Koncepcje

Uogólniając poglądy powszechnie wyrażane w literaturze, można wyróżnić przynajmniej trzy podstawowe koncepcje logis­tyki.

• Logistyka to procesy fizycznego przepływu dóbr material­nych — surowców, materiałów, półfabrykatów, wyrobów gotowych — w przedsiębiorstwie, a także między      przedsię­biorstwami, oraz przepływy strumieni informacyjnych odzwierciedlające  procesy rzeczowe i wykorzystywane w stero­waniu tymi procesami.
• Logistyka to pewna  koncepcja, filozofia zarządzania procesa­mi realnymi (przepływem dóbr), oparta na zintegrowanym, systemowym ujmowaniu tych procesów.
• Logistyka to dziedzina  wiedzy ekonomicznej, badająca pra­widłowości i zjawiska przepływu dóbr i informacji w gospo­darce, a także w poszczególnych jej ogniwach.

Wydaje się, że wymienione trzy koncepcje nie tylko się wzajemnie nie wykluczają, lecz — wprost przeciwnie — uzupeł­niają.

Istotą logistyki jest przepływ dóbr materialnych i informacji, intensywność strumieni, stopień ich ciągłości i niezawodności itp. Tylko występowanie realnych procesów przepływu i procesów informacyjnych umożliwia rozwiniecie logistyki jako pewnej kon­cepcji zarządzania, a nawet jako dyscypliny wiedzy ekonomicznej, badającej przepływ dóbr i informacji w gospodarce.

Często definicje logistyki są sprowadzane do prostego stwier­dzenia: „Logistyka jest procesem zarządzania całym łańcuchem dostaw”[1]. Jest to oczywiście nadmierne uproszczenie pojęcia, odnoszonego raczej do sfery procesów informacyjnych i ich wykorzystania w zarządzaniu.

W warunkach współczesnej gospodarki przepływ fizyczny dóbr materialnych staje się coraz bardziej skomplikowany. Stero­wanie tym procesem wymaga odpowiednich informacji i okreś­lonego ich przetwarzania. Dopiero wtedy można podejmować właściwe decyzje regulacyjne.

Współczesne rozumienie procesów logistycznych to integracja strumieni rzeczowych i informacyjnych, to patrzenie na procesy gospodarcze przez pryzmat tych strumieni, sprawności ich prze­pływu, a także kosztów, jakie za sobą pociągają.

W tym pojęciu procesów logistycznych zawiera się także — jako szczególny aspekt tych procesów — obsługa klienta, jej poziom, jakość, skuteczność oraz zadowolenie klienta. Dotyczy to klienta w szerokim tego słowa rozumieniu — może nim być zarówno konsument, jak i producent, hurtownik czy detalista, a więc odbiorca naszych produktów lub usług.

Przepływ strumieni rzeczowych w całej gospodarce, a także w pojedynczym przedsiębiorstwie nie zawsze może być ze względów technicznych, organizacyjnych oraz ekonomicznych ciągły. W większości przypadków nie jest, bowiem możliwe takie zsynchronizowanie tych procesów w czasie i przestrzeni, a także pod względem intensywności i rozmiarów, aby przerwy i zahamo­wania nie występowały. To z kolei jest przyczyną zjawiska tworze­nia zapasów. Zapasy występują w różnych ogniwach procesów przepływu i pełnią rozmaite funkcje. Przede wszystkim jednak powinny one tworzyć warunki stabilizacji procesów gospodarczych, tj. nie za­kłóconego rytmu zaspokajania potrzeb konsumpcyjnych i produk­cyjnych poszczególnych podmiotów. Tak, więc powstawanie i utrzymywanie zapasów to także integralna część procesów logistycznych.

Przepływ produktów, utrzymywanie zapasów, gromadzenie i przetwarzanie informacji to działania wymagające dysponowania wieloma środkami technicznymi, które można zaliczyć do infra­struktury procesów logistycznych. Infrastruktura ta powinna zapewnić odpowiednią szybkość i sprawność przepływu produktów, ochronę zapasów przed utratą ich właściwości użytkowych, a także — wykorzystując masowe potoki informacji — umożliwić racjonalne sterowanie procesami logistycznymi.

Do technicznej infrastruktury procesów logistycznych zalicza się: budynki i budowle magazynowe, środki transportu, maszyny i urządzenia techniczne zapewniające transport i manipulacje za-i wyładowcze, pewne rodzaje opakowań, a także środki techniki obliczeniowej. We współczesnej gospodarce sprawność przepływu strumieni rzeczowych i informacyjnych nie jest praktycznie moż­liwa bez rozwiniętej infrastruktury technicznej procesów logistycz­nych.

Przepływ dóbr rzeczowych, utrzymywanie zapasów, zaanga­żowanie w nich pokaźnych kapitałów, wreszcie funkcjonowanie infrastruktury technicznej są przyczyną powstawania kosztów pro­cesów logistycznych. Koszty te, stanowiąc istotny składnik logistyki, wpływają na całokształt ekonomicznej efektywności proce­sów gospodarczych.

Jednym z podstawowych zadań współczesnej logistyki jest redukcja kosztów przepływu oraz utrzymania zapasów. Koszty te stanowią istotny składnik kosztów działalności gospodarczej, a ich redukcja przez zintegrowane działania logistyczne staje się istotnym źródłem poprawy gospodarności podmiotów gospodar­czych.

Rozwój logistyki — jako zintegrowanej koncepcji zarządza­nia — miał m.in. swój początek w konieczności redukcji kosztów przepływu oraz kosztów utrzymania zapasów. Nowoczesne meto­dy technologiczne w produkcji, automatyzacja, robotyzacja oraz wykorzystanie komputerów w sterowaniu produkcją doprowadzi­ły do takiej racjonalizacji kosztów wytwarzania, że dalszy postęp jest już bardzo trudny do osiągnięcia. Natomiast procesy logis­tyczne (transport, manipulacja, magazynowanie, opakowania, ser­wis itp.) w sposób wyraźny odstawały pod względem techniki i organizacji od procesów produkcji, powodując wysokie koszty. One to stały się podstawową przesłanką zastosowania nowoczes­nych technologii i organizacji w procesach przepływu. Stąd jedną z podstawowych funkcji logistyki jest redukcja kosztów prze­pływu.

---