Atrakcje turystyczne Wisły

5/5 - (2 votes)

W Wiśle jest co robić – i wcale nie mamy na myśli atrakcji typowo „narciarskich”. Perła Beskidów to również inne, ciekawe miejsca. Zobaczcie sami…

ATRAKCJE NIE TYLKO DLA NARCIARZY

– Niezależnie od pogody Wisła jako miejscowość turystyczna oferuje szereg atrakcji. Pierwszy raz w sezonie zimowym turyści mogą na przykład skorzystać z nowoczesnej kręgielni z 4 torami wraz z pełnym zapleczem. W centrum miasta dużą popularnością cieszy się natomiast Enklawa Starego Budownictwa przy Muzeum Beskidzkim – mówi Paweł Brągiel, przewodniczący Stowarzyszenia Przyjaciół Miasta Wisły Imko Wisełka.W Wiśle działa również Auqa Park Tropicana oraz kompleks sportowy Start. Na zwolenników sportów extremalnych czekają natomiast dwa prywatne tory do jazy quadami i jeepami. Miłośników kuligów zaprasza z kolei zajazd Biała Wisełka, gdzie niezależnie od pogody można w góralskim stylu spędzić kilka miłych godzin.

Również oddział PTTK w Wiśle przygotował bogatą ofertę wycieczek po Wiśle i okolicy.

W miasteczku niesłabnącą popularnością cieszy się skocznia w Malince im. Adama Małysza oraz Galeria Trofeów Sportowych naszego olimpijczyka.- Największą atrakcją turystyczną w tym sezonie będzie zwiedzanie Zamku Prezydenckiego w Wiśle, który może niebawem będzie ponownie gościł Pierwsza Parę RP – mówi Paweł Brągiel.

WISŁA DLA KOCHAJĄCYCH „ZIMOWE SZALEŃSTWO”

O narciarzach nie możemy jednak zupełnie zapomnieć. Miasto oferuje bardzo szeroką bazę noclegową w ponad 300 obiektach z blisko 10.000 miejsc noclegowych od agroturystyki, aż po hotele i apartamenty. Wisła to również duża liczba tras narciarskich z 24 stacjami narciarskimi i 33 wyciągami, w tym aż 4 wyciągami krzesełkowymi. Na niemal każdym ze stoków można skorzystać z pomocy instruktorów narciarstwa z licencjami PZN. Choć obecnie trwa ocieplenie, na części wyciągów można bez przeszkód szusować. Również na cieszących się dużą popularnością trasach narciarstwa biegowego na Kubalonce jest odpowiednia grubość śniegu.

CIEKAWE MIEJSCA w Wiśle i najbliższych okolicach

  • Galeria u Niedźwiedzia, w której można oglądać prace artystów-amatorów mieszkających w Wiśle lub związanych z tą miejscowością
  • Skocznia w Malince im. Adama Małysza
  • Jezioro Czerniańskie w okolicy Wisły
  • Barania Góra (1220 m n.p.m.)
  • Zameczek Habsburgów – niegdyś miejsce schronienia Habsburgów podczas polowań w tutejszych lasach. Obecnie schronisko górskie
  • Muzeum Beskidzkie w budynku dawnej karczmy
  • Kaskady Rodła – zespół wodospadów i progów rzecznych na rzece Białej Wisełce w dzielnicy Wisła Czarne
  • Wiadukt w Łabajowie
  • Zamek Prezydenta RP na Zadnim Groniu w okolicy Jeziora Czerniańskiego

PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI

  • Informacje na temat najciekawszych pod względem turystycznym miejsc w Wiśle i okolicach można znaleźć na oficjalnej stronie www miasta.
  • Zapoznaj się z listą obiektów noclegowych w Wiśle i najbliższych okolicach miasta.
  • Zapoznaj się z listą obiektów gastronomicznych w Wiśle i okolicach.
  • Zobacz aktualne informacje na temat warunków narciarskich w Wiśle oraz listę stoków narciarskich w mieście.

Galeria Małysza, czyli skok do Wisły

Imię i nazwisko Adama Małysza często odmieniane jest przez wszystkie przypadki. Skoczek z Wisły raz po raz udowadnia, że w sporcie wszystko jest możliwe, a ciężka praca i wiara we własne marzenia pozwalają góry przenosić.

W jego przypadku wyczynem są zdobyte w wieku 32 lat dwa srebrne medale na olimpiadzie. Teraz nikt nie przyzna się, że jeszcze jakiś czas temu, słowa Adama Małysza o walce o medale, traktował jako przechwałki sportowca, który zamiast o igrzyskach powinien myśleć o sportowej emeryturze. Cała Polska kocha Orła z Wisły, ale mało kto wie, że od 3 lat w rodzinnym mieście Małysza można zobaczyć dorobek sportowy tego niezwykłego zawodnika.  

