Kwestionariusz PTSD

Kwestionariusz dotyczący zaburzenia stresowego pourazowego (PTSD, od ang. Post-Traumatic Stress Disorder) to narzędzie diagnostyczne używane przez profesjonalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego w celu zidentyfikowania i oceny objawów PTSD. Jest kilka różnych wersji kwestionariuszy służących do diagnozowania tego zaburzenia, a jednym z najbardziej znanych jest PCL (PTSD Checklist).

Ogólnie rzecz biorąc, kwestionariusze te skupiają się na różnych aspektach doświadczeń i reakcji, które są typowe dla PTSD, takich jak:

1. Natrętne myśli – niechciane i natrętne myśli związane z traumą.
2. Unikanie i odrętwienie – unikanie sytuacji, które przypominają o traumie, lub ogólne uczucie odrętwienia i dystansu emocjonalnego.
3. Pobudzenie i nadreaktywność – objawy takie jak nadmierne napięcie, drażliwość, problemy ze snem.
4. Negatywne przekonania i nastroje – takie jak poczucie winy, wstyd, czy negatywna ocena samego siebie i innych.

Zastosowanie

Kwestionariusze PTSD są często używane w badaniach klinicznych, ale także w praktyce klinicznej, jako narzędzie pomocne w diagnozie i planowaniu leczenia.

Ograniczenia

1. Nie są one zamiennikiem dla profesjonalnej diagnozy – wyniki kwestionariusza nie zastąpią pełnej diagnozy klinicznej.
2. Ograniczenia metody samoopisu – kwestionariusze są oparte na samoocenie, co może być obarczone różnymi błędami.
3. Culturalne i językowe bariery – nie wszystkie kwestionariusze są dostosowane do różnych kontekstów kulturowych czy językowych.

Kwestionariusz PTSD Edny B. Foa

Część 1

Wielu ludzi przeżyło lub było świadkiem bardzo stresującego i urazowego zdarzenia w jakimś momencie swojego życia. Poniżej znajduje się lista urazowych zdarzeń. Proszę postawić znak przy WSZYSTKICH zdarzeniach, których Pani/Pan doświadczył/a lub był/a świadkiem.

(1)         Poważny wypadek, pożar lub wybuch (na przykład wypadek przemysłowy, rolniczy, samochodowy, katastrofa lotnicza lub morska).

(2)          Klęska żywiołowa (na przykład powódź, huragan lub trzęsienie ziemi)

(3)          Napaść na tle innym niż seksualny ze strony członka rodziny lub kogoś, kogo znasz (na przykład pobicie, atak fizyczny, postrzał, pchnięcie nożem lub grożenie bronią)

(4)          Napaść na tle innym niż seksualny ze strony kogoś obcego (na przykład pobicie, atak fizyczny, postrzał, pchnięcie nożem lub grożenie bronią)

(5)          Napaść seksualna dokonana przez członka rodziny lub kogoś, kogo znasz (na przykład zgwałcenie lub usiłowanie gwałtu)

(6)          Napaść seksualna dokonana przez kogoś obcego (na przykład zgwałcenie lub usiłowanie gwałtu)

(7)          Działania wojenne lub przebywanie w strefie wojny

(8)          Kontakt seksualny przed ukończeniem 18 roku życia z kimś starszym o 5 lub więcej lat(na przykład dotykanie genitaliów lub piersi)

(9)          Niewola (na przykład więzień, jeniec wojenny, zakładnik)

(10)        Tortury

(11)        Choroba zagrażająca życiu

(12)        Inne zdarzenie urazowe np. zaginięcie osoby bliskiej

(13)        Jeśli zaznaczył/a Pan/i punkt 12, proszę określić rodzaj tego zdarzenia

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

JEŚLI ZAZNACZYŁ/A PAN/I KTÓRYKOLWIEK Z POWYŻSZYCH PUNKTÓW, PROSZĘ KONTYNUOWAĆ, JEŚLI NIE, PROSZĘ ZAKOŃCZYĆ W TYM MIEJSCU.

Część 2

(14)      Jeśli zaznaczył/a Pani/Pan więcej niż jedno urazowe zdarzenie w Części l, proszę postawić znak w kratce obok jednego zdarzenia, które najbardziej Panią/Pana nęka. Jeśli zaznaczył/a Pani/Pan tylko jedno urazowe zdarzenie, proszę zaznaczyć to samo zdarzenie:

   Wypadek

   Klęska żywiołowa

   Napaść na tle innym niż seksualny/ ktoś kogo znasz

   Napaść na tle innym niż seksualny/ obcy

   Napaść seksualna/  ktoś,  kogo znasz

   Napaść seksualna/ obcy

   Działania wojenne

   Kontakt seksualny przed ukończeniem 18 roku życia z kimś starszym o 5 lub więcej lat

   Niewola

   Tortury

   Choroba zagrażająca życiu

   Inne

Poniżej proszę opisać krótko zdarzenie urazowe, które Pani/ Pan zaznaczył/a:

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

Poniżej znajduje się kilka pytań odnośnie urazowego zdarzenia, które Pani/Pan właśnie opisał/a:

(15) Jak dawno temu miało miejsce to urazowe zdarzenie? (zaznacz JEDNĄ odpowiedź)

1. Mniej niż miesiąc temu
2. l do 3 miesięcy temu
3. 3 do 6 miesięcy temu
4. 6 miesięcy do 3 lat temu
5. 3 do 5 lat temu
6. Więcej niż 5 lat temu

W odpowiedzi na następujące pytania, proszę zakreślić T dla Tak i N dla Nie.

