Unia Europejska swój rozwój gospodarczy zawdzięcza głównie małym i średnim przedsiębiorstwom[1].
We Wspólnotach Europejskich rosnącą rolę i dynamikę rozwoju MSP zaczęto dostrzegać i doceniać w latach 70., a lata 80. i 90. minionego wieku to wzmożona działalność instytucji i państw członkowskich UE na rzecz poprawy prawnych i finansowych warunków funkcjonowania tych przedsiębiorstw[2].
Najważniejszym impulsem dla przyjęcia wspólnej polityki wobec MSP było wprowadzenie zasad jednolitego rynku. Rynek ten stworzył nowy obszar działań dla MSP w związku ze stopniową likwidacją barier w zakresie czterech swobód: przepływu towarów, usług, kapitału i osób[3].
Polityka Wspólnoty wobec MSP opiera się głównie na uchwałach i zaleceniach Rady UE oraz inicjatywach i programach Komisji Europejskiej, które ni mają charakteru normatywnego, ale tworzą ramy wspólnych działań na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw wspierających ich funkcjonowanie na jednolitym rynku[4].
Wyzwania związane z procesem globalizacji oraz rosnąca konkurencyjność światowych gospodarek spowodowały konieczność określenia programu reform gospodarczych w krajach Unii Europejskiej. W efekcie tego, podczas posiedzenia Rady Europejskiej w 2000 roku w Lizbonie, przyjęto Strategię rozwoju społeczno-gospodarczego Unii Europejskiej do 2010 roku. Głównym celem zawartym w tym dokumencie jest stworzenie w Europie najbardziej konkurencyjnej gospodarki. Realizacja tego jest możliwa przez zwiększenie dynamiki przedsiębiorczości. Kluczową rolę w tym procesie odgrywają małe i średnie przedsiębiorstwa. Stanowią podporę europejskiej gospodarki i są głównym źródłem miejsc pracy. Przesłaniem wynikającym ze strategii lizbońskiej jest więc ułatwianie prowadzenia działalności gospodarczej w sektorze MSP. Firmy te są bardzo wrażliwe na przemiany otoczenia w jakim funkcjonują. Konieczne jest zatem tworzenie korzystnego klimatu do powstawania i rozwoju nowych jednostek. Dlatego też polityka Unii Europejskiej na rzecz analizowanego sektora koncentruje się na stopniowej poprawie otoczenia biznesu, a także popieraniu przedsiębiorstw przez zwiększanie dostępu do różnorodnych instytucji finansowych[5].
Realizacja zamierzeń wobec tych podmiotów gospodarczych opiera się na działaniach w obszarach zaprezentowanych na rysunku 3[6]:
Rysunek 3. Obszary działalności UE w zakresie przedsiębiorczości
Źródło: Opracowano na podstawie: Communication from the Commission to the Council and the European Parliament – Sustaining the commitments, increasing the pace, COM (2001) 641, 8 listopad 2001, s. 5-8.
[1] Aftyka W., Chmielewski A., Małe i średnie przedsiebiorstwa w Unii Europejskiej, op. cit., s. 172.
[2] Zob. Kokocińska M., Prace Katedry Mikroekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu,
Zeszyty Naukowe – 215, Poznań 2011, s. 7.
[3] Zob. Zombirt J., Mechanizmy rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, Difin, Warszawa 2011, s 29.
[4] Aftyka W., Chmielewski A., Małe i średnie przedsiebiorstwa w Unii Europejskiej, op. cit., s. 172.
[5] Report from the Commission to the Council, the European Parliament, the Economic and Social Committee and the Committee of the Regions-Creating an entrepreneurial Europe. The activities of the European Union for small and medium-sized enterprises (SMEs), COM (2001) 98, 1 marzec 2001, s. 10-11.
[6] Communication from the Commission to the Council and the European Parliament – Sustaining the commitments, increasing the pace, COM (2001) 641, 8 listopad 2001, s. 5-8.