CO W GALERII?

W Galerii Adama Małysza można przyjrzeć się jego pucharom, zaczynając od tych zdobywanych jeszcze w szkole, a kończąc na 4 kryształowych kulach za wygranie Pucharu Świata. Ilość jest imponująca, a samo miejsce niezwykle klimatyczne. Poza dyplomami, zdjęciami, medalami, pucharami, Adam pokazuje wyposażenie skoczka. Można tam obejrzeć jego kombinezony, narty, kaski, plastrony z najważniejszych zawodów. W galerii można zobaczyć wszystkie atrybuty skoczka i poznać jego otoczeniem niejako „od kuchni”.

Adam Małysz na każdym kroku podkreśla, jak ważne jest dla niego wsparcie kibiców. Z myślą o nich w galerii można zakupić pocztówki, plakaty, kalendarze, gadżety związane z najlepszym polskim skoczkiem. Sam dwukrotny srebrny medalista z Vancouver nie unika tego miejsca.
Mając szczęście, można go tam spotkać. Jeśli czas pozwoli, nie odmówi autografu i wspólnego zdjęcia…

Turystyka w gospodarce lokalnej

5/5 - (2 votes)

Przez całe lata turystyka w systemie funkcjonowania państwa postrzegana była głównie jako dziedzina życia społecznego i element szeroko pojmowanych zjawisk kulturowych. Obecnie doświadczenia wielu krajów dowodzą jednak, że turystyka może być również sektorem gospodarki narodowej. Dla niektórych regionów i krajów może ona być jednym z celów działalności gospodarczej oraz jednym ze środków ożywienia gospodarki. Należy tu pamiętać, iż turystyka jako sektor gospodarki narodowej pomimo przestrzennego zróżnicowania aktywności, sprzężona jest z niemal wszystkimi jej działami. Potwierdzają to między innymi rozliczne funkcje bezpośredniej i pośredniej gospodarki turystycznej (B. Lewicka, 1996).

Gospodarcze i społeczne konsekwencje rozwoju turystyki widoczne są głównie w skali regionów i miejscowości turystycznych, czyli upraszczając myśl, w skali gospodarki lokalnej. Dla jej funkcjonowania ogromne znaczenie miała restytucja samorządu lokalnego w Polsce, stanowiąca jedną z najważniejszych, dokonanych dotąd zmian ustrojowych. Okazało się, że turystyka jest tą dziedziną gospodarki, w której mechanizmy i prawa rządzące wolnym rynkiem zadziałały najszybciej, która szybko uległa przekształceniom i coraz częściej ma swój udział w przełamywaniu recesji, zarówno w gospodarce regionalnej jak i narodowej, która ostatecznie w znaczący sposób wspomaga i wręcz stymuluje wzrost gospodarczy kraju (J. Błoński, 1996).

Szacuje się, że spośród 2160 jednostek samorządowych – miast – gmin i gmin wiejskich około 250 jednostek identyfikuje się z gospodarką turystyczną i określa swoje funkcje jako: turystyczne, uzdrowiskowe, turystyczno-rolnicze, lub też wyraża zainteresowanie rozwojem współpracy transgranicznej w zakresie ruchu osobowego. Blisko 200 stałych i celowych związków gmin zawarło w statutach porozumień potrzebę rozwijania współpracy turystycznej bądź też w dziedzinach dla rozwoju turystyki znaczących (J. Kasiura, 1997).

Analiza obecnej sytuacji w kraju wymownie świadczy o tym, że turystyka, stanowiąc jeden z głównych kierunków specjalizacji gospodarki lokalnej (np. południowa Małopolska, pas nadmorski), pełni w związku z tym funkcję aktywizującą całą gospodarkę danego obszaru. Powstają nowe rodzaje usług, np. hotelarskich, gastronomicznych, handlowych, transportowych, wypoczynkowo-rozrywkowych, a wraz z tym uruchamiane są wybrane dziedziny produkcji przemysłowej, służące turystom i społeczności lokalnej. Obserwuje się również rozwój działalności inwestycyjnej, powstają nowe miejsca pracy, wzrastają dochody budżetów lokalnych, przedsiębiorstw zajmujących się obsługą ruchu turystycznego i ludności. Prócz wymienionych zjawisk następują także przeobrażenia jakościowe i strukturalne w gospodarce lokalnej (W. W. Gaworecki, 1994).

