Organizacja ucząca się to taka, która ciągle się rozwija i dostosowuje do zmieniających się warunków rynkowych. W takiej organizacji pracownicy są zachęcani do ciągłego rozwijania swoich umiejętności i kompetencji, a także do dzielenia się swoim doświadczeniem i wiedzą z innymi.
Organizacja ucząca się ma elastyczną strukturę, która pozwala na szybkie reagowanie na zmiany oraz na ciągłe ulepszanie procesów i produktów. W takiej organizacji ważna jest również komunikacja i wymiana informacji, co pozwala na szybkie podejmowanie decyzji i reagowanie na sytuacje trudne.
Organizacja ucząca się jest skoncentrowana na swoich klientach i na ich potrzebach, dzięki czemu może dostarczać im produkty i usługi na najwyższym poziomie.
Organizacja ucząca się jest także skoncentrowana na rozwijaniu swoich pracowników, dzięki czemu zwiększa swoją konkurencyjność i efektywność.
„Organizacja ucząca się” (OUS) to jedno z najmodniejszych pojęć ostatnich lat. Niemal każdy specjalista do spraw personalnych chętnie nadstawia ucha, gdy jest mowa o OUS. Jednocześnie rodzima wiedza na temat organizacji uczących się pochodzi głównie z polskiego tłumaczenia książki P. Senge pt. „Piąta Dyscyplina” oraz z nielicznych opracowań w prasie.
Niejeden koncern szczyci się tym, że wprowadził działania służące budowaniu takowej organizacji, podczas gdy w rzeczywistości znajduje się znacznie dalej od modelu OUS niż niejedna lokalna firma zatrudniająca kilka osób.
W uczącej się organizacji przede wszystkim wyraźnie widać oderwanie od wizji „wielkiego stratega” na rzecz nieustannego kwestionowania utartych schematów myślenia i rozpatrywaniu wielu możliwych scenariuszy. Innymi słowy, OUS nieustannie uczy się i zmienia na wszystkich szczeblach. Z jednej strony, w organizacji uczącej się pracują pracownicy lubiący zmiany i twórczo nastawieni do swojej pracy.
Wystarczy rozejrzeć się dookoła i odpowiedzieć sobie na pytanie: co się dzieje z ludźmi – nawet bardzo młodymi, około trzydziestki? Gdzie się podziała ich energia, z którą wchodzili do pracy? Z drugiej strony, w OUS nie wystarczy tylko to, że pracują tam ludzie otwarci na wiedzę i chętnie się uczący – cóż po tym, jeśli organizacja nie stwarza możliwości zespołowego uczenia się? A nawet jeśli i to uda się osiągnąć, czyż nie zdarza się, że zespoły doskonalą się, ale w różnych kierunkach? Nagle okazuje się, że dział finansów, dział sprzedaży, dział marketingu czy wreszcie produkcja mają zupełnie różne wizje.
Jak zauważa Peter Senge, nigdy nie można powiedzieć „jesteśmy organizacją uczącą się”. OUS to „sposób na życie” organizacji. Gdy ktoś z zadowoleniem stwierdzi, że jego firma stała się doskonałą „organizacją uczącą się”, zaprzecza definicji tej organizacji: nigdy nie można spocząć na laurach i stwierdzić, że jesteśmy doskonali. A więc uprawianie dyscypliny „organizacji uczącej się” to nie naśladowanie wzoru – jest to poniekąd niekończąca się sztuka.[1]
Organizacja ucząca się to pojęcie, które oznacza przedsiębiorstwo, które ciągle się rozwija i doskonali swoje procesy, produkty i usługi poprzez ciągłe uczenie się i zdobywanie nowej wiedzy. Organizacje uczące się są zdolne do przystosowywania się do zmieniającego się otoczenia i zmieniających się potrzeb rynku.
Organizacje uczące się charakteryzują się:
- Ciągłym procesem uczenia się – odbywa się on na wszystkich poziomach organizacji, od indywidualnych pracowników po kierownictwo i zarząd.
- Zorientowaniem na klienta – przedsiębiorstwo poświęca dużo uwagi na poznanie potrzeb i oczekiwań swoich klientów.
- Elastycznością – zdolnością do przystosowania się do zmieniającego się otoczenia i szybkiego reagowania na zmiany.
- Współpracą – przedsiębiorstwo skupia się na współpracy i wymianie wiedzy pomiędzy pracownikami oraz pomiędzy różnymi działami.
- Zorientowaniem na przyszłość – przedsiębiorstwo skupia się na planowaniu i przygotowywaniu się na przyszłe wyzwania.
Organizacje uczące się zwykle osiągają lepsze wyniki niż te, które pozostają niezmienne i nie skupiają się na ciągłym doskonaleniu. Są one również bardziej odporne na zmiany w otoczeniu rynkowym i mogą lepiej przetrwać trudne sytuacje.
[1] Senge P.M., Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2000, s. 24