Problemy techniczne dostosowania pojazdów do nowych wymogów Unijnych

5/5 - (2 votes)

podrozdział pracy mgr

Producenci silników od niepamiętnych czasów prowadzili badania rozwojowe silników mające na celu zwiększenie ich mocy i jednocześnie obniżenie lub przynajmniej utrzymanie na tym samym poziomie poziomu zużycia spalin. Było to spowodowane przede wszystkim względami przekazania w swej ofercie lepszych silników niż ma konkurencja. W obecnym czasie właściwie wszyscy produkują silniki o podobnej, wysokiej mocy (400 – 500KM), które spalają o ok. 35% paliwa mniej niż 20 – 25 lat temu. Skończył się też bój o prędkości, gdyż przeciętne prędkości eksploatacyjne zbliżyły się bardzo do dozwolonych przez przepisy drogowe prędkości maksymalnych. Czynnikiem dopingującym producentów są teraz przede wszystkim europejskie przepisy ekologiczne nakazujące w określonym czasie obniżać zawartość określonych substancji w spalinach.

Historia walki o czyste spaliny wydobywające się z ciężarówek jeżdżących po europejskich drogach nie jest zbyt długa. Teoretycznie zaczęła się w latach 80., ale praktycznie wszystko zaczęło się od postanowień Europejskiej Konferencji Ministrów Transportu (skrót ECMT lub CEMT) w 1993 roku. Wprowadziła ona pojęcie zielonej ciężarówki (Green Lorry) i określiła zezwolenia transportowe dla ciężarówek spełniających normy czystości spalin i posiadających dodatkowe wyciszenie. Ciężarówka „Green Lorry” miała spełniać poziom zanieczyszczeń spalin EURO I oraz poziom wytwarzania hałasu „L”.

W styczniu 1992 roku na Europejskiej Konferencji Ministrów Transportu delegacja austriacka zażądała dokumentowania „Green Lorry” odpowiednim dokumentem – tak powstał certyfikat „L”. Znaki „U”, „S” czy „L” montowane na samochodach mają jedynie za zadanie przyspieszyć formalności na granicy austriackiej i praktycznie nie muszą być montowane, (uwaga: nie można mieć zamontowanej tabliczki bez potwierdzającego, ważnego certyfikatu – grozi to niemałym mandatem!)

Rok 1995 przynosi normę EURO 2, która obniża maksymalną zawartość związków w spalinach w 1996 roku.

Rok 2001 przynosi kolejną normę, tym razem EURO 3, która znowu obniża maksymalną zawartość związków w spalinach w 2002 roku. Dodatkowo decyzja Ministrów Transportu państw stowarzyszonych w CEMT wprowadza z dniem 01.01.2002r. nowe wzory certyfikatów „U” i „S” a także całkowicie nowy certyfikat „Euro 3 safe” dla pojazdów z silnikami spełniającymi normę EURO 3.

W najbliższych latach pojawią się kolejne normy EURO:

  • rok 2005 – EURO 4
  • rok 2008 – EURO 5.

Zapowiadają one ciężkie czasy dla producentów silników ciężarówek. Szczególnym wyzwaniem jest trudny do zwalczania poziom emisji tlenków azotu NOx oraz cząstek stałych. Problem tkwi nie w tym, że tych zanieczyszczeń nie da się usunąć, ale w tym, że zmniejszając emisję tlenków azotu jednocześnie zwiększymy zużycie paliwa.

Norma EURO 4, w porównaniu z obecnie obowiązującą normą EURO 3, oznacza konieczność poważnego obniżenia emisji tlenków azotu natomiast emisja cząstek stałych zbliża się prawie do zera! Kolejny krok – norma EURO 5, to ograniczenie tlenków azotu o co najmniej 60%, więc kolejnych stopni EURO nie osiągnie się już prze proste poprawianie procesu spalania. Trzeba będzie zastosować całkowicie nowe rozwiązania.