Co się tyczy lokalnego rynku pracy, to można zauważyć, że pod wpływem rozwoju turystyki występują korzystne warunki jego równoważenia, gdyż sprzyja ona, jak wspomniano, powstawaniu nowych miejsc pracy. Należy tu zaznaczyć, iż przemysł turystyczny jest pracochłonny, co oznacza, że jego wyniki zależą głównie od ludzi w nim pracujących, nie zaś od maszyn i technologii. Z tego też powodu zorganizowanie jednego miejsca pracy w turystyce kosztuje znacznie mniej niż w innych dziedzinach gospodarki, takich jak np. przemysł przetwórczy czy elektroniczny. Przykładowo, w Wielkiej Brytanii generalnie przyjmuje się, że koszt stworzenia miejsca pracy w turystyce w wyniku inwestycji wynosi jedynie około 2/3 średniego kosztu tworzenia miejsca pracy tą drogą (R. Davidson, 1996).

Sfera obsługi ruchu turystycznego zgłasza zapotrzebowanie na pracowników różnych dziedzin i zawodów, jak też o różnym stopniu umiejętności i poziomie kwalifikacji. Ich zatrudnienie może być związane z bezpośrednią gospodarką turystyczną, np. hotelarstwem, gastronomią czy handlem, jak również z sektorami mającymi pośredni związek z rozwojem turystyki, jak np. usługi rzemieślnicze, transport miejski, administracja czy bankowość. Warunki wzrostu zatrudnienia powstają także w przemyśle turystycznym, wytwarzającym np. meble hotelowe, sprzęt turystyczny i sportowy, wyroby pamiątkarskie, artykuły spożywcze i inne, stanowiące przedmiot popytu turystycznego (W. W. Gaworecki, 1994).

Warto również pamiętać o roli turystyki w stabilizacji ludności w miejscowościach turystycznych. Obszary te, niejednokrotnie pozbawione rozwiniętych funkcji pracy, są terenem migracji ludności. W takich warunkach turystyka, absorbując miejscowe nadwyżki siły roboczej, zapobiega często wyludnianiu się tych miejscowości, stanowiąc źródło dochodów, tym samym stabilizacji ich mieszkańców.

Pozytywną rolę turystyki w aktywizacji gospodarki lokalnej odnotowuje się w procesie ekonomicznej urbanizacji wsi turystycznych, zwanych potocznie letniskami. Widoczne jest tam zjawisko stałego zwiększania się liczby ludności zatrudnionej w zawodach pozarolniczych w stosunku do ludności wykonującej zajęcia rolnicze. Liczne przykłady tego zjawiska szczególnie widać w północnych i południowych regionach turystycznych Polski (W. W. Gaworecki, 1994).

Ogólnie można stwierdzić, iż rola turystyki w kształtowaniu poziomu i struktury zatrudnienia w gospodarce lokalnej jest znacząca. Wzrost zatrudnienia w bezpośredniej gospodarce turystycznej ma swoje odzwierciedlenie w zwiększonym popycie na pracę w pośredniej gospodarce turystycznej. W konsekwencji powstaje więc zjawisko komplementarności zatrudnienia w sferze obsługi ruchu turystycznego. Należy również dodać, iż turystyka stymuluje lepsze wykorzystanie lokalnych zasobów pracy, może wydatnie wpłynąć na obniżenie stopy bezrobocia, a wraz z tym stwarza ludności miejscowej możliwość uzyskiwania godziwych dochodów.

W strukturze czynników aktywizacji gospodarki lokalnej, zwłaszcza o funkcjach turystycznych, należy również podkreślić znaczenie drobnej wytwórczości. Drobna wytwórczość produkcyjno-usługowa w wielu krajach pełni bardzo ważną rolę w strukturach gospodarki lokalnej i narodowej. Nie jest do końca prawdą, iż wraz z postępem ekonomicznym drobna wytwórczość traci na swoim znaczeniu. Zmianie ulega tylko jej działanie i funkcja. Z racji swoich specyficznych cech ta forma działalności może również w warunkach polskich zasilić źródła wzrostu podaży produktu turystycznego i tym samym stanowić korzystny impuls rozwoju gospodarki lokalnej.

Znaczenie drobnej wytwórczości w rozwoju przemysłu turystycznego i w aktywizacji gospodarki lokalnej wynika z szeregu specyficznych właściwości tej sfery działania. Przykładowo można wymienić niektóre z nich (W. W. Gaworecki, 1994):

1. Duża elastyczność instalacji produkcyjno-usługowych, stwarzająca możliwość szybkiej zmiany profilu produkcji i dostosowania go do zmieniających się potrzeb turystów i ludności miejscowej, a także umożliwiająca efektywne wytwarzanie wyrobów i usług nietypowych w krótkich seriach, często na indywidualne zamówienie odbiorców, co istotnie wzbogaca ofertę towarową i usługową miejscowego rynku.

