Istota określenia optymalnej partii dostawy

Tradycyjny system zaopatrywania się przez przedsiębiorstwa w zapasy uwzględnia mniej lub bardziej regularne zamawianie kolejnych partii produktów oraz utrzymywanie ich w zapasie. Zwiększając wielkość zamawianych partii można zredukować liczbę zamówień a więc koszty zamawiania. Pociąga to za sobą wzrost poziomu zapasów, a więc i wzrost kosztów ich utrzymania. Można zastosować też odwrotne podejście a mianowicie ograniczyć zapasy poprzez zmniejszenie wielkości zamawianych partii oraz zwiększenie liczby zamówień. W efekcie można uzyskać zmniejszenie kosztów utrzymania zapasów oraz zwiększenie kosztów zamawiania. [1]  Optymalna partia dostawy (zamówienia) jest tą wielkością, która minimalizuje koszty zamawiania i koszty utrzymania zapasów.

Do określenia optymalnej partii dostawy posługujemy się klasycznym modelem W. Harrisa. Przedstawia go formuła:

  =

(3.1.)

gdzie:

– optymalna partia dostawy

– wielkość rocznego zapotrzebowania,

– roczny koszt utrzymania jednej jednostki w zapasie,

– koszty tworzenia zapasów jednej jednostki.

Jest to uproszczony model, który zakłada, że: [2]

• tempo popytu (zapotrzebowania) jest stałe i znane (rozkłada się równomiernie w czasie)
• czas dostawy towaru jest stały i znany,
• firma dokonuje zakupów n razy w równych odstępach czasu i równych ilościach,
• koszty utrzymania zapasów są stałe i zależą liniowo od średniego poziomu zapasów,
• koszt zamawiania lub przestawienia produkcji jest stały dla każdej zamawianej partii dostawy niezależnie od jej wielkości,
• zamówienia realizowane są natychmiastowo, tzn. że zamówienie i dostawa są jednoczesne – w jednym miejscu i jednym czasie,
• towary zamawiane są w partiach, zaś cała partia umieszczana jest na składzie w tym samym czasie,
• nie występuje zjawisko wyczerpania zapasów, ponieważ popyt czas dostawy są stałe i znane oraz można dokładnie określić, kiedy należy zamówić towary w celu uniknięcia wyczerpania zapasów,
• zamawianym towarem jest pojedynczy produkt, nie występuje współzależność z innymi produktami.

Model ten jest pewnym uproszczeniem i dlatego nie odwzorowuje rzeczywistości. Każde przedsiębiorstwo funkcjonuje w warunkach niepewności. Oznacza to, że takie czynniki, jak stopa inflacji, czas dostawy, wyczerpanie się zapasów nie zawsze są możliwe do przewidzenia. Z tego względu wzór Harrisa należy modyfikować uwzględniając istnienie tych czynników.