Jedną z możliwych dróg jest recyrkulacja spalin, czyli częściowe ich skierowanie z powrotem do silnika, ale jej poważną wadą jest konieczność stosowania bezsiarkowego oleju napędowego. Paliwa takiego jednak jak na razie nie ma… Inne zastosowanie to zastosowanie systemu konwertera katalitycznego. Tylko znowu… aby poprawnie on działał musi być spełnione wiele warunków, których wiele jest niezależnych od producenta… Zapewne pojawią się jeszcze inne rozwiązania, ale jedno jest pewne: silniki będą droższe. Dotychczasowe normy EURO wymagały na tyle prostych rozwiązań technologicznych, że czyszczenie spalin nie było zbyt kosztowne. Teraz będzie inaczej. Producenci wydadzą dziesiątki milionów na prace badawcze. Nowe silniki będą bardziej skomplikowane, więc koszt ich produkcji będzie wyższy. Dojdą dodatkowe systemy oczyszczania spalin, też bardzo drogie, a przecież to trzeba jeszcze eksploatować i naprawiać! Tak więc trzeba się będzie pogodzić z faktem, że czyste środowisko ma swoją cenę.

System zezwoleń dla pojazdów typu „green lorry”  EURO-1

Emisja spalin

Kraje członkowskie biorące udział w systemie „green lorry”, posiadają więcej zezwoleń, niżby posiadały, stosując jedynie tzw. zwykłe zezwolenia. Zezwolenia typu „green lorry” mogą być jednak stosowane do przewozu ładunków przez pojazdy samochodowe, spełniające poniższe wymogi:

  1. Emisja hałasu przez pojazd (określona w Dyrektywie 92/97 UE lub Regulaminie Nr 51/02 i przepisach KDV 1967)

– 78 dB (A) dla pojazdów wyposażonych w silnik o mocy nieprzekraczającej 150 kW,

–   80 dB (A) dla pojazdów wyposażonych w silnik o mocy powyżej 150 kW.

  1. Emisja toksycznych składników spalin z silników z zapłonem samoczynnym (określona w Dyrektywie 91/542/EEC lub Regulaminie Nr 49/02, poprawka A [„EURO1”] – w odniesieniu do zgodności produkcji pojazdu)

CO :  4,9 g/kWh

HC :  1,23 g/kWh

NOx : 9,0 g/kWh

PM :  0,4 g/kWh

Certyfikat zgodności z powyższymi wymogami powinien być przechowywany w pojeździe, razem z karnetem (rejestrem przebiegu).

Upoważnieni do wypełniania certyfikatów są producenci lub autoryzowani przedstawiciele producenta w kraju rejestracji pojazdu. W tym drugim przypadku autoryzowany przedstawiciel powinien podać nazwę producenta, którego reprezentuje.

Certyfikat jest dostępny w języku: angielskim lub francuskim lub niemieckim. Powinny mu towarzyszyć tłumaczenia w dwóch pozostałych językach.

Ażeby ułatwić oraz przyspieszyć przekraczanie granic, zaleca się oznaczać pojazdy samochodowe typu „green lorry” odpowiednią nalepką (lub znaczkiem magnetycznym). Powinna ona być koloru zielonego (tło), z białym obwodem oraz zawierać symbol „U” lub „E” (Umwelt=Environmet).

System zezwoleń dla pojazdów typu „greener and safe lorry” EURO-2

Pojazdy typu „greener and safe lorry” powinna spełniać następujące wymogi:

Emisja hałasu przez pojazd (określona w Dyrektywie 92/97 UE lub regulaminie Nr 51/02 i przepisach KDV 1967)

– 78 dB (A) dla pojazdów wyposażonych w silnik o mocy nieprzekraczającej  150 kW,

–   80 dB (A) dla pojazdów wyposażonych w silnik o mocy powyżej 150 kW.