2. Drobna wytwórczość w rozmaitych jej związkach organizacyjnych i układach własnościowych może stanowić znaczący element infrastruktury kooperacyjnej bezpośredniej gospodarki turystycznej i stać się ważnym składnikiem sfery obsługi ruchu turystycznego oraz czynnikiem poprawy jej efektywności.

3. Duże znaczenie ma możliwość zagospodarowania przez drobną wytwórczość nieczynnych lub nie w pełni wykorzystywanych lokalnych składników majątku trwałego, np. piekarni, masarni, wytwórni wód gazowych, zakładów rzemieślniczych, a także miejscowych rezerw siły roboczej.

4. Poza funkcjami gospodarczymi, drobna wytwórczość wypełnia też zadania społeczne, np. szkolenie i doskonalenie zawodowe miejscowej ludności, tworzenie dla niej nowych miejsc pracy, kultywowanie rękodzieła ludowego i artystycznego, co podnosi atrakcyjność turystyczną miejscowości, umożliwia produkcję pamiątek turystycznych itp.

Przedstawione wyżej właściwości drobnej wytwórczości dają podstawę do wniosku, by sektor ten stał się przedmiotem szczególnego zainteresowania samorządnych władz lokalnych. Drobna wytwórczość bowiem wymaga odbudowy, zasługuje na wyższy prestiż, gdyż może być ważną dźwignią rozwoju gospodarki lokalnej oraz narzędziem usuwania wielu niedogodności w życiu turystów i społeczności miejscowej.

Rozważając wybrane zagadnienia turystyki w gospodarce lokalnej warto również podkreślić jej ożywczy wpływ na działalność inwestycyjną. Przeprowadzone badania poświęcone czynnikom rozwoju współczesnej turystyki i jej miejscu w strukturze gospodarki narodowej wymownie świadczą o tym, że rozwijanie funkcji turystycznej w gospodarce lokalnej, bez względu na wielkość miejscowości, wymaga odpowiednich nakładów kapitałowych. Efekty rzeczowe inwestycji turystycznych nobilitują daną miejscowość, wzbogacają jej majątek trwały, stymulują rozwój społeczno-gospodarczy, zmieniają też przestrzenne układy lokalnej gospodarki (W. W. Gaworecki, 1994).

Mając na uwadze powyższe korzyści, władze samorządowe realizują politykę zachęcania sektora prywatnego do inwestowania w rozwój turystyki, przy zachowaniu jednak pewnych zasad uwzględniających ograniczenia ruchu turystycznego. Preferują one taką działalność inwestorów w dziale turystyki, która dotyczy m. in. następujących kwestii (W. W. Gaworecki, 1998):

  • wzrost zatrudnienia,
  • ochrona środowiska przyrodniczego i społecznego,
  • zwiększenie potencjału turystycznego miejscowości,
  • wpływ na wydłużenie sezonu turystycznego,
  • wzrost dochodów budżetowych,
  • unikanie negatywnego wpływu turystyki na dobra kulturalne i warunki życia społeczności lokalnej.

Reasumując należy stwierdzić, iż turystyka może być i coraz częściej jest istotnej wagi czynnikiem rozwoju i przemian strukturalnych gospodarki lokalnej. Działalność ta jest szczególnie ważna dla gmin wiejskich, nierzadko zacofanych gospodarczo i zagrożonych strukturalnym bezrobociem, gdyż turystyka może stanowić dodatkowe znaczące źródło dochodów miejscowej ludności.

Wprowadzanie odpowiednich form turystyki, nawiązujących do specyfiki danego regionu, powinno w dużym stopniu ożywić gospodarczo gminy dzięki rozwijaniu drobnego, nie uciążliwego dla środowiska przemysłu, rolnictwa i usług pod kątem obsługi turystów. Ma to również istotne znaczenie dla funkcjonowania pozostałych dziedzin gospodarki na danym obszarze. Inwestycje w przemyśle turystycznym kształtują ogólny rozwój infrastruktury użyteczności publicznej. Stanowi to z kolei bodziec do rozwijania budownictwa, transportu, telekomunikacji i rolnictwa. Gospodarka turystyczna powoduje także wzrost działalności średnich i małych przedsiębiorstw, szczególnie aktywnych na terenach o wysokiej dynamice rozwojowej (J. Owsiak, J. Sewerniak, 1994).

