„Stres to rodzaj szczególnej transakcji między człowiekiem i jego środowiskiem zewnętrznym lub wewnętrznym, ocenianej przez człowieka jako zagrażająca, szkodliwa lub stanowiąca wyzwanie ze względu na istotne dla niego cele, wartości, systemy przekonań i poczucie dobrostanu” [9].
Ocenienie danej sytuacji jako stresującej zależy m.in. od tego, czy jednostka dysponuje umiejętnościami radzenia sobie w tzw. sytuacjach trudnych. Moos i Billings na podstawie danych z literatury przedmiotu wyodrębnili 3 kategorie radzenia sobie ze stresem.
- Skoncentrowanie na sytuacji trudnej w celu oceny jej osobistego znaczenia,
- Skoncentrowanie na problemie w celu wyeliminowania lub zmiany źródła stresu,
- Radzenie sobie z emocjami powstałymi wskutek stresu w celu zachowania równowagi emocjonalnej [16].
W wielu publikacjach spotyka się opinię, że radzenie sobie ze stresem, na który poniekąd skazani jesteśmy we współczesnych czasach, ułatwia aktywność ruchowa. Aktywność ruchowa wynikająca z potrzeb i motywów współczesnego człowieka do samorealizowania się w stylu życia „czynnym i innowacyjnym” ma naturalne walory zdrowotne – profilaktyczne i antystresowe [33].
Nadmierne obciążenie stresem, jak i nawracające silne przeżycia „stresowe” są traktowane przez naukę, jako przyczyna ogromnej liczby chorób psychosomatycznych, do których można zaliczyć m.in. choroby układu krążenia. Odczuwany w związku ze stresem dyskomfort (presja, silne przygnębienie, bezsenność) objawia się często, zwłaszcza u ludzi najstarszych, poczuciem niezdolności do sprostania wymogom codzienności [26].
[9] Dolińska – Zygmunt G. (red.): Elementy psychologii zdrowia; Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1996.
[16] Heszen – Niejodek I., Sęk H. (red.): Psychologia zdrowia; PWN Warszawa 1997.
[26] Ostrowska A.: Styl życia a zdrowie; wyd. IFiS PAN; Warszawa, 1999.
[33] Sękowska L.: Styl życia, a choroby cywilizacyjne; Rocznik Naukowy Ido – Ruch dla Kultury 2004,4,233-244.