Czy podczas tego urazowego zdarzenia:

(16)           T          N         Odniosła Pani/ odniósł Pan fizyczne obrażenia?

(17)           T          N         Ktoś inny odniósł obrażenia fizyczne?

(18)           T          N         Myślał/a Pani/Pan o tym, że Pani/ Pana życie jest zagrożone?

(19)           T          N         Myślała Pani/ Pan o tym, że życie kogoś innego jest zagrożone?

(20)           T          N         Czuł/a się Pani/ Pan bezradny?

(21)           T          N         Czuł/a się Pani/ Pan przerażony?

Część 3

Poniżej znajduje się lista problemów, których doświadczają czasami ludzie, którzy przeżyli urazowe zdarzenie. Proszę przeczytać uważnie wszystkie punkty i zaznaczyć cyfrę (0-3), która najlepiej opisuje to, jak często dany problem dokuczał Pani/ Panu w UBIEGŁYM MIESIĄCU. Proszę odnosić się do urazowego zdarzenia, które opisał/a Pani/Pan w punkcie 14.

 

0     W ogóle lub tylko raz

1     Raz w tygodniu/ sporadycznie

2     2 do 4 razy w tygodniu/ przez połowę mego czasu

3     5 lub więcej  razy w tygodniu/ prawie stale

(22)   0  1  2  3    Pojawienie się przykrych myśli lub obrazów dotyczących urazowego zdarzenia, które przychodzą do głowy, kiedy Pani/Pan tego nie chce

(23)   0  1  2  3    Przeżywanie złych snów lub koszmarów dotyczących urazowego zdarzenia

(24)   0  1  2  3    Ponowne przeżywanie urazowego zdarzenia, zachowywanie się lub uczucie jakby działo się ono znowu

(25)   0  1  2  3    Złe samopoczucie psychiczne, kiedy urazowe zdarzenie zostanie przypomniane (na przykład, czucie się przestraszonym, złym, smutnym, winnym, itd.)

(26)   0  1  2  3    Pojawianie się fizycznych reakcji, kiedy urazowe zdarzenie zostanie przypomniane (na przykład oblanie się potem, szybkie bicie serca)

(27)   0  1  2  3    Unikanie myślenia, mówienia o urazowym zdarzeniu lub unikanie związanych z nim uczuć

(28)   0  1  2  3    Unikanie działań, ludzi lub miejsc, które przypominają Pani/Panu o urazowym zdarzeniu

(29)   0  1  2  3    Niemożność przypomnienia sobie wszystkich ważnych elementów urazowego zdarzenia

(30)   0  1  2  3    Znaczna utrata zainteresowania ważnymi zajęciami lub znacznie rzadsze uczestniczenie w tych zajęciach

(31)   0  1  2  3    Poczucie dystansu lub odcinania się od ludzi wokół Pani/ Pana

(32)   0  1  2  3    Poczucie emocjonalnego odrętwienia (na przykład niezdolność do płaczu lub uczucia miłości)

(33)   0  1  2  3    Poczucie jakby Pani/ Pana przyszłe plany lub nadzieje miały się nie spełnić (na przykład nie spełnią się Pani/Pana plany dotyczące pracy zawodowej, małżeństwa, dzieci lub długiego życia)

(34)   0  1  2  3    Problemy z zasypianiem lub ze snem

(35)   0  1  2  3    Poczucie irytacji lub wybuchy złości

(36)   0  1  2  3    Problemy z koncentracją (na przykład gubienie wątku rozmowy, wątku historii oglądanej w telewizji, zapominanie, o czym się czytało)

(37)   0  1  2  3    Nadmierna czujność (na przykład oglądanie się, kto jest obok, niepewność, gdy stoi Pani/Pan plecami do drzwi)

(38)   0  1  2  3    Częsty przestrach lub wzdryganie się (na przykład przy nieoczekiwanym hałasie kiedy ktoś za Panią/Panem idzie)

(39)   0  1  2  3    Jak długo doświadczał/a Pani/ Pan problemów zaznaczonych powyżej?

(proszę zaznaczyć JEDNĄ odpowiedź)

1. Krócej niż miesiąc
2. l do 3 miesięcy
3. Dłużej niż 3 miesiące

(40)  0  1  2  3    Jaki czas po przeżyciu urazowego zdarzenia zaczęły się te problemy?

(proszę  zaznaczyć JEDNĄ odpowiedź)

1. Krócej niż 6 miesięcy
2. 6 miesięcy lub dłużej

 Część 4

Proszę zaznaczyć poniżej, czy problemy, które określiła Pani/Pan w Części 3, wpływały niekorzystnie na którąś z wymienionych sfer Pani/Pana życia W CIĄGU OSTATNIEGO MIESIĄCA. Proszę zaznaczyć T dla Tak i N dla Nie.

(41)   T  N     Praca

(42)   T  N     Praca i obowiązki domowe

(43)   T  N     Kontakty ze znajomymi

(44)   T  N    Rozrywka i odpoczynek

(45)   T  N    Nauka

(46)   T  N    Kontakty z rodziną

(47)   T  N    Życie seksualne

(48)   T  N    Ogólna satysfakcja z życia

(49)   T  N    Ogólny poziom funkcjonowania we wszystkich dziedzinach Pani/Pana życia