Wszystkie przedstawione tu aspekty turystyki wpływają na wielkość uzyskiwanych z tej formy działalności korzyści ekonomicznych. Korzyści te dotyczą przede wszystkim poprawy warunków socjalno-bytowych ludności oraz wzrostu dochodowości budżetów miast i gmin. Warto tu podkreślić, że gminy określające się jako turystyczne lub rolniczo-turystyczne mają o 70 % wyższe dochody własne niż pozostałe (J. Błoński,1996), co w sposób wymowny świadczy o znaczeniu turystyki dla gospodarki lokalnej.

Istota i podział turystyki

5/5 - (3 votes)

Od najdawniejszych czasów datują się migracje ludności odbywane poza obszar stałego miejsca zamieszkania. Ich przyczyny związane były początkowo z ekspansją terytorialną (wojny, krucjaty), dyplomacją (misje, poselstwa), handlem, a następnie dotyczyły indywidualnych potrzeb wynikających z celów o charakterze religijnym, zdrowotnym i przyjemnościowym. Podróże indywidualne uznawane są obecnie za pierwsze wędrówki o znaczeniu turystycznym i zalicza się do nich pielgrzymki w starożytnym Egipcie (od IV w. p.n.e.), starożytnej Grecji (VIII w. p.n.e.) oraz Indiach, gdzie w IV w. p.n.e. istniało 12 szlaków pielgrzymkowych (B. Meyer, 2001). Same jednak określenia, jak turysta i turystyka, pojawiły się dopiero pod koniec XVIII wieku. Przyjmuje się, że geneza tych pojęć najprawdopodobniej ma związek z określeniem „grand tour”. Oznaczało ono bardzo popularne w tym okresie wśród angielskiej, zwłaszcza bogatej młodzieży, wyjazdy do Francji, Niemiec i innych krajów, odbywane w celach edukacyjnych, poznawczych i dla rozrywki. W wyższych sferach społecznych „wyjazdy te traktowane były jako ważny element kształcenia i wychowania młodych ludzi, a człowiek, który nie odbył „grand tour” – według ówczesnych opinii – nie mógł uważać się za osobę wykształconą” (W. Alejziak, 1999 s. 16). Odwiedzających Francję młodych Anglików miejscowa ludność często nazywała turystami. W krótkim czasie wyraz ten przyjął się także w innych krajach europejskich. W literaturze termin „turysta” zamieszczony został po raz pierwszy w książce Stendhala „Memoires d’ un touriste” („Wspomnienia pewnego turysty”) wydanej w 1838 r. (Z. Kulczycki, 1977). Do języka polskiego pojęcie turysta wprowadził w 1847 roku Xawery Łukaszewski (J. Warszyńska, A. Jackowski, 1979). Od powstania terminu „turystyka” do czasów obecnych pojęcie to ulegało licznym przekształceniom, które odzwierciedlały zmiany dokonujące się w ramach samej turystyki, a obejmujące m. in.: charakter, formy, wielkość uczestnictwa, rozwój zagospodarowania turystycznego itp., z drugiej zaś strony były wyrazem wzrostu jej znaczenia w życiu społecznym i gospodarczym.

Z uwagi na złożoność i wielofunkcyjność zjawiska, jakim jest turystyka, której badaniem zajmują się przedstawiciele wielu dyscyplin naukowych, spotykamy mnogość różnych jej definicji. W polskiej literaturze geograficzno-ekonomicznej najczęściej stosowane są dwie definicje turystyki – Waltera Hunzikera i Krzysztofa Przecławskiego. Pierwszy z nich, szwajcarski ekonomista, jeden z klasyków teorii turystyki, twierdził, że turystyka to ” … całość zjawisk i stosunków dotyczących podróży i krótkotrwałych pobytów poza miejscem stałego zamieszkania, przedsiębranych nie w celach zysku” (T. Lijewski i in., 1998, s. 15). Istotnym atutem tej definicji jest zasygnalizowanie, że turystyka to nie tylko podróż i pobyt w określonej miejscowości, ale także wszelkie następstwa tego pobytu. Takie podejście umożliwia rozpatrywanie turystyki jako zjawiska gospodarczego, analizowanego głównie w odniesieniu do podaży i popytu. Użyteczność definicji W. Hunzikera obecnie jednak maleje, gdyż pojawiają się nowe rodzaje turystyki, np. biznesowa, kongresowa, motywacyjna, które wbrew podanemu wyjaśnieniu mają związek z zarobkowaniem. Biorąc pod uwagę ten aspekt istotę współczesnej turystyki lepiej oddaje definicja K. Przecławskiego. Według niego turystyką – w szerokim znaczeniu – jest: „całokształt zjawisk ruchliwości przestrzennej, związanych z dobrowolną, czasową zmianą miejsca pobytu, rytmu i środowiska życia oraz z wejściem w styczność osobistą ze środowiskiem odwiedzanym (przyrodniczym, kulturowym bądź społecznym)” (K. Przecławski, 1994, s. 9). Jak wynika z tej definicji, jej autor najsilniejszy nacisk położył na wymiar społeczny, psychologiczny i kulturowy turystyki.

W ostatnich latach obserwuje się wiele inicjatyw mających na celu ujednolicenie terminologii turystycznej. Dąży się między innymi do ustalenia takiej definicji turystyki, która z jednej strony uwzględniałaby wszystkie aspekty związane z tą działalnością, z drugiej zaś – miałaby użytkowy charakter, wynikający z potrzeb polityków, ekonomistów, organizatorów turystyki i naukowców. Światowa Organizacja Turystyki (WTO – World Tourism Organization) przy ONZ, zaleca do celów statystycznych następujące pojmowanie współczesnej turystyki: „turystyka obejmuje ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, służbowych lub innych, nie dłużej niż przez rok bez przerwy poza swoim codziennym otoczeniem” (Terminologia turystyczna…,1995 , s.5).

Niezależnie od różnic w jej zdefiniowaniu, turystykę jako specyficzny typ zachowań czasu wolnego wyróżniają trzy podstawowe cechy (S. Toczek – Werner, 1999, s. 13):

  1. „podstawą turystyki jest ruch, proces współtworzony przez przepływ ludzi, rzeczy, pieniędzy, informacji i wartości kulturowych,
  2. 2ruch ten powoduje określone konsekwencje w stosunkach społecznych, gospodarczych, politycznych, kulturalnych, nadaje przestrzeni nową wartość, będąc jednocześnie jej swoistym zagrożeniem,
  3. uczestnictwo w turystyce jest wynikiem swobodnych decyzji, wolnym wyborem spośród innych form spędzania wolnego czasu i wynika z jednej strony z potrzeby wyzwolenia ze schematu dnia codziennego, z drugiej z dążności do zaspokojenia potrzeb poznawczych, kulturalnych czy zabawowo-rekreacyjnych”.

Ruch turystyczny

5/5 - (3 votes)

W literaturze polskiej, dla podobnego zespołu zagadnień, część autorów stosuje również określenie „turyzm”. Pojęcie to po raz pierwszy wprowadził Stanisław Leszczycki, rozumiejąc przez nie ” … całokształt zagadnień teoretycznych, gospodarczych geograficznych, statystycznych, prawnych, kulturalnych i społecznych związanych z ruchem uzdrowiskowo-turystycznym” (T. Lijewski i in., 1998, s. 15). Tak sprecyzowane pojęcie turyzmu zawiera w sobie pełną syntezę zjawisk czasowo-przestrzennych, związanych z szeroko rozumianym ruchem turystycznym.

W odróżnieniu od turystyki, która jest pojęciem o charakterze ogólnym, ruch turystyczny (migracje turystyczne) oznacza zjawisko konkretne. Jego istotą jest dobrowolna zmiana miejsca pobytu, podmiotem zaś – człowiek, który wykazuje różnorodne upodobania w zakresie organizacji wypoczynku oraz posiada zróżnicowane możliwości ich realizacji związane z warunkami socjalnymi, co znajduje swoje odzwierciedlenie w uprawianych przez niego różnych formach ruchu turystycznego (J. Warszyńska, A. Jackowski, 1979). O tym, czy dana migracja jest migracją turystyczną decyduje cel wyjazdu. Według O. Rogalewskiego (1979) migracje turystyczne, stanowiące de facto istotę turystyki, są to podróże, jakie ludzie odbywają poza miejsce swego stałego zamieszkania w celach:

  • wypoczynkowych, dla regeneracji sił fizycznych i psychicznych,
  • poznawczych, dla rozszerzenia i pogłębienia znajomości świata,
  • uprawiania zamiłowań, wymagających odpowiednich umiejętności i sprzętu oraz posiadania specjalnych uprawnień formalnych (np. myślistwo, żeglarstwo, wędkarstwo, taternictwo).

Biorąc pod uwagę dominujący motyw wyjazdu, ruch turystyczny możemy więc podzielić na trzy rodzaje: turystykę wypoczynkową, krajoznawczą (wycieczkową) oraz turystykę specjalistyczną (kwalifikowaną).

Uwzględniając czas trwania migracji (podróży), wyróżnić można dwa rodzaje turystyki – turystykę urlopową (długookresową) i świąteczną (krótkookresową). Do turystyki urlopowej zalicza się długookresowe, trwające zazwyczaj kilkanaście, a niekiedy nawet kilkadziesiąt dni, podróże odbywane w czasie urlopu lub wakacji. Terminem „turystyka świąteczna” zaś określa się podróże odbywane podczas świąt, niedziel i innych wolnych dni w ciągu tygodnia. Są to migracje krótkookresowe, trwające najczęściej jeden lub dwa, rzadziej kilka dni (T. Lijewski i in., 1998).

Innej klasyfikacji ruchu turystycznego można dokonać przyjmując za podstawę kryterium zarówno główny cel wyjazdu, jak też długość trwania pobytu (ryc. 1.).

prace

Ryc.1. Podział ruchu turystycznego ze względu na główny cel wyjazdu i długość trwania pobytu;   źródło: Borne H., Doliński A., 1998, Organizacja turystyki, WSiP, Warszawa, s.28

Poza wyżej wymienionymi stosuje się również inne podziały ruchu turystycznego, uwzględniające między innymi geograficzny zasięg wyjazdów turystycznych (ruch krajowy i zagraniczny), stopień organizacji obsługi ruchu (turystyka zbiorowa i indywidualna), skład środowiskowy uczestników (turystyka ludności miast, ludności wiejskiej i młodzieżowa), rodzaj środków transportu (turystyka piesza, kolarska, autokarowa, kolejowa, samochodowa, lotnicza, wodna i juczna), rodzaj zakwaterowania (turystyka hotelowa i parahotelowa), porę roku (turystyka letnia, zimowa, w szczycie sezonu lub międzysezonowa) itp.

Rozwój turystyki na obszarach nadmorskich

5/5 - (2 votes)

Położenie nadmorskie jest aktualnie, podobnie jak w całym okresie powojennym, jednym z podstawowych czynników rozwoju gospodarczego i przestrzennego Polski. Do lat dziewięćdziesiątych decydowały o tym w pierwszej kolejności takie funkcje jak przemysł stoczniowy, działalność portowa czy rybołówstwo. Obecnie można przyjąć, że właśnie gospodarka turystyczna jest jedną z najważniejszych funkcji w hierarchii ważności czynników kształtujących sytuację ekonomiczną polskich obszarów nadmorskich. Teza ta ma swoje odniesienie przede wszystkim do kondycji gospodarczej położonych w tej części kraju jednostek samorządowych.

Działalność turystyczna, która zrodziła się na bazie walorów określanych często „3 S” (sun – sand – sea), prowadzona jest na bardzo ograniczonym obszarze nazywanym niekiedy nadmorską strefą turystyczną. Jest to obszar wodno-lądowy rozciągający się pomiędzy trzecią (czwartą) rewą oddaloną od brzegu o 500 – 600 m a maksymalnym zasięgiem optymalnych wartości bioklimatu morskiego, obejmujący w przybliżeniu jednolity zespół środowisk o bardzo wysokich (morze, plaża, las, jeziora przybrzeżne) i wysokich (łąki) walorach wypoczynkowo-krajobrazowych (A. Szwichtenberg, 1993).

W literaturze dla tych przestrzeni przyjmuje się różne określenia, typu nadbrzeża, riwiery, mierzeje, lida itp. Wąska przestrzeń wodno-lądowa jest subregionem, a więc obszarem jednolitym ze względu na cechy i spójnym wewnętrznie. Szeroko rozumiana turystyka stanowi główne kryterium wyróżniające z regionów nadmorskich subregion turystyczny.

Zarówno z punktu widzenia przyrodniczego, jak też gospodarczego, subregion ten jest wyjątkowo wąski. W Polsce jego średnia szerokość wynosi zaledwie 1,5 km, łączna zaś powierzchnia jest określana na około 650 -1000 km2 (A. Szwichtenberg, 1993). Jest więc on znacznie mniejszy od strefy nadmorskiej zajmującej obszar około 5100 km2, na który składają się tereny 24 gmin nadmorskich i 20 miast (A. Pawlikowska-Piechotka, 1995).

Pomimo ograniczenia sezonu do okresu letniego, wybrzeże Bałtyku tradycyjnie zajmuje od wielu lat czołowe miejsce wśród regionów turystycznych Polski. Klimat i wody morskie, szerokie piaszczyste plaże, wały wydmowe, w połączeniu z bogactwem roślinności sprawiają, że jest to teren szczególnie atrakcyjny i w konsekwencji większość pasa nadmorskiego jest zagospodarowana i wykorzystywana do celów rekreacji, lecznictwa, turystyki i sportów wodnych.

Spośród walorów turystycznych strefy nadmorskiej podstawowe znaczenie dla rozwoju turystyki posiada woda morska. Pomimo jej niekorzystnych cech fizyczno- – chemicznych (np. niska temperatura i zasolenie), stanowi ona nadal wyjątkowy magnes dla mieszkańców, szczególnie południowej i środkowej części kraju.

Znaczenie jeszcze większe od wody morskiej ma efekt pośredniego działania Bałtyku, między innymi poprzez formowanie strefy brzegowej wybitnie atrakcyjnej dla funkcji turystycznej. Należy bowiem przyjąć tezę, iż wykorzystanie morza dla potrzeb kąpieliska w najwyższym stopniu uzależnione jest od istnienia dogodnych plaż. Trzeba tu pamiętać, że przedwydma jest najistotniejszym elementem przestrzennego funkcjonowania wczasów nadmorskich. Potwierdzają to między innymi badania socjologiczne, z których wynika, że przy optymalnych warunkach pogodowych na plaży spędza czas od 75 do 91 % ogólnej populacji danej miejscowości nadmorskiej (A. Szwichtenberg, 1991).

Należy również podkreślić, że plaże nadbałtyckie zaliczane są do najatrakcyjniejszych na świecie. Decydują o tym nie tylko ich znaczne szerokości, ale także wysoka jakość. Na 83,2 % długości wybrzeża plaże osiągają ponad 20 m szerokości. Niewielki jest procent plaż o szerokości mniejszej od 10 m. Na wielu dłuższych odcinkach ich szerokość przekracza 50 m, np.: pomiędzy Mierzeją Wiślaną a Kątami, w Gdańsku – – Stogach, Sopocie, na wsch. od Karwii, w Międzyzdrojach, Świnoujściu itd. Największe zaś plaże stwierdzono przy ujściach rzek, między innymi Nurtu Jamneńskiego (80 m szerokości), Świny (100 m), Wisły (ponad 100 m).

Z punktu widzenia rozwoju turystyki na obszarach nadmorskich niezmiernie istotne jest również bioklimatyczne oddziaływanie Bałtyku. Bioklimat wybrzeża charakteryzuje się przeciętnymi warunkami dla celów wypoczynkowych i profilaktyczno-zdrowotnych. Do cech korzystnych, wywołanych między innymi usłonecznieniem, dużą ilością aerozolu morskiego, wiatrami itp., należy zaliczyć przede wszystkim jego działanie bodźcowe, przyczyniające się do hartowania organizmu człowieka, tym samym powodujące zwiększenie jego naturalnej odporności. Do cech niekorzystnych bioklimatu należy zaliczyć niską temperaturę powietrza i wody morskiej, silne wiatry, a także duże wahania stanów pogodowych (A. Szwichtenberg, 1991).

Dla rozwoju turystyki w strefie nadmorskiej istotne znaczenie ma również szata roślinna, będąca jednym z głównych elementów środowiska przyrodniczego decydujących o jego zdrowotności i atrakcyjności dla turystyki i rekreacji. Bogato zróżnicowana pod względem gatunkowym zieleń stanowi wysokiej rangi walor krajobrazowy i jest podstawowym tworzywem w zagospodarowaniu przestrzennym terenów wypoczynku.

Poza wymienionymi walorami środowiska przyrodniczego, elementem stymulującym rozwój gospodarki turystycznej w strefie nadmorskiej jest zagospodarowanie turystyczne. Na całym pasie polskiego wybrzeża zagospodarowanie to jest nierównomierne, a jego standard często bywa niski. Ośrodki wczasowe skupione są w prawie 60 miejscowościach, z których 15 to kombinaty wypoczynku, liczące ponad 5 tys. miejsc noclegowych. Wciąż bardzo często nadmorska baza turystyczna ma charakter obiektów typowo sezonowych, z dominującymi ośrodkami kempingów i pawilonów o niskim standardzie. Do niedawna większość bazy noclegowej pozostawała w dyspozycji zakładów pracy, związków zawodowych, FWP itd., tworząc tzw. bazę zamkniętą. Stosunkowo słabo natomiast rozwinięta była i prosperowała tzw. ogólnie dostępna baza turystyczna. Od 1989 r. obserwowany jest proces stopniowych przemian struktury własnościowej i funkcjonalnej bazy noclegowej, który wiązać należy z dokonaną transformacją systemu społeczno-gospodarczego Polski. Zjawiskiem towarzyszącym temu procesowi jest dynamiczny rozwój miejsc noclegowych i bazy towarzyszącej w ramach sektora prywatnego (Z. Kruczek, S. Sacha, 1994).