Emisja spalin

Emisja toksycznych składników spalin z silników z zapłonem słonecznym

(określona w Dyrektywie 91/542/EEC lub Regulaminie Nr 49/02, poprawka B [„EURO2”])

CO : 4,0 g/kWh

HC : 1,1 g/kWh

NOx : 7,0 g/kWh

PM : 0,15 g/kWh

Minimalne wymogi techniczne oraz wymogi w zakresie bezpieczeństwa

  1. Minimalna głębokość bieżnika wszystkich opon pojazdów samochodowych oraz przyczep/naczep: 2 mm,
  2. Pojazdy (z wyłączeniem ciągników siodłowych) oraz ciągnięte przez nie przyczepy/naczepy, powinny być wyposażone w urządzenie zabezpieczające przed wjazdem pod tyłu pojazdu (wymagania zgodne z Regulaminem Nr 58/01 EKG ONZ lub Dyrektywą 70/221 UE, uzupełnioną przez Dyrektywę 2000/8 UE),
  3. Pojazdy (z wyłączeniem ciągników siodłowych) oraz ciągnięte przez nie przyczepy/naczepy, powinny być wyposażone w boczne osłony zabezpieczające (wymagania zgodne z Regulaminem Nr 73/00 EKG ONZ lub Dyrektywą 89/297 UE),
  4. Pojazdy powinny być wyposażone w dźwiękowy sygnał ostrzegawczy, zgodnie z Regulaminem 6/01 EKG ONZ lub Dyrektywą 76/756 UE, uzupełnioną przez Dyrektywę 1999/15 UE, a także powinny posiadać czerwony trójkąt ostrzegawczy, zgodnie z Regulaminem Nr 27/03 EKG ONZ,
  5. Pojazdy powinny stosować tachograf, zgodny z „Umową AETR” lub Rozporządzeniem Nr 3821/85 EKG ONZ, uzupełnionym przez Rozporządzenie Nr 1056/97 lub 2135/98,
  6. Pojazdy powinny być wyposażone w urządzenia ograniczające prędkość pojazdu, zgodnie z Regulaminem 89 EKG ONZ lub zgodnie z Dyrektywą 92/24 UE,
  7. „Pojazdy długie i ciężkie” powinny posiadać tylne oznakowanie odblaskowe, zgodnie z Regulaminem Nr 70/01 EKG ONZ,
  8. Pojazdy powinny być wyposażone w hamulce z urządzeniem przeciwblokującym (zgodnie z Regulaminem 13/09 EKG ONZ lub Dyrektywą 71/320 UE, uzupełnioną przez Dyrektywę 1999/7 UE),
  9. Pojazdy samochodowe powinny posiadać układ kierowniczy, zgodnie z Regulaminem 79/01 EKG ONZ lub Dyrektywą 70/311 UE, uzupełnioną o Dyrektywę 92/62 UE oraz Dyrektywę 1999/7 UE,
  10. Pojazdy powinny spełniać wymogi dotyczące oceny ich stanu technicznego opisane w Dyrektywie 77/143 UE. W szczególności powinny być wzięte pod uwagę: Dyrektywy 92/54 oraz 94/23 UE (hamulce), jak również Dyrektywa 92/55 UE (zadymienie: data wejścia w życie, dla silników o zapłonie samoczynnym – 1 stycznia 1996r.). Zgodnie z wytycznymi zawartymi w Dyrektywie 77/143 UE, ocena stanu technicznego pojazdu powinna być przeprowadzona, z pozytywnym wynikiem, co rocznie, dlatego okres ważności certyfikatu zgodności również nie może być dłuższy niż 12 miesięcy.

Zezwolenie ECMT dla pojazdu typu „greener and safe lorry” może być stosowane jedynie w odniesieniu do pojazdu, który jest zgodny z w/w opisem technicznym, a ważność zezwolenia zachowana jest jedynie, gdy towarzyszą mu kompletnie wypełnione certyfikaty potwierdzające zgodność z powyższymi wymogami technicznymi.

Każdy z certyfikatów zgodności dostępny jest w języku angielskim lub francuskim. Powinny mu towarzyszyć tłumaczenia w dwóch innych językach, tzn. niemieckim oraz języku narodowym kraju rejestracji pojazdu.

Certyfikat zawierający wymagania w zakresie emisji spalin oraz hałasu dla pojazdów typu „greener and safe lorry” może być wypełniony przez producenta pojazdu lub autoryzowanego przedstawiciela producenta, w kraju rejestracji pojazdu. W tym drugim przypadku, autoryzowany przedstawiciel powinien podać nazwę producenta, którego reprezentuje.

