praca mgr z transportu
W celu zbliżenia prawa polskiego do obowiązujących Dyrektyw UE zostały uchwalone w ostatnich latach dwie ustawy i rozporządzenie dotyczące transportu kolejowego. Są to:
- Ustawa z dnia 6 lipca 1995 r. o przedsiębiorstwie państwowym „Polskie Koleje Państwowe”,
- Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym,
- Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia
1 lipca 1997 r. w sprawie zasad ustalania opłat za udostępnianie linii kolejowych (obecnie powstaje projekt nowego rozporządzenia,
w którym podane będą dodatkowe możliwości ustalania stawek jednostkowych opłat).
Zapisy rozdziału III Dyrektywy, dotyczące oddzielenia zarządzania infrastrukturą od działalności przewozowej zostały uwzględnione w art. 10 ust. 6 ustawy o transporcie kolejowym. W artykule tym jest zaznaczone, iż zarządzanie liniami kolejowymi powinno być […] rozdzielone od wykonywania przewozów kolejowych przez utworzenie odrębnych jednostek organizacyjnych bądź podmiotów gospodarczych prowadzących jeden z tych rodzajów działalności.
Kwestie związane z pobieraniem opłat za użytkowanie infrastruktury oraz zasady pobierania tych opłat zostały zasygnalizowane w III rozdziale Dyrektywy nr 91/440 i zaznaczone w art. 15 Ustawy o PKP – ust. 7 o pobieraniu opłat za udostępnianie infrastruktury i ust. 8 o zasadach ustalania tych opłat. Jak wcześniej zaznaczono istotny dla analizy kosztów infrastruktury kolejowej, jest sposób pobierania opłat za dostęp do tej infrastruktury. Dyrektywa 95/19/EWG mówi o:
- konieczności zbilansowania wpływów z wydatkami zarządu infrastruktury,
- niedyskryminujących przepisach w odniesieniu do pobierania opłat za dostęp do infrastruktury,
- uzależnieniu wysokości opłat od rodzaju usług, sytuacji na rynku, pory dnia, zużycia i stanu infrastruktury,
- upoważnieniu Państw Członkowskich na wydanie odpowiednich przepisów prawnych dotyczących zasad pobierania opłat.
Elementy związane z ustalaniem i pobieraniem opłat za dostęp do infrastruktury w przepisach prawa polskiego zostały uwzględnione w wyżej wymienionej Ustawie o transporcie kolejowym (art. 21 ust. 7) i szczegółowo
w Rozporządzeniu w sprawie zasad ustalania opłat za udostępnienie linii kolejowych. W opłacie należy uwzględnić:
- koszty utrzymania, prowadzenia ruchu i administrowania, ponoszonych przez zarządy kolei, na udostępnianej linii kolejowej,
- nakłady ponoszone na inwestycje na udostępnianej linii kolejowej,
- dodatkowe koszty związane ze specyfiką przewozów wykonywanych przez przewoźnika,
- wymagane przez przewoźnika parametry jakościowe.
Zarząd kolei pobiera opłaty za udostępnienie linii kolejowych i on też ustala wysokość stawki jednostkowej opłaty.
Ważnym przepisem dotyczącym kosztów jest zapis w art. 19 ust. 3 Ustawy o PKP i art. 23 ust. 3 Ustawy o transporcie kolejowym. Zobowiązuje on (zgodnie z zaleceniami Dyrektywy nr 91/440/EWG) zarząd kolei do wyodrębnienia w ramach prowadzonej rachunkowości ewidencji kosztów linii kolejowych, z podziałem na koszty budowy, utrzymania, prowadzenia ruchu
i administrowania tymi liniami.