają jako nauki teoretyczne. Swoim rozwojem przyczyniają się rozwoju nauki w każdej z pogłębianych dziedzin jak również w dziedzinach pokrewnych. Nie należy jednak odbierać im znaczenia praktycznego – dostarczają analiz tak rządzącym jak i rządzonym. Politolodzy spełniają rolę ekspertów, którzy zajmują się doradztwem osobom rządzącym oraz partiom politycznym.
Politologia tak jak każda z pozostałych nauk spełnia określone funkcje:
- deskryptywna (opis i jego systematyzacja),
- eksplanacyjna (wyjaśnianie, poszukanie związków przyczynowo-skutkowych, teorie),
- prognostyczna (przewidywanie i formowanie przyszłości)
W politologii zasadniczo, stosowane są dwa modele wyjaśniania: empiryczno-analityczny oraz humanistyczno-hermeneutyczny.
—
[1] Nauka o państwie, (red.) P. Kaczorowski, Warszawa 2006.
[2] M. Chmaj, M. Żmigrodzki, Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1998.