Certyfikat jest wydawany dla pojazdu jednorazowo i nie musi być odnawiany, chyba, że uległy zmianie istotne dane w nim zawarte, dotyczące którejkolwiek emisji. Certyfikaty już wypełnione (2001) pozostaną zatem ważne tak długo, jak istotne dane pojazdu w nich zawarte, nie ulegną zmianie. W odniesieniu do certyfikatów wydawanych dla nowych pojazdów lub pojazdów, których istotne parametry (zawarte w certyfikacie) uległy zmianie, kraje wydające powinny stopniowo przejść na nowe wzory certyfikatów, najpóźniej do 1 stycznia 2002 roku.

Certyfikat zawierający warunki techniczne w zakresie bezpieczeństwa pojazdów typu „greener and safe lorry” może być wypełniany przez:

  • kompetentne państwowe urzędy w krajach rejestracji pojazdu (jeśli kraj nie upoważnił przedstawicieli producenta),
  • producenta pojazdu lub autoryzowanego przedstawiciela producenta, w kraju rejestracji lub
  • kombinację następujących organów: kompetentnego państwowego urzędu w kraju rejestracji oraz producenta (autoryzowanego przedstawiciela producenta w kraju rejestracji), jeśli producent nie zapewnia kompletnego wyposażenia pojazdu w wymagane urządzenia.

Autoryzowany przedstawiciel powinien każdorazowo podać nazwę producenta, którego reprezentuje.

Certyfikat zawierający wymagania w zakresie bezpieczeństwa dla pojazdów typu „greener and safe lorry” powinien być odnawiany co najmniej co rocznie, po pozytywnym zaliczeniu przeglądu technicznego.

Minimalne warunki techniczne w zakresie bezpieczeństwa są wymagane zarówno stosunku do pojazdu samochodowego jak i przyczepy/naczepy.

Dlatego też, gdy przyczepy/naczepy są zarejestrowane i zaliczą z wynikiem pozytywnym ocenę stanu technicznego, wydaje się dla nich specjalny certyfikat.

Opisane wyżej różne certyfikaty powinny być wypełnione zgodnie z postanowieniami zawartymi w poszczególnych odpowiadających im rozdziałach, przez:

  • organ lub jednostkę wyznaczoną oraz podlegającą bezpośrednio państwu rejestracji, zgodnie z intencją Dyrektywy 96/96 UE lub, dla nowo wyprodukowanych pojazdów przez:
  • kompetentne urzędy państwowe w kraju rejestracji,
  • producenta (autoryzowanego przedstawiciela producenta w kraju rejestracji) lub
  • kombinację następujących organów: kompetentnego urzędu w kraju rejestracji oraz producenta (autoryzowanego przedstawiciela producenta w kraju rejestracji), jeśli producent nie zapewnia kompletnego wyposażenia pojazdu w wymagane urządzenia.

W sytuacji, gdy kontrola wskaże, iż powyższe wartości określone w certyfikacie, są przekroczone, uważa się, iż wymogi techniczne są niespełnione. W tym wypadku certyfikat uważa się za nieważny.

Ażeby ułatwić oraz przyspieszyć przekraczanie granic, zaleca się oznaczać pojazdy samochodowe typu „greener and safe lorry” odpowiednią nalepką (lub znaczkiem magnetycznym). Powinna ona być koloru zielonego (tło), z białym obwodem oraz zawierać symbol „S” (Sûr=Safe=Sicher).

System zezwoleń dla pojazdów typu „EURO 3 safe lorry”

Emisja spalin

Pojazdy typu „EURO 3 safe lorry” powinny spełniać następujące wymogi:

Emisja hałasu przez pojazd (zgodnie z Dyrektywą 1999/101 UE lub Regulaminem Nr 51/02 EKG ONZ i KDV  1967)

– 78 dB (A) dla pojazdów wyposażonych w silnik o mocy nieprzekraczającej 150 kW,

– 80 dB (A) dla pojazdów wyposażonych w silnik o mocy powyżej 150 kW.

Emisja toksycznych składników spalin z silników z zapłonem samoczynnym (określone w Regulaminie 49/03 EKG ONZ, poprawce A lub Dyrektywie 88/77, uzupełnionej Dyrektywą 1999/96 UE, zgodnie z cyklami ESC i ELR)

CO :  2,1 g/kWh

HC :  0,66 g/kWh

NOx :  5,0 g/kWh

PM :  0,10 [0,13] g/kWh

skorygowana wartość współczynnika absorbcji:  0,8 m-1 (określone w Regulaminie Nr 49/03, poprawce A lub Dyrektywie 88/77 UE, uzupełnioną przez Dyrektywę 1999/96 oraz zgodnie z cyklem ETC)

CO :  5,45 g/kWh

NM.HC :  0,78 g/kWh

CH4 :  1,6 g/kWh

NO x :  5,0 g/kWh

PM : 0,16 [0,2114] g/kWh

Minimalne wymogi techniczne oraz w zakresie  bezpieczeństwa

  1. Minimalna głębokość bieżnika wszystkich opon pojazdów samochodowych oraz przyczep/naczep: 2 mm,
  2. Pojazdy (z wyłączeniem ciągników siodłowych) oraz przyczepy/naczepy powinny być wyposażone w urządzenie zabezpieczające przed wjazdem pod tył pojazdu (wymagania zgodnie z Regulaminem Nr 58/01 EKG ONZ lub Dyrektywą 70/221 UE, uzupełnioną przez dyrektywę 2000/8 UE),
  3. Pojazdy (z wyłączeniem ciągników siodłowych) oraz przyczepy/naczepy powinny być wyposażone w boczne osłony zabezpieczające (wymagania zgodnie z Regulaminem Nr 73/00 EKG ONZ lub Dyrektywą 89/297 UE),
  4. Pojazdy powinny być wyposażone w usterka wsteczne, zgodnie z Regulaminem Nr 46/01 EKG ONZ lub z Dyrektywą 71/127 UE, ostatnio zmienioną przez Dyrektywę 88/321 UE,
  5. Pojazdy powinny być wyposażone w urządzenia oświetleniowe oraz światła sygnalizacyjne, zgodne z Regulaminem Nr 48/01 EKG ONZ lub z Dyrektywą 76/756 UE, uzupełnioną przez Dyrektywę 97/28 UE,
  6. Pojazdy powinny używać tachografów, zgodnych z „Umową AETR” lub Rozporządzeniem Nr 3821/85, uzupełnione przez Rozporządzenie Nr 1056/97 lub Nr 2135/98,
  7. Pojazdy samochodowe powinny być wyposażone w urządzenie ograniczające prędkość pojazdu, zgodne z Regulaminem Nr 89 EKG ONZ lub z Dyrektywą 92/24 UE,
  8. Pojazdy długie i ciężkie powinny posiadać tylne oznakowanie odblaskowe/fluorescencyjne, zgodne z Regulaminem Nr 70/01 EKG ONZ,
  9. Pojazdy powinny być wyposażone w hamulce z urządzeniem przeciwblokującym (zgodnie z Regulaminem 13/09 EKG ONZ lub Dyrektywą 71/320 UE, uzupełnioną przez Dyrektywę 98/12 UE),
  10. Pojazdy powinny posiadać układ kierowniczy zgodnie z Regulaminem Nr 79/01 EKG ONZ lub Dyrektywą 70/311 UE, uzupełnioną o Dyrektywę 1999/7 UE,
  11. Pojazdy powinny spełniać wymogi dotyczące oceny ich stanu technicznego opisane w Dyrektywie 96/96 UE, uzupełnionej przez Dyrektywę 1999/52 UE. Zgodnie z wytycznymi zawartymi w przytoczonych przepisach, ocena stanu technicznego pojazdu powinna być przeprowadzona, z pozytywnym wynikiem, corocznie, dlatego okres ważności certyfikatu zgodności również nie może być dłuższy niż 12 miesięcy.

Zezwolenie ECMT dla pojazdu typu „EURO 3 safe lorry” może być stosowane jedynie w odniesieniu do pojazdu, który jest godny z w/w opisem technicznym, a ważność zezwolenia zachowana jest jedynie, gdy towarzyszą mu kompletnie wypełnione certyfikaty potwierdzające zgodność z powyższymi wymogami technicznymi.

Każdy z certyfikatów zgodności dostępny jest w języku angielskim lub francuskim. Powinny mu towarzyszyć tłumaczenia w dwóch innych językach, tzn. niemieckim oraz języku narodowym kraju rejestracji pojazdu.

Certyfikat zawierający wymagania w zakresie emisji spalin oraz hałasu dla pojazdów typu „EURO 3 safe lorry” może być wypełniony przez producenta pojazdu lub autoryzowanego przedstawiciela producenta, w kraju rejestracji pojazdu. W tym drugim przypadku, autoryzowany przedstawiciel powinien podać nazwę producenta, którego reprezentuje.

Certyfikat jest wydawany dla pojazdu jednorazowo i nie musi być odnawiany, chyba że uległy zmianie istotne dane w nim zawarte, dotyczące którejkolwiek emisji.

Certyfikat zawierający warunki techniczne w zakresie bezpieczeństwa pojazdów typu „EURO 3 safe lorry” może być wypełniany przez:

  • kompetentne państwowe urzędy w krajach rejestracji pojazdu (jeśli kraj nie upoważnił przedstawicieli producenta),
  • producenta pojazdu lub autoryzowanego przedstawiciela producenta, w kraju rejestracji lub
  • kombinację następujących organów: kompetentnego państwowego urzędu w kraju rejestracji oraz producenta (autoryzowanego przedstawiciela producenta w kraju rejestracji), jeśli producent nie zapewnia kompletnego wyposażenia pojazdu w wymagane urządzenia.

Autoryzowany przedstawiciel powinien każdorazowo podać nazwę producenta, którego reprezentuje.

Certyfikat zawierający wymagania w zakresie bezpieczeństwa dla pojazdów typu „EURO 3 safe lorry” powinien być odnawiany co najmniej co rocznie, po pozytywnym zaliczeniu przeglądu technicznego.

Minimalne warunki techniczne w zakresie bezpieczeństwa są wymagane zarówno w stosunku do pojazdu samochodowego jak i przyczepy/naczepy. Dlatego też, gdy przyczepy/naczepy są zarejestrowane i zaliczą z wynikiem pozytywnym ocenę stanu technicznego, wydaje się dla nich specjalny certyfikat.

Opisane wyżej różne certyfikaty powinny być wypełnione zgodnie z postanowieniami zawartymi w poszczególnych opowiadających im rozdziałach, przez:

  • organ lub jednostkę wyznaczoną oraz podlegającą bezpośrednio państwu rejestracji, zgodnie z intencją Dyrektywy 96/96 UE lub, dla nowo wyprodukowanych pojazdów przez:
  • kompetentne urzędy państwowe w kraju rejestracji,
  • producenta (autoryzowanego przedstawiciela producenta w kraju rejestracji) lub
  • kombinację następujących organów: kompetentnego urzędu w kraju rejestracji oraz producenta (autoryzowanego przedstawiciela producenta w kraju rejestracji), jeśli producent nie zapewnia kompletnego wyposażenia pojazdu w wymagane urządzenia.

W sytuacji, gdy kontrola wskaże, iż powyższe wartości określone w certyfikacie, są przekroczone, uważa się, iż wymogi techniczne są niespełnione. W tym wypadku certyfikat uważa się za nieważny.

Ażeby ułatwić oraz przyspieszyć przekraczanie granic, zaleca się oznaczać pojazdy samochodowe typu „EURO 3 safe lorry” odpowiednią nalepką (lub znaczkiem magnetycznym), umieszczoną z przodu pojazdu. Powinna ona być koloru zielonego (tło), z białym obwodem oraz zawierać symbol „3” (3=EURO 3).

Cechy nalepek:

  • średnica zielonego koła: 200mm,
  • średnica białego okręgu: 220 mm,
  • tło barwy zielonej,
  • obwód oraz litera barwy białej.

Litery „E” lub „U” powinny być stosowane dla pojazdów typu “green lorry”. Litera „S” powinna być stosowana dla pojazdów typu „greener and safe lorry”; cyfra „3” dla pojazdów typu „EURO 3 safe lorry”.

Euro – 1,2

lub angielska wersja

niemiecka wersja

Euro – 2 + bezpieczny

Euro – 3 + bezpieczny