Tabela 1 Szkolenie i doskonalenie – podobieństwa i różnice
| Szkolenie | Doskonalenie | |
| Uczestnicy | wszyscy pracownicy | wszyscy pracownicy |
| Cel | nowa wiedza, umiejętności, | ugruntowanie wiedzy, |
| postawy | umiejętności i postaw | |
| Orientacja | raczej na teraźniejszość | raczej na przyszłość |
| Forma organizacyjna | najczęściej zorganizowane | najczęściej samodzielne, wspomagane przez organizację |
| Czas i miejsce | określone | dowolne |
| Warunek skuteczności | uczenie się | uczenie się |
Źródło: opracowanie własne
Nietrudno zauważyć, że zarówno szkolenie, jak i doskonalenie są oparte na uczeniu się wszystkich pracowników. W tym sensie szkolenie może być określane jako pomoc dla pracowników w procesie uczenia się. Należy, zatem je traktować jako[1]:
- planowe działanie organizacji, które ma ułatwić pracownikom nabywanie wiedzy i umiejętności związanych z ich obecną i przyszłą pracą zawodową oraz kształtować ich postawy,
- wspieranie procesu uczenia się, służącego rozwojowi pracowników i zwiększaniu ich osobistej efektywności,
- systematyczne działanie dostosowane do bieżących i przyszłych potrzeb organizacji i pracowników.
Sposób zdefiniowania szkolenia pracowników będzie rzutował na role i funkcje szkoleń we współczesnych organizacjach. Funkcje te są następujące[2]:
- funkcja adaptacyjna, polegająca na dostosowaniu wiedzy i umiejętności pracownika do wymagań stanowiska pracy. Szkolenia pełniące tę funkcję są przeznaczone dla wszystkich nowo zatrudnionych oraz tych, którzy muszą dostosować się do zmian treści pracy zachodzących pod wpływem postępu techniczno-organizacyjnego;
- funkcja modernizacyjna, związana z potrzebą odnawiania kwalifikacji, które z biegiem czasu stają się przestarzałe na skutek postępu w nauce i technice lub wymagają przypomnienia na skutek rutyny. Szkolenie pełniące tę funkcję poprawia samopoczucie pracownika, pozwala mu czuć się kompetentnym na zajmowanym stanowisku, ale nie zapewnia mu dalszego awansu;
- funkcja innowacyjna, polegająca na stwarzaniu warunków kreowania postępu, sprzyjających wprowadzaniu nowych rozwiązań. W szkoleniu pełniącym tę funkcję uczestniczą pracownicy, którzy mogą wpłynąć na sposób funkcjonowania organizacji; podejmują decyzje lub będą w przyszłości awansować;
- funkcja społeczna, polegająca na zacieśnianiu więzi między ludźmi, uczeniu się współpracy. Dotyczy to zwłaszcza rozwijania umiejętności interpersonalnych, które będą wykorzystywane do usprawniania kontaktów wewnętrznych i z klientami. Szkolenia mają także integrować pracowników wokół wspólnych celów.
—
[1] Z. Wiśniewski, op. cit., s. 176
[2] J.